[Bsb-forum:583] Fw: 5651 taslagi hk INETD gorusu

[Mustafa Akgul]

5651 Taslağı  Hakkında  INETD  Görüşü   -  28  Ekim 2011

Yöntem Üzerine:  Taslak üzerinde çalışmaya başlamadan kamuoyu en azından ilgili STK'lardan görüş alarak başlamak tercih edilirdi. Sürecin bir takvimle en baştan ilan edilmesi doğru olurdu. Görüşlerimiz ve bakış açılarımız ne kadar farklı olursa  olsun, konuları  açık ortamlarda tartışmaktan,  bir birimizi iyi niyet ve hoş görü ile dinlemekten kaçınmadan, ortak akıl oluşturma çabasına  girmek hepimizin ortak sorumluluğudur.

Temel İlkeler: İnternet devrimsel bir değişimi  temsil ediyor.  İnternet öncesinin bakış açısıyla yapılan düzenlemeler, uzun vadede ülkeye  zarar  verecektir. İnternet katılımcılık, saydamlık ve çok sesliliğin, farklı ve aykırıyı yeşerten ortamların bir başarısıdır.  İnternetin marjinal sorunlarını, internetin gelişmesine zarar veren  düzenlemeler yerine, insana  yatırım yapan diyalog, hoş görü ve öğrenme ile çözmeye çalışmak gerekir.

Birleşmiş Milletler,  Avrupa Konseyi, Avrupa Parlamentosu, AİHM ve  Article19 oluşumu, İnterneti ifade özgürlüğü içinde değerlendirmektedir. İnternet ifade özgürlüğünün temel bir aracı haline gelmiştir.  Fikirlerin ve bilginin internetde  serbestçe dolaşması devletlerin temel görevleri arasındadır.  Yurttaşın internete erişim ve bilgi okur yazarı olması temel bir yurttaşlık hakkı olarak anayasalara girmeye başlamıştır.

Uluslarası hukukta internet yasakları ancak çocuk pornosu, şiddete çağrı, nefret söylemi, ve soykırımı teşvik halinde mümkündür.  Siber suç sözleşmesi içerik açısından çocuk pornosu ve  fikri hakları saymaktadır, ve  erişimin engellenmesinden bahsetmemektedir. Türkiye yasaklama refleksinden  uzaklaşmalıdır.

Taslak Hakkında Somut Değerlendirmeler:

5651 yangından mal kaçırırcasına hızlı çıkmış yasadır. Ve içinde bir gün lazım olur düşüncesiyle bir sürü “bulunsun” maddesi içermektedir. Taslak,  5651'ın genel çerçevesine dokunmadan, kötü yazılmış ve uygulamada  sorun çıkartmış bazı maddelerde düzeltme yapmaya çalışmaktadır. Ülkemizi dünyaya  rezil eden, yurttaşımızı  cezalandıran ve ekonomize zarar varan maddeleri düzeltme çabasını  takdir etmekle birlikte, bunların da istenilen amacı  sağlayacağı konusunda ciddi endişelerimiz var. Değişiklik, esas olarak, erişimi engellemeyi, uyar-kaldır çabası başarısız olduktan  sonra ancak katalog suçlarla sınırlı olmasını sağlamaya çalışmaktadır. Usule ilişkin ek düzenleme, İnternet Kuruluna idari itiraz ve mahkemeye başvuru hakkı sağlamaktadır.

Değişiklik Önerilerimiz: Biz  5651'in  temel yaklaşımın yanlış olduğu  belirttikten sonra, bu çerçeve  içinde  bile şunları  öneriyoruz:

TIB  resen hiç bir erişimi engelleme kararı vermemelidir. 

Erişimi engelleme kararı tercihan uzman mahkemelerce uzman görüşü alınarak, zararlı olduğu iddia edilen nesnenin o URL'de olduğu doğrulandıktan sonra verilmelidir. Verilen karar her ay gözden geçirilmelidir. Tedbir kararının kesinleşmiş karar gibi süresiz uygulanmasının  önüne geçilmelidir. 
Çocuk pornosu dışında, Makul sürede dava açılmadığı takdirde tedbir kararının otomatik kalkması sağlanmalıdır. 

Sürece saydamlık getirilmelidir. Yasaklama kararını hangi mahkemenin verdiği, ilgili URL, gerekçe  ve karara erişim kamuya, en azıdan STK'lara açık olmalıdır.

İnternet Kurulunun yanında STK'larda mahkemelere  yasak geçerli olduğu sürede başvurabilmelidir.

IP  temelli  yasaklama çok büyük  haksızlık yapmaktadır; blogger, wordpress örneklerinde defalarca yaşadık.  IP yasaklamayı kısıtlayan net ifadeler eklenmelidir.

7. madde kaldırılmalıdır.  İnternet cafelere, yasanın açıkça yazmadığı kısıtlamalar yönetmelikle getirilmektedir.  “Toplu kullanım sağlayıcının” tanımı yoktur.  3-4 kişilik bir ailenin, köşedeki pastanenin, bakkalın bile toplu kullanım sağlayıcısı sayılması mümkündür.  Zaten merkezi bir yasaklama ve filtreleme yapısı yürürlükte iken, ne olduğu belli olmayan “konusu suç oluşturan içeriklere ve erişimin engellenmesi tedbiri uygulanmış olan yayınlara erişimi önleyici tedbirleri almakla yükümlüdür”   ne anlama geliyor?  Hele, “ailenin ve çocukların korunması, suçun önlenmesi ve suçluların tespiti için yönetmeliklerdeki yükümlülüklere aykırı hareket edene” mülki idarenin para cezası vermesi bir hukuk devletinde kabul edilemez.

Daha önce de belirtiğimiz gibi  8.14 ve 9. maddelerindeki düzeltme  çabalarını takdirle karşılamakla birlikte bunların arzulanan amacı sağlayabileceği konusunda ciddi endişelerimiz olduğunu belirtmek isteriz. FSEK'le ilgili kararlarda “yer sağlayıcı ilgili servisi durdurur”  kanun maddesini yazdıktan sonra  erişimi engelleme kararı veren ve bunu alan adı ve IP  seviyesinde birlikte yapan mahkeme kararlarını gördükten sonra, bunun  ancak  ilgili kanunlarda değişiklik yaparak mümkün olacağını düşündüğümüzü hatırlatmak isteriz.


INETD  Adına
Mustafa  Akgül
CE'70 Math/OR'74

http://inetd.org.tr/