[Turkmath:5859] Re: [TMD-UYE: 3540] Kompakt, tıkız

[Ozkan Tan]

"sikik" olabilir.
 "sik" sozcugu, kadim  Turkcemizin bir sozcugudur.  Kaşgarî, Divan-i
Lugati't-Türk (1073) de  gecmektedir.
Bence "compact" sozcugu icin oldukca dogru cagrisim yapan bir karsiliktir.
"tikiz" orneginin tam tersine. "sikik'in gunluk dildeki anlamlari hep
olumlu seyler. (Bu kisim biraz kisisel olabilir. Tam emin olamadim, neyse.)
Bu sozcugun koku, dilimize Oguzcadan hic  degismeden yani "sik" olarak
gecmistir.
Bu anlamada oldukca yerli ve milli bir kelimedir.
 "tikiz"'in tersine, kulaga cok tanidik ve hos gelmektedir.

Bi xatire te (Hoscakalin)

Ozkan

Dipnot:Ingilizce klaviye kullaniyorum.

On Fri, 25 Nov 2022 at 06:48, H. Turgay Kaptanoglu <
kaptan at listweb.bilkent.edu.tr> wrote:

> Merhabalar,
>
> Uzun yillardir matematikte bati dillerindeki kompakt karsiligi olarak
> tikiz
> kullaniliyor.  Bu kelime ses olarak oldum olasi bana cok sevimsiz geldi.
> Anlam olarak da kompaktin karsiligi degil, en azindan matematikte.  TDK
> sozlugunde tikizin karsiligi, "tıknaz; çok sıkıştırılmaktan veya çok
> sıkı
> doldurulmaktan katılaşmış, sıkı; yoğunluğu çok, katı (tikiz hamur)"
> olarak
> verilmis ki bunlar matematikteki anlamina aykiri seyler.  Matematikteki
> anlaminin gunluk dildekiyle ayni olmasi gerekmez, ama cagrisim da
> onemli.
> Dikkat edilirse, tikizin gunluk dildeki anlamlari hep olumsuz seyler.
> Halbuki kompaktlik cogu kez olumlu, istenen,, kolaylastiran bir ozellik.
> Kompakt, matematikte bana daha cok "derli toplu" anlamini veriyor.
> Tek kelime olsa kullancagim, ama 2 kelimeli terim iyi olmuyor.
> Dertop gibi fantezilere hic girmeyelim.
>
> Sorularim sunlar:  Kompakt icin baska Turkce terim onerildi mi?  Derli
> toplu
> anlaminda baska hangi Turkce kelimeler var bildiginiz?  Bu listelerde
> yeni
> bir terim onerir misiniz?  Belki bu listelerde tartisarak hem ses olarak
> daha guzel, hem de anlam olarak daha dogru bir terim bulabiliriz.
>
> ---
> H. Turgay Kaptanoğlu
> www.fen.bilkent.edu.tr/~kaptan/
> _______________________________________________
> TMD-UYE mailing list
> TMD-UYE at listweb.bilkent.edu.tr
> http://yunus.listweb.bilkent.edu.tr/cgi-bin/mailman/listinfo/tmd-uye
>
-------------- next part --------------
An HTML attachment was scrubbed...
URL: <http://yunus.listweb.bilkent.edu.tr/pipermail/turkmath/attachments/20221126/8fa5672f/attachment.html>