[Turkmath:1033] Tosun Hoca

[Ali Sinan Sertöz]

1973 yılında ODTÜ matematik bölümüne girdiğimde bölümün star hocası 
olarak abilerin bize gösterdiği bir hocaydı. Yüzünden eksik etmediği ve 
çok samimi olduğu belli olan tebessümüne rağmen kendisinden çekinirdim. 
Özellikle telaşla yürüdüğü sırada savrulan ceketinin sol iç cebinde 
görünen Beymen etiketi onu bize ulaşılmaz kılardı.

Ama  150 kişilik girişi olan sınıftan üçüncü yıl Pure Matematiğe sadece 
Doğan Çömez ve ben ayrılınca bölümdeki hocalarla, ve bu arada Tosun 
hocayla da, akraba olduk. Kendisini asıl o zaman tanıdım. Ondan birkaç 
analiz dersi aldım. Onu dinleyince analiz hem hoş hem de çok kolay 
görünürdü. Oysa analiz kitapları öyle söylemezdi. Konuyu hangi açıdan 
anlatıyor da hem aklımda kalıyor hem de kolay buluyorum diye bakar 
tekniğini öğrenmeye çalışırdım. İlerde analiz yapmaya niyetim olmadığı 
için anlattığı analizi değil de nasıl bu denli başarılı anlattığını 
anlamaya çalışırdım.

Derse her daim yepyeni olan takım elbisesini uçuşturarak gelirdi. Elinde 
yarısına bir şeyler karalanmış tek bir sayfa kağıt. O kağıda bakmadan 
dersi anlatır, çıkarken de kağıdı buruşturup kapının yanındaki çöp 
kutusuna atmayı ihmal etmezdi. Biterdik! Yıllar sonra hoca olduğumda 
kendi üslubumu buluncaya kadar etkilendiğim hocalardan çalıp denediğim 
yöntemlerden biri ve en zevklisi bu olmuştu.

Onun kolokyum konuşmaları da benim için ayrı bir okul olurdu. Sanki o an 
aklına gelenleri rastgele anlatıyor gibi bir havada konuşur, konuşma 
bitince ne kadar planlı ve ögeleri birbirine bağlı bir konuşma olduğunu 
hayretle görürdüm.  Çehov'un "öykünün başında bir tabancadan söz 
ettiyseniz, öykünün bir yerinde bu tabanca mutlaka patlamalı" sözüne 
uygun olarak konuşmasında pek çok "tabancadan" söz eder ve konuşmanın 
sonunda bunlar art arda patlardı.

Çocukken, babasının kendi kitaplarına şekil çizmek için kullandığı 
kağıtlara evde kimse yokken mürekkepli kalemle şekiller çizip "Ben de 
matemaik yaptım" diye babasına gösterdiğini ve babasının ona başka 
kağıtlar verip "Sen matematiğini bunlara yap, benim kağıtlarımı rahat 
bırak" deyişini anlatırdı. "Matematiğe ilk katkım odur" diye bitirirdi. 
Daha sonra da analizdeki Nükleer Uzaylar seminerlerine nasıl askeri 
dönemde, bir yanlış anlama sonucu devlet tarafından gözlemci 
gönderildiğini anlatmaya geçerdi. Onu dinlerken matematikçilerin 
hayatının ne kadar hoş olduğunu düşünürdünüz.

Hayata ve matematiğe karşı duruşunu örnek aldığım, Türk matematik 
dünyasında idol olarak gördüğüm birkaç kişiden biriydi. Tüm hayranlığıma 
ve minnettarlığıma rağmen taklit edemediğim yönü ise sınırsız bir 
cömertlikle her ihtiyacımız olduğunda sorgusuz sualsiz bize referans 
mektupları vermesiydi. En acil durumlarda bizim kendimiz için yazdığımız 
ve derhal yerine yetiştirilmesi gereken mektupları bile okumadan 
imzalar, gözü  yazdığımız bir iki kelimeye çarparsa "bunu da mı yazdın!" 
diye kahkaha atardı. Bazan benden referans isteyen öğrencilere 
nazlanırken kendimi yakaladığımda Tosun hocayı hatırlarım, yanaklarım 
kızarır.

Hayatta zor bir karar verme arefesinde "O olsa ne karar verirdi acaba" 
diye aklıma getirdiğim birkaç büyüğümden biriydi. Sanki evrenin sırrına 
çok ciddi bir şekilde aklımı taksam ve bulamasam, Tosun hocaya sorarsam 
söyler gibi bir duyguyu hep taşıdım içimde. Onun ölümüyle hayatımdan bir 
şeyin eksildiğini hissediyorum ama tam olarak kavrayamıyorum. Keşke 
mümkün olsa da bunun ne olduğunun kendisine sorabilsem.

Hocam, seni çok sevmiştik.
-- 
---------------------------------------------------------------------------- 

Ali Sinan Sertöz
Bilkent Üniversitesi, Matematik Bölümü, 06800 Ankara
Ofis Tel: (312) - 290 1490
Bölüm Sekreterliği: (312) - 266 4377
Fax: (312) - 290 1797
e-posta: sertoz at bilkent.edu.tr <mailto:sertoz at bilkent.edu.tr>
Anasayfa: sertoz.bilkent.edu.tr/ali.htm 
<http://sertoz.bilkent.edu.tr/ali.htm>
---------------------------------------------------------------------------- 

-------------- next part --------------
An HTML attachment was scrubbed...
URL: <http://yunus.listweb.bilkent.edu.tr/pipermail/turkmath/attachments/20160224/0b2d6bf6/attachment.html>