[Turkmath:2195] ilişikdeki yazı FaceBook da Toryum-Ender Topraklar gurubundan kopyalanmıştır

[yilmaz akyildiz]

FEZA GÜRSEY NOBEL FİZİK ÖDÜLÜ’NE NE KADAR YAKLAŞTI?

Bundan önce sizlere takdim ettiğim “Sahip Olduğumuz Kaynaklar, Değerler”
adlı yazımda Prof.Dr. Engin Arık meslekdaşımın Toryum çabalarından
bahsetmiştim. Bu sefer, Prof.Dr. Feza Gürsey’in Nobel Fizik Ödülüne ne
kadar yaklaştığını bire bir, Nobelci John Wheeler’den öğrendiklerimi
sizlere aktaracağım.
Washington DC’deyiz. Fisyon olayının keşfinin 50nci yıl dönümü
kutlamalarındayız. Dört gün süren muazzam bir ilmi toplantı, Amerika’nın en
seçkin nükleer kuruluşlarının katılımı ile gerçekleştirildi. Benim 14
sayfalık ve 23 tane özgün makalelerimin özetini kapsayan makalem kabul
edildi ve konferans sonuçları iki cilt halinde American Nuclear Society,
Inc. Tarafından basıldı. Toplantı Nisan 25-28, 1989’da yapıldı. John
Wheeler ile aynı otelde kalıyorduk. Prof. Wheeler her akşam üstü bir saat
yürüyüşe çıkarmış. Ben de izin alıp kendisine katıldım. Fizikten bahsettik.
“Siz” dedi, “Türk’sünüz, Feza Gürsey’in memleketindensiniz, çok memnun
oldum” dedi. “Ben Feza Gürsey’in Nobel komitesindeki jüri azalarından
biriydim ve kuarklar ve yüksek enerji fiziğindeki buluşlarını çok yakından
takip ediyordum.” Gözlerimin içine bakarak, üzgün bir şekilde “Nobel’e çok
yaklaşmıştı” dedi. Bildiğiniz gibi çok değerli arkadaşıma Prof.Dr. Oktay
Sinanoğlu’na da Nobel ödülü verilmedi. Yale Üniversitesi’nin iki ayrı
kürsüsünün ikisinin de aynı anda başkanı 26 yaşındaki dahi arkadaşım, Yale
Üniversitesi’nin tarihinde görülmemiş bir olaya imzasını atıyordu.
Prof.Dr. Tolga Yarman, Prof. Dr. Metin Arık ve Ukraynalı Fizikçi
arkadaşları 2015’te Ukrayna’da yaptıkları deneyi 2016’da İstanbul
Üniversitesi Fen Fakültesi laboratuarlarında tekrarladılar. Aynı sonuçları
buldular ve Einstein’ın izah edemediği doğa ile olan %50’lik farkı izah
ettiler. Annals of Physics’de iki makale yazdılar. Bu ilmi mecmua
Einstein’ın makalelerini gönderdiği mecmuadır.
CERN’de 14 Tera Elektron Volt (14 TeV) enerji ile deneyler yapılmaktadır.
Yeryüzünün elde edilmiş en yüksek enerjisidir. Değerli meslekdaşım Prof.Dr.
Saleh Sultansoy, senelerden beri CERN’deki dünyanın en yüksek enerjili
elektronlarını elde etme projesinde çalışmaktadır. Proje bitmek üzeredir.
Proje çekirdek içi kuvvetli etkileşmenin gizli kalmış yanlarını ortaya
çıkarma potansiyeline sahiptir. CERN’de protonlar saniyede 800 milyon kere
çarpışıyorlar. Çarpışmalardan sadece milyonda biri deneyin ilgilendiği
bilgileri
2

verir. Bu hızda hareket eden protonların kütlesi, protonların durgun
kütlesinin tam 14.000 katıdır.
CERN’de 100 metre yerin altında kazılmış 27 km uzunluğundaki dairesel
tünelde, protonlar 8.3 Tesla şiddetindeki manyetik alan içindedir. Bu
manyetik alanın şiddeti dünyanın manyetik alanının 100.000 katıdır. Bu
manyetik alan şiddeti ancak 12.000 amperlik elektrik akımı ile sağlanır. Bu
şiddette bir akım, ancak süper iletken kabloların -271 santigrad derecedeki
sıvı helyum banyolar içine yerleştirilmesi ile elde edilir. Senede ortalama
biriken bilgi 10 milyon gigabyte’dır. Bu 20 milyon CD-ROM’un içerdiği
bilgiye denktir. Gelişmiş ülkelerde 10.000 kadar bilim insanı doğa
gizemlerini ortaya çıkaracak anlamlı bilgiler elde etmenin stratejisini
özetlemektedirler: 10 binlerce bilgisayar ve belleği, iletişim
teknolojileri kullanarak koordineli bir şekilde yönetmek. Amerika’da Fermi
laboratuarlarında 1 milyon nikel atomunun yanında sadece bir anti-nikel
atomu elde edilmiştir.
CERN’de altın atomları ile altın atomları birbirleriyle çarpıştırılarak,
laboratuarda, güneşin en sıcak noktasının 250.000 katı sıcaklık (3 trilyon
derece santigrad) elde edildi. Bu sıcaklıkta çekirdeğin içindeki protonlar,
nötronlar, kuarklar erir. Cismin dört haline (katı, sıvı, gaz ve plazma)
bir de erimiş çekirdek hali eklendi. Buna beşinci hal diyebiliriz. Bu
derecede herşey eriyor, ama nedense buharlaşmıyor, yapı sıvı yapısı
manzarası arzediyormuş.
18.03.2017 Doç.Dr.Çetin ERTEK
[image: Görüntünün olası içeriği: 1 kişi, gözlük ve yakın çekim]
<https://www.facebook.com/photo.php?fbid=10210618576517422&set=gm.1284746594936433&type=3>
-------------- next part --------------
An HTML attachment was scrubbed...
URL: <http://yunus.listweb.bilkent.edu.tr/pipermail/turkmath/attachments/20170320/a6acb03a/attachment-0001.html>