[Turkmath:2511] Bilimsel yayin

[H. Turgay Kaptanoglu]

Merhaba,

Orhan Bursalı'nın 8 Agustos'ta Cumhuriyet'te çıkan İran ve Türkiye'nin
bilimdeki durumunu karşılaştıran yazısından sonra Web of Science'ta ben
de bir araştırma yaptım.

Sadece Science Citation Index Expanded'a baktım; sosyal ve beşeri
bilimler ayrıca incelenebilir.  Ve sadece "Article" sayılarına baktım,
çünkü kalıcı ve etkili bilimi belirleyen en önemli yayın türü makale.
"All document types" şişirilmiş sayılar veriyor, çünkü aynı sonuç hem
makale, hem birkaç konferans bildirisi olarak görünebiliyor.

Sonuçlar şöyle:  Türkiye 2008'den beri dünyada 17. sırada.  Ondan önceki
10-15 yıl neredeyse her yıl bir başka ülkeyi geçiyordukö ve o zaman her
köşede bir dergi yayımlanmıyordu.  Bizden önceki ülkeler 2016'daki sırayla
şunlar:  ABD, Çin, Almanya, İngiltere (Birleşik Krallık), Japonya, Fransa,
Hindistan, İtalya, Kanada, Güney Kore, Avustralya, İspanya, Brezilya,
Rusya, Hollanda, İran.  Bu ülkelerin bazılarının nüfusları bizden çok
daha az.

Türkiye Klinik Tıp'ta hızla gelişmişti.  Ama anlaşılan o ki bu konuda bir
durağanlaşma var ve gelişme diğer ve asıl temel bilimlere yayılamadı, ki
asıl ilerlemeyi temel bilimler sağlıyor.

Burada sırf sayıları fazla önemsemek yanlış olur.  Ama 10 yıllık dönemdeki
genel eğilimler üzerine bir fikir veriyor.  Hele ki makale sayılarının
sırf bu amaca yönelik yöntemlerle son yıllarda abartılı artmasına rağmen
yerinde saymak pek de iç açıcı bir durum değil, ki sırf sayı artıran
yayınlar bilginin derinleşmesine pek bir katkı sağlamıyor.

Maalesef Türkiye'de bilimin değeri hayata geçirilemiyor; aslında tam tersi
bir durum söz konusu.  Atatürk'ün "Hayatta en hakiki mürşit ilimdir."
sözünün üniversite binasına yazılmasından bile rahatsızlık duyan bilim
adamları var.  O bina ve söz üzerine bir zamanlar (2005, TÜBA Forumu 32)
İlber Ortaylı'nın yazdığı cümlelerle bitiriyorum.

"... Büyük adam bozkırda, başbakanlık ve hariciye bakanlığından daha şık
bir binanın temelini attırıyor.  En pahalı, en modern bina, 500 kişinin
okuması için yapılmış, bunu tahılla geçinen bir millet yapıyor ... büyük
adam anlaşılmamış, arkasından gelen insanlar onu anlamıyorlar ..."

H. Turgay Kaptanoğlu
-------------- next part --------------
A non-text attachment was scrubbed...
Name: dtcf.jpg
Type: image/jpeg
Size: 1342208 bytes
Desc: not available
URL: <http://yunus.listweb.bilkent.edu.tr/pipermail/turkmath/attachments/20170906/f6a551e6/attachment-0001.jpg>