<html xmlns:v="urn:schemas-microsoft-com:vml" xmlns:o="urn:schemas-microsoft-com:office:office" xmlns:w="urn:schemas-microsoft-com:office:word" xmlns:p="urn:schemas-microsoft-com:office:powerpoint" xmlns:oa="urn:schemas-microsoft-com:office:activation" xmlns:st1="urn:schemas-microsoft-com:office:smarttags" xmlns="http://www.w3.org/TR/REC-html40">
<head>
<meta http-equiv=Content-Type content="text/html; charset=iso-8859-9">
<meta name=Generator content="Microsoft Word 11 (filtered medium)">
<o:SmartTagType namespaceuri="urn:schemas-microsoft-com:office:smarttags"
name="PersonName"/>
<!--[if !mso]>
<style>
st1\:*{behavior:url(#default#ieooui) }
</style>
<![endif]-->
<style>
<!--
/* Style Definitions */
p.MsoNormal, li.MsoNormal, div.MsoNormal
{margin:0cm;
margin-bottom:.0001pt;
font-size:12.0pt;
font-family:"Times New Roman";}
a:link, span.MsoHyperlink
{color:blue;
text-decoration:none none;}
a:visited, span.MsoHyperlinkFollowed
{color:purple;
text-decoration:underline;}
p
{margin-top:14.7pt;
margin-right:0cm;
margin-bottom:14.7pt;
margin-left:0cm;
font-size:12.0pt;
font-family:"Times New Roman";}
@page Section1
{size:595.3pt 841.9pt;
margin:70.85pt 70.85pt 70.85pt 70.85pt;}
div.Section1
{page:Section1;}
-->
</style>
<!--[if gte mso 9]><xml>
<o:shapedefaults v:ext="edit" spidmax="1026" />
</xml><![endif]--><!--[if gte mso 9]><xml>
<o:shapelayout v:ext="edit">
<o:idmap v:ext="edit" data="1" />
</o:shapelayout></xml><![endif]-->
</head>
<body lang=TR link=blue vlink=purple>
<div class=Section1>
<p class=MsoNormal align=center style='text-align:center'><b><font size=2
face="Times New Roman"><span style='font-size:10.0pt;font-weight:bold'><a
href="http://haber.sol.org.tr/yazarlar/korkut-boratav/2009-da-ekonomi-cok-kisa-bir-bilanco-24085">http://haber.sol.org.tr/yazarlar/korkut-boratav/2009-da-ekonomi-cok-kisa-bir-bilanco-24085</a><o:p></o:p></span></font></b></p>
<p class=MsoNormal align=center style='text-align:center'><b><font size=3
face="Times New Roman"><span style='font-size:12.0pt;font-weight:bold'><o:p> </o:p></span></font></b></p>
<p class=MsoNormal align=center style='text-align:center'><b><font size=4
color=red face="Times New Roman"><span style='font-size:14.0pt;color:red;
font-weight:bold'>2009’da Ekonomi: Çok Kısa Bir Bilanço<o:p></o:p></span></font></b></p>
<p class=MsoNormal align=center style='text-align:center'><b><font size=3
face="Times New Roman"><span style='font-size:12.0pt;font-weight:bold'><a
href="http://haber.sol.org.tr/yazarlar/korkut-boratav"><font color=black><span
style='color:windowtext'>Korkut Boratav</span></font></a><o:p></o:p></span></font></b></p>
<p class=MsoNormal align=center style='text-align:center'><b><font size=3
face="Times New Roman"><span style='font-size:12.0pt;font-weight:bold'><o:p> </o:p></span></font></b></p>
<p style='margin:0cm;margin-bottom:.0001pt;text-align:justify'><font size=3
face="Times New Roman"><span style='font-size:12.0pt'><!-- start node.tpl.php -->2009’un
ekonomik bilanço<st1:PersonName w:st="on">su</st1:PersonName>na ışık tutan
nicel bilgiler parça parça yayımlanıyor. Bu hafta Aralık ayının <a
href="http://haber.sol.org.tr/haberleri/sanayi" jQuery1266225308943=37><ABBR title=""><font
color=black><span style='color:windowtext'>sanayi</span></font></a></ABBR>
üretimi ve ödemeler dengesi verilerini öğrendik. Ayrıntılara belki sonra
gireriz; bugün bunları kuşbakışı gözden geçirelim.<o:p></o:p></span></font></p>
<p style='margin:0cm;margin-bottom:.0001pt;text-align:justify'><font size=3
face="Times New Roman"><span style='font-size:12.0pt'>Elbette, geçen yılı <a
href="http://haber.sol.org.tr/haberleri/ekonomik-bunalim"
jQuery1266225308943=38><ABBR title=""><font color=black><span style='color:
windowtext'>ekonomik bunalım</span></font></a></ABBR> biçimlendirdi. Ancak, bu
bunalımın zamana yayılması, 2009’la çakışmıyor. Ekim 2008’de patlak
veren <a href="http://haber.sol.org.tr/haberleri/kriz" jQuery1266225308943=39><ABBR title=""><font
color=black><span style='color:windowtext'>kriz</span></font></a></ABBR>,
üretim, <a href="http://haber.sol.org.tr/haberleri/milli-gelir"
jQuery1266225308943=40><ABBR title=""><font color=black><span style='color:
windowtext'>milli gelir</span></font></a></ABBR> ve bunları etkileyen dış
kaynak göstergelerine bakarsak 12-13 ay sürerek iki yıla yayıldı. 2008’in
son üç ayıyla, 2009’un ilk dokuz ayını kapsayan on iki bunalım ayı,
kriz-öncesiyle karşılaştırıldığında, milli gelirin yüzde 7.9 oranında
gerilediği belirlenmişti. Ne var ki, ekonomik çözümlemelerin takvim yıllarına
göre yapılması âdettendir. Biz de burada 2009’un tümü üzerinde
odaklaşıyoruz.<o:p></o:p></span></font></p>
<p align=center style='margin:0cm;margin-bottom:.0001pt;text-align:center'><font
size=3 face="Times New Roman"><span style='font-size:12.0pt'>***</span></font></p>
<p style='margin:0cm;margin-bottom:.0001pt;text-align:justify'><font size=3
face="Times New Roman"><span style='font-size:12.0pt'><br>
Sanayi üretim verilerinden başlayalım. Sektörün üretimi Ekim 2008 ile Eylül
2009 arasında, yani 12 ay boyunca, kesintisiz olarak bir önceki yılın altında
seyretti. Krizin, sanayi üretimine yansıması, Ekim 2009’da son buldu.
Ekim-Aralık döneminde sektörün üretimi, 2008’in son üç ayını yüzde 9
oranında aştı.<o:p></o:p></span></font></p>
<p style='margin:0cm;margin-bottom:.0001pt;text-align:justify'><font size=3
face="Times New Roman"><span style='font-size:12.0pt'>Sanayi, milli hasılayı
oluşturan ana sektörlerden biri olduğuna göre, 2009’un son üç ayında
sektörel üretimdeki yükselme, milli geliri de yukarı çekecektir. Bu sayede
krizli aylarda (Ekim 2008-Eylül 2009’da) gözlenen yüzde 7.9 oranındaki
küçülme, 2009’un tümünde hafifleyecektir. Fakat hangi oranda? Ekim-Aralık
aylarına ait milli gelir verileri henüz yayımlanmadığına göre, aynı aylara ait
sanayi üretimi rakamlarından hareketle bir tahmin yapabiliriz.<o:p></o:p></span></font></p>
<p style='margin:0cm;margin-bottom:.0001pt;text-align:justify'><font size=3
face="Times New Roman"><span style='font-size:12.0pt'>Geçmiş veriler gösteriyor
ki, milli gelirdeki iniş-çıkışlar sanayi sektöründeki hareketlerin hep
gerisinde (yakın geçmişte yüzde 50 oranında) seyretmiştir. Bu oranda bir
bağlantının, Ekim-Aralık 2009 için de geçerli olacağını varsayalım. Sanayi
üretimindeki yüzde 9 oranındaki artışın, milli gelirde yüzde 4.5’lik bir
büyümeye refakat edeceğini öngörebiliriz. Bu tahminî artış gerçekleşirse ve
önceki dokuz aya ait milli gelir rakamlarına eklenirse, 2009’da <a
href="http://haber.sol.org.tr/haberleri/turkiye-ekonomisi"
jQuery1266225308943=41><ABBR title=""><font color=black><span style='color:
windowtext'>Türkiye ekonomisi</span></font></a></ABBR> yüzde 5.3 oranında
küçülmüş olacaktır. Bu küçülme oranı, IMF’nin (yüzde 6.5) ve Orta Vadeli
Program’ın (yüzde 6) öngörülerinin altındadır.<o:p></o:p></span></font></p>
<p style='margin:0cm;margin-bottom:.0001pt;text-align:justify'><font size=3
face="Times New Roman"><span style='font-size:12.0pt'><o:p> </o:p></span></font></p>
<p align=center style='margin:0cm;margin-bottom:.0001pt;text-align:center'><font
size=3 face="Times New Roman"><span style='font-size:12.0pt'>***<br>
<br>
</span></font></p>
<p style='margin:0cm;margin-bottom:.0001pt;text-align:justify'><font size=3
face="Times New Roman"><span style='font-size:12.0pt'>Ekonominin kısa dönemde
genişleyip daralmasını belirleyen dış kaynak giriş-çıkışlarına gelince…<o:p></o:p></span></font></p>
<p style='margin:0cm;margin-bottom:.0001pt;text-align:justify'><font size=3
face="Times New Roman"><span style='font-size:12.0pt'>13 ay boyunca bir önceki
yıla göre dış kaynak girişleri düştü; bazı göstergelere göre “net
çıkış” gerçekleşti. Bu olum<st1:PersonName w:st="on">su</st1:PersonName>z
süreç Kasım 2009’da son buldu. Geçen hafta Aralık 2009 ödemeler dengesi
verileri yayımlandı. Buna göre, Kasım’da gözlenen dış kaynak hareketleri
aynı doğrultuda sürmektedir. Örneğin <a
href="http://haber.sol.org.tr/haberleri/yabanci-sermaye"
jQuery1266225308943=42><ABBR title=""><font color=black><span style='color:
windowtext'>yabancı sermaye</span></font></a></ABBR> hareketleri Aralık
2008’de 1.3 milyar dolarlık net çıkış göstermekte iken 12 ay sonra bu
gösterge 2.3 milyar dolar net giriş olarak gerçekleşmiştir. Yabancı, yerli,
kayıt-dışı sermaye hareketlerinin toplamında ise, Aralık 2008’de 0.3
milyar dolarlık net çıkış, Aralık 2009’da 4.9 milyar dolarlık net girişe
dönüşmüştür. Sıcak para ve kayıt-dışı para girişleri yeniden başlamış, canlanmıştır.<o:p></o:p></span></font></p>
<p style='margin:0cm;margin-bottom:.0001pt;text-align:justify'><font size=3
face="Times New Roman"><span style='font-size:12.0pt'>Yabancı sermaye
hareketlerinden kaynaklanan bu süreçleri, olası sonuçlarıyla birlikte
önümüzdeki hafta incelemek istiyorum. Şimdilik, kısa bir vurgulama yapmakla
yetineyim. Kriz sonrasında ekonomi, tekrar dış kaynak hareketlerine teslim
olmaktadır. Yakın geçmişe (2003-2007 dönemine) “harfiyen dönüş”,
geleceğin de (en iyi olasılıkla) bugüne benzemesi anlamına gelecektir.<o:p></o:p></span></font></p>
<p style='margin:0cm;margin-bottom:.0001pt;text-align:justify'><font size=3
face="Times New Roman"><span style='font-size:12.0pt'><o:p> </o:p></span></font></p>
<p align=center style='margin:0cm;margin-bottom:.0001pt;text-align:center'><font
size=3 face="Times New Roman"><span style='font-size:12.0pt'>***<o:p></o:p></span></font></p>
<p style='margin:0cm;margin-bottom:.0001pt;text-align:justify'><font size=3
face="Times New Roman"><span style='font-size:12.0pt'><o:p> </o:p></span></font></p>
<p style='margin:0cm;margin-bottom:.0001pt;text-align:justify'><font size=3
face="Times New Roman"><span style='font-size:12.0pt'>Hem kuramsal çözümlemeye,
hem de geçmiş deneyimlere bakarak, bu krizin de bölüşüm ilişkilerini emek
aleyhine değiştireceğini söyleyebiliyoruz. Nicel göstergeler, peyderpey bu
öngörüyü doğrulamaktadır; doğrulayacaktır. İleride gözden geçiririz.<o:p></o:p></span></font></p>
<p style='margin:0cm;margin-bottom:.0001pt;text-align:justify'><font size=3
face="Times New Roman"><span style='font-size:12.0pt'>Ancak bunun ötesine giden
ve <a href="http://haber.sol.org.tr/haberleri/ekonomik-kriz"
jQuery1266225308943=43><ABBR title=""><font color=black><span style='color:
windowtext'>ekonomik kriz</span></font></a></ABBR> sonrasına da uzanmakta olan
bir “bozulma” da gündemdedir. Siyasi <a
href="http://haber.sol.org.tr/haberleri/iktidar" jQuery1266225308943=44><ABBR title=""><font
color=black><span style='color:windowtext'>iktidar</span></font></a></ABBR>,
kriz ortamında bilinçli olarak, insafsızca emeğe, yok<st1:PersonName w:st="on">su</st1:PersonName>l
katmanlara yüklenmektedir. Ekonomi küçülürken <a
href="http://haber.sol.org.tr/haberleri/turkiye" jQuery1266225308943=45><ABBR title=""><font
color=black><span style='color:windowtext'>Türkiye</span></font></a></ABBR>
daraltıcı maliye politikalarına mahkûm kılınmakta; vergi yükü ölçüsüz
boyutlarda artarak yok<st1:PersonName w:st="on">su</st1:PersonName>l emekçi,
tüketici katmanlara yıkılmakta; <a
href="http://haber.sol.org.tr/haberleri/sosyal-devlet" jQuery1266225308943=46><ABBR title=""><font
color=black><span style='color:windowtext'>sosyal devlet</span></font></a></ABBR>
geleneğinden gelen kamu hizmetlerinin tümü, adım adım piyasalaşmakta;
fiyatlandırılmaktadır. . “Orta Vadeli Program”da öngörülen
“esnek <a href="http://haber.sol.org.tr/haberleri/istihdam"
jQuery1266225308943=47><ABBR title=""><font color=black><span style='color:
windowtext'>istihdam</span></font></a></ABBR> biçimlerinin
yaygınlaştırılması” hedefinin, güncel uygulanma alanı <a
href="http://haber.sol.org.tr/haberleri/tekel" jQuery1266225308943=48><ABBR title=""><font
color=black><span style='color:windowtext'>Tekel</span></font></a></ABBR>
işçileridir.<o:p></o:p></span></font></p>
<p style='margin:0cm;margin-bottom:.0001pt;text-align:justify'><font size=3
face="Times New Roman"><span style='font-size:12.0pt'>Bunlar, emeğe karşı
sistematik ve kapsamlı bir yeni saldırının öğeleridir. Toplumsal gerilimler,
adeta bilinçli olarak keskinleştirilmektedir. Tekel işçilerinin direnmesine
karşı hükümetin tavrı 1984-1985’te Thatcher’ın <a
href="http://haber.sol.org.tr/haberleri/komur" jQuery1266225308943=49><ABBR title=""><font
color=black><span style='color:windowtext'>kömür</span></font></a></ABBR>
madeni işçilerinin grevi karşısındaki tavrını andırıyor. <a
href="http://haber.sol.org.tr/haberleri/tayyip-erdogan" jQuery1266225308943=50><ABBR title=""><font
color=black><span style='color:windowtext'>Erdoğan</span></font></a></ABBR> da
Thatcher gibi, işçilerin yenilgisinin, sınıflar-arası dengeler açısından
stratejik bir önem taşıdığını düşünmektedir. <o:p></o:p></span></font></p>
<p style='margin:0cm;margin-bottom:.0001pt;text-align:justify'><font size=3
face="Times New Roman"><span style='font-size:12.0pt'>Bu senaryonun tersine
tepmesi; artan <a href="http://haber.sol.org.tr/haberleri/toplumsal"
jQuery1266225308943=51><ABBR title=""><font color=black><span style='color:
windowtext'>toplumsal</span></font></a></ABBR> gerilimlerin sınıfsal
reflekslerin canlanmasına katkı yapması da mümkündür. 1989’da bahar
eylemleriyle başlayan ve giderek “Çankaya’nın şişmanı”nı
hedefleyen işçi hareketleri bu doğrultuda etkili olmuştu. <a
href="http://haber.sol.org.tr/haberleri/bugun" jQuery1266225308943=52><ABBR title=""><font
color=black><span style='color:windowtext'>Bugün</span></font></a></ABBR> de
Tekel işçilerinin direnmesi benzer bir dönüşüm olasılığını gündeme getiriyor.
Sonunda yenilgiye uğrasalar dahi, Kızılay’daki eylemciler, belki de
emekçi sınıflar-arası dayanışmayı yeniden hatırlatan, artıran etkileriyle bir
dönüm noktasını başlatmaktadırlar.<o:p></o:p></span></font></p>
<p class=MsoNormal style='text-align:justify'><font size=3
face="Times New Roman"><span style='font-size:12.0pt'><o:p> </o:p></span></font></p>
</div>
</body>
</html>