<META HTTP-EQUIV="Content-Type" CONTENT="text/html; charset=iso-8859-9">
<html xmlns:v="urn:schemas-microsoft-com:vml" xmlns:o="urn:schemas-microsoft-com:office:office" xmlns:w="urn:schemas-microsoft-com:office:word" xmlns:st1="urn:schemas-microsoft-com:office:smarttags" xmlns="http://www.w3.org/TR/REC-html40">
<head>
<meta name=Generator content="Microsoft Word 11 (filtered medium)">
<!--[if !mso]>
<style>
v\:* {behavior:url(#default#VML);}
o\:* {behavior:url(#default#VML);}
w\:* {behavior:url(#default#VML);}
.shape {behavior:url(#default#VML);}
</style>
<![endif]--><o:SmartTagType
namespaceuri="urn:schemas-microsoft-com:office:smarttags" name="PersonName"/>
<!--[if !mso]>
<style>
st1\:*{behavior:url(#default#ieooui) }
</style>
<![endif]-->
<style>
<!--
/* Font Definitions */
@font-face
{font-family:Tahoma;
panose-1:2 11 6 4 3 5 4 4 2 4;}
/* Style Definitions */
p.MsoNormal, li.MsoNormal, div.MsoNormal
{margin:0cm;
margin-bottom:.0001pt;
font-size:12.0pt;
font-family:"Times New Roman";}
a:link, span.MsoHyperlink
{color:blue;
text-decoration:underline;}
a:visited, span.MsoHyperlinkFollowed
{color:purple;
text-decoration:underline;}
span.E-postaStili17
{mso-style-type:personal;
font-family:Arial;
color:windowtext;}
span.E-postaStili18
{mso-style-type:personal;
font-family:Arial;
color:navy;}
span.E-postaStili19
{mso-style-type:personal-reply;
font-family:Arial;
color:navy;}
@page Section1
{size:595.3pt 841.9pt;
margin:70.85pt 70.85pt 70.85pt 70.85pt;}
div.Section1
{page:Section1;}
-->
</style>
<!--[if gte mso 9]><xml>
<o:shapedefaults v:ext="edit" spidmax="1026" />
</xml><![endif]--><!--[if gte mso 9]><xml>
<o:shapelayout v:ext="edit">
<o:idmap v:ext="edit" data="1" />
</o:shapelayout></xml><![endif]-->
</head>
<body lang=TR link=blue vlink=purple>
<div class=Section1>
<p class=MsoNormal><font size=2 color=navy face=Arial><span style='font-size:
10.0pt;font-family:Arial;color:navy'><o:p> </o:p></span></font></p>
<p class=MsoNormal><font size=2 color=navy face=Arial><span style='font-size:
10.0pt;font-family:Arial;color:navy'><o:p> </o:p></span></font></p>
<div>
<div class=MsoNormal align=center style='text-align:center'><font size=3
face="Times New Roman"><span style='font-size:12.0pt'>
<hr size=2 width="100%" align=center tabindex=-1>
</span></font></div>
<p class=MsoNormal><b><font size=2 face=Tahoma><span style='font-size:10.0pt;
font-family:Tahoma;font-weight:bold'>From:</span></font></b><font size=2
face=Tahoma><span style='font-size:10.0pt;font-family:Tahoma'> <st1:PersonName
ProductID="Tayfun ÖZKAYA" w:st="on">Tayfun ÖZKAYA</st1:PersonName>
[mailto:tayfun.ozkaya@ege.edu.tr] <br>
<b><span style='font-weight:bold'>Sent:</span></b> Wednesday, January 27, 2010
2:19 PM<br>
<b><span style='font-weight:bold'>To:</span></b> <st1:PersonName
ProductID="Tayfun ÖZKAYA" w:st="on">Tayfun ÖZKAYA</st1:PersonName><br>
<b><span style='font-weight:bold'>Subject:</span></b> HALLER ÖZELLEŞTİRİLİYOR,
HİPER MARKETLERİN HEGOMONYASINA DOĞRU</span></font><o:p></o:p></p>
</div>
<p class=MsoNormal><font size=3 face="Times New Roman"><span style='font-size:
12.0pt'><o:p> </o:p></span></font></p>
<p class=MsoNormal align=center style='text-align:center'><b><font size=2
face=Arial><span style='font-size:11.0pt;font-family:Arial;font-weight:bold'>HALLER
ÖZELLEŞTİRİLİYOR, HİPER MARKETLERİN HEGOMONYASINA DOĞRU<o:p></o:p></span></font></b></p>
<p class=MsoNormal align=center style='text-align:center'><st1:PersonName
ProductID="Tayfun ÖZKAYA" w:st="on"><b><font size=2 face=Arial><span
style='font-size:11.0pt;font-family:Arial;font-weight:bold'>Tayfun Özkaya</span></font></b></st1:PersonName><b><font
size=2 face=Arial><span style='font-size:11.0pt;font-family:Arial;font-weight:
bold'><o:p></o:p></span></font></b></p>
<p class=MsoNormal align=center style='text-align:center'><b><font size=2
face=Arial><span style='font-size:11.0pt;font-family:Arial;font-weight:bold'><o:p> </o:p></span></font></b></p>
<p class=MsoNormal style='text-align:justify'><font size=3 face=Arial><span
style='font-size:12.0pt;font-family:Arial'>
İki güne kadar <st1:PersonName ProductID="Trkiye Byk"
w:st="on">Türkiye Büyük</st1:PersonName> Millet Meclisine yasa tasarısı iniyor.
Çok az vakit kaldı. Sözünü ettiğimiz herkesin <b><span style='font-weight:bold'>haller
yasası</span></b> dediği, ancak resmi adı “<b><span style='font-weight:bold'>Sebze
ve Meyve ile Arz ve Talep Derinliği Bulunan Diğer Malların Ticaretinin
Düzenlenmesi Hakkında Kanun Tasarısı</span></b>”. Tasarı ilk planda kamuoyuna
sebze, meyvede tüketici fiyatlarını büyük ölçüde düşürecek diye tanıtıldı.
Ancak komisyon oranındaki %2’lik düşüşlerin hiçbir etki yaratmayacağı son
derece açık. Çünkü bu malların fiyatları üreticiden tüketiciye gelinceye kadar
%100 veya %400’ler düzeyinde artıyor. Üstelik komisyon oranındaki düşüşten
çoktan vazgeçildi. <o:p></o:p></span></font></p>
<p class=MsoNormal style='text-align:justify'><font size=3 face=Arial><span
style='font-size:12.0pt;font-family:Arial'>
Diğer yandan taslakta ve kamuoyuna yansıyan açıklamalarda sanki üreticilere ve
üretici kuruluşlarına destek olunuyormuş gibi bir izlenim yaratıldı. Örneğin
hallerde üretici kuruluşlarına %20, semt pazarlarında ise üreticilere %10 pay
ayrılacak gibi. Bunların aslında pek etkileri olamayacak. Buna biraz sonra
değineceğim. Ancak bu sis perdesi altında asıl yapılmak istenilen halleri
özelleştirmek. Kim bunlara hâkim olacak? Şüphesiz çoğu yabancı olan hipermarket
zincirleri. Bugüne kadar halleri belediyeler iyi kötü idare ederdi. Şimdi
“serbest rekabeti yaratıyoruz” etiketi altında özelleştirme gerçekleştiriliyor.
Taslağın üçüncü maddesi birinci bendinde “toptancı hallerinin belediyeler ile
gerçek veya tüzel kişiler tarafından kurulacağı” belirtiliyor. Aynı madde
sekizinci bentte “hal yerlerinin belediyeler tarafından yap-işlet,
yap-işlet-devret ve üst hakkı tesisi modelleri ile gerçek veya tüzel kişilere
devredilebileceği” belirtiliyor. Dokuzuncu maddede “belediyelerin kurdukları
toptancı hallerinin işletilmesini, belediye meclisince belirlenecek süre ve
bedelle devredebilecekleri” belirtiliyor. Bu imkânlardan en iyi kim
yararlanabilir? Şüphesiz haller dışında da mal alma hakkı verilmiş hipermarket
zincirleri. Üretici Sendikaları Konfederasyonu Başkanı <st1:PersonName
ProductID="Abdullah Aysu" w:st="on">Abdullah Ay<st1:PersonName w:st="on">su</st1:PersonName></st1:PersonName>’nun
da dediği gibi olay tütün pazarlamasına çok benzeyebilecektir. Bildiğiniz gibi
tütünde şu anda beşi de yabancı olan sigara fabrikaları piyasaya hâkimdir.
Burada serbest rekabet diye bir şey Tekel özelleştirilmeden önce bile
kalmamıştı. Tütün tüccarları yabancı şirketler tarafından olsa olsa eksper
olarak kullanılmaktadır. Hangi tütünü nereden, ne kadara alıp, şirkete kaça
satacakları yabancı şirketlerce belirlenir. Ne kadar sürer bilemeyiz ama bu
yasa geçerse hallerde komisyonculuk yapanlar da bir süre sonra hipermarketlerin
elemanı düzeyine düşeceklerdir. Kendileri bunun farkındadır. Bütün bunların pek
farkında olmayan ise köylülerdir. <o:p></o:p></span></font></p>
<p class=MsoNormal style='text-align:justify'><font size=3 face=Arial><span
style='font-size:12.0pt;font-family:Arial'>
TBMM’de komisyonda yasa taslağındaki üretici kuruluşlarına hallerde bırakılacak
yer oranı % 10’dan %20’ye çıkarıldı. Hadi Mecliste de %25
yapsınlar. Neyi değiştirir? Geçici maddede boşalacak
yerler bu orana ulaşılıncaya kadar üretici kuruluşlarına verilir yazmakta. Yani
bu oran istekli çıksa bile uzunca bir zaman sonra gerçekleşebilecektir. Yeni
yapılacak hallerde durum değişik olabilir, ancak özel kuruluşlar eski halleri
neden genişletsinler? Kaldı ki yer açılması hemen kullanılacağı anlamına
gelmez. Kooperatif kuruluşları güçlenmez ise nasıl buraları tutacaklar?
Devletin Tarım satış Kooperatiflerine destek olmasının yasa ile yasaklandığı
bir ülkede kooperatifler nasıl güçlü olabilir? <o:p></o:p></span></font></p>
<p class=MsoNormal style='text-align:justify'><font size=3 face=Arial><span
style='font-size:12.0pt;font-family:Arial'>
Yasa taslağında beşinci maddede kooperatifleri, üretici kuruluşlarını
kısıtlayan başka konular da var. Bunlar en son komisyon kararında ne oldu, tam
olarak bilemiyoruz. Taslakta beşinci madde ikinci bentte “üretici örgütleri
ortak veya üyeleri dışında kalan kişilere ait malları pazarlayamaz, bunların
alım ve satımını üstlenemez” denmektedir. Bunlar kabul edilemez. Kooperatifler
başka kooperatiflerin mallarını veya ortak dışı üreticilerin mallarını
pazarlayabilmelidirler. Üçüncü bentte ise üretici örgütlerince yapılan
satışların vergi mükelleflerine toptan olarak satılması zorunludur”
denmektedir. Bu da kabul edilemez. Böyle bir maddeyi holdinglere getirseniz ya.
Kooperatifler bu durumda perakende satış yerleri açamaz, üretici veya semt
pazarlarında satış yapamazlar. Bu zorbalıktır.<o:p></o:p></span></font></p>
<p class=MsoNormal style='text-align:justify'><font size=3 face=Arial><span
style='font-size:12.0pt;font-family:Arial'>
Türkiye’nin rekabet gücü olduğu açıklanan dört ürün grubundan biri de sebze ve
meyvedir. (Diğerleri fındık, bakliyat ve koyun etidir.) Bu alana dünyanın
güçlülerinin el atmaması beklenmiyordu.
<o:p></o:p></span></font></p>
<p class=MsoNormal style='text-align:justify'><font size=3 face=Arial><span
style='font-size:12.0pt;font-family:Arial'>
Bu yasa üreticilere destek olunuyormuş gibi bir görüntünün altında bir
özelleştirme uygulamasıdır. Kaybeden köylü, çiftçi, tüketici ve hatta
komisyonculardır. Kazanan ise yabancı hipermarket zincirleri olacaktır.
Belediyeler niçin sessiz kalıyor? Politikacılar ve çiftçi kuruluşları yeni bir
test ile karşı karşıya. <o:p></o:p></span></font></p>
<p class=MsoNormal style='text-align:justify'><font size=3 face=Arial><span
style='font-size:12.0pt;font-family:Arial'>
<o:p></o:p></span></font></p>
<p class=MsoNormal><font size=2 face=Arial><span style='font-size:10.0pt;
font-family:Arial'><o:p> </o:p></span></font></p>
<p class=MsoNormal><font size=2 face=Arial><span style='font-size:10.0pt;
font-family:Arial'><o:p> </o:p></span></font></p>
<p class=MsoNormal><font size=3 face="Times New Roman"><span style='font-size:
12.0pt'><o:p> </o:p></span></font></p>
</div>
</body>
</html>
<p>
EGE ÜNİVERSİTESİ<br>
-----------------------------------------------------------------------<br>
Bu elektronik posta ve onunla iletilen bütün dosyalar sadece <br>
göndericisi tarafindan almasi amaclanan yetkili gercek ya da tüzel<br>
kisinin kullanimi icindir. Eger söz konusu yetkili alici <br>
degilseniz bu elektronik postanin icerigini aciklamaniz, <br>
kopyalamaniz, yönlendirmeniz ve kullanmanizkesinlikle yasaktir <br>
ve bu elektronik postayi derhal silmeniz gerekmektedir. <br>
<br>
EGE ÜNİVERSİTESİ bu mesajin icerdigi bilgilerin doğruluğu veya<br>
eksiksiz oldugu konusunda herhangi bir garanti vermemektedir. Bu<br>
nedenle bu bilgilerin ne sekilde olursa olsun iceriginden, iletilmesinden, <br>
alinmasindan ve saklanmasindan sorumlu degildir. <br>
Bu mesajdaki görüsler yalnizca gönderen kisiye aittir ve <br>
EGE ÜNİVERSİTESİ'nin görüslerini yansitmayabilir<br>
<br>
-----------------------------------------------------------------------<br>
<br>
This e-mail and any attachments may contain confidential and<br>
privileged information. If you are not the intended recipient,<br>
please notify the sender immediately by return e-mail, delete this<br>
e-mail and destroy any copies. Any dissemination or use of this<br>
information by a person other than the intended recipient is<br>
unauthorized and may be illegal.<br>
<br>
EGE UNIVERSITY makes no warranty as to the accuracy or completeness <br>
of any information contained in this message and hereby excludes any<br>
liability of any kind for the information contained therein or for <br>
the information transmission, reception, storage or use of <br>
such in any way whatsoever. The opinions expressed in this <br>
message belong to sender alone and may not necessarily reflect the<br>
opinions of EGE UNIVERSITY.<br>
</p>