<html><body><div style="font-family: arial, helvetica, sans-serif; font-size: 12pt; color: #000000"><div><span style="font-size: 12pt;" data-mce-style="font-size: 12pt;">(yazmak zorundayım)</span><br></div><div><span style="font-size: 12pt;" data-mce-style="font-size: 12pt;"><br data-mce-bogus="1"></span></div><div><span style="font-size: 12pt;" data-mce-style="font-size: 12pt;">Öncelikle Okay Çelebi'nin sevenlerine, yakınlarına ve ögrencilerine başsaglığı ve sabırlar diliyorum.</span></div><div><span style="font-size: 12pt;" data-mce-style="font-size: 12pt;"><br data-mce-bogus="1"></span></div><div><span style="font-size: 12pt;" data-mce-style="font-size: 12pt;">ODTÜ'den kovulup bir yıl kadar işsiz kalmam konusunda sevinenlerin başında düzene uyumlu Okay Çelebi vardı. Ona göre "çekirge iki kez zıplar, üçüncüde böyle burnu sürtülür, dersini alır" diye düşünüyordu. Bunun kanıtı vücut dili ve konuya "sessiz" kalmasıdır. Birbirimizi sevmezdik.</span></div><div><span style="font-size: 12pt;" data-mce-style="font-size: 12pt;"><br data-mce-bogus="1"></span></div><div><span style="font-size: 12pt;" data-mce-style="font-size: 12pt;">Turgay'ın 2007 yılında 300 kişilik katılımlı olarak gerçekleşen ISAAC konferansını Çelebi'nin büyük bir başarısı olarak ifade etmesi hikaye! Bu tür konferanslar sahtekar Avcı paralı dergilerin pazarlık alanlarıydı. Bu konfreans ise başarılı bir öncüldü. Okay Çelebi bu tezgahın bir parçası olduğu için özür dilemeliydi.</span></div><div><span style="font-size: 12pt;" data-mce-style="font-size: 12pt;"><br data-mce-bogus="1"></span></div><div><span style="font-size: 12pt;" data-mce-style="font-size: 12pt;">Düzen adamıydı...</span></div><div><span style="font-size: 12pt;" data-mce-style="font-size: 12pt;"><br data-mce-bogus="1"></span></div><div><span style="font-size: 12pt;" data-mce-style="font-size: 12pt;">ZE</span></div><div><span style="font-size: 12pt;" data-mce-style="font-size: 12pt;"><br data-mce-bogus="1"></span></div><div><br data-mce-bogus="1"></div><div><span style="font-size: 12pt;" data-mce-style="font-size: 12pt;"><br data-mce-bogus="1"></span></div><div><span style="font-size: 12pt;" data-mce-style="font-size: 12pt;"><br data-mce-bogus="1"></span></div><div><span style="font-size: 12pt;" data-mce-style="font-size: 12pt;"><br data-mce-bogus="1"></span></div><div><br data-mce-bogus="1"></div><div><span style="font-size: 12pt;" data-mce-style="font-size: 12pt;"><br data-mce-bogus="1"></span></div><div><br></div><hr id="zwchr" data-marker="__DIVIDER__"><div data-marker="__HEADERS__"><b>Kimden: </b>"yilmaz akyildiz" <yilmaz.akyildiz@listweb.bilkent.edu.tr><br><b>Kime: </b>"turkmath" <turkmath@bilkent.edu.tr>, "tmd" <tmd-uye@listweb.bilkent.edu.tr>, "Zafer Ercan" <zafer1917@gmail.com><br><b>Gönderilenler: </b>28 Eylül Pazar 2025 14:42:00<br><b>Konu: </b>[Turkmath:7269] gidenlerin ardından.... İftira atmıyoruz, Osmanlıdan öğrendik: vakanuvistlik yapıyoruz!<br></div><div><br></div><div data-marker="__QUOTED_TEXT__"><div dir="auto"><div><div class="gmail_quote gmail_quote_container"><div dir="ltr" class="gmail_attr"><br></div><div dir="auto"><div dir="auto">Zafer yine etrafı karıştırıyorsun. <div dir="auto">İyi yapıyorsun.</div><div dir="auto">Ak koyun kara koyun belli olsun diyorsun. </div><div dir="auto">Betül tersini istiyor, sadece iyi şeyler yazılsın, gençler kötülükleri bilmesin diyor. </div><div dir="auto">Ben ise gençler kötülükleri de bilsinler ki derslerini tam alsınlar, kötü olanları yapmasınlar diyorum.</div><div dir="auto">Örneğin, Betül, aynen benim sabatikal hikayemde olduğu gibi, yaşanmış şöyle gerçeklerin de bilinmemesi taraftarı gözüküyor: dünya matematik tarihinde doçentlik tezi 5-0 la reddedilen tek kişi BEN im. Hasan Güral' a merhum OÇ ne dese iyi: "ylmzakyldz ın tezini Şuhubi reddettirdi biliniyor, halbuki gerçek o değil, o tezi ben reddettirdim". O tezin hikayesini de bir vakanuvistiniz olarak yazdım... okumak, eğlenmek isteyen bana direk yazsın.</div><div dir="auto"><br></div><div dir="auto">Cahit Arf ı savunmak Betül e düşmez! Mübeccel Kıray ı da. Uluğ Abi benim kulaktan duyduğum bir olayın benzerini bizzat yaşamış birisi olarak teyit etmiştir. Bilim insanları olarak hiçbir zaman büyüklerimize saygısızlık yapmayız! Atatürk ü de putlaştırmayız! Bilmiyorum ne demişler ama Kürt vatandaşların söylediği söylenen o söz Atatürk'ü sadece yüceltir. </div><div dir="auto"><br></div><div dir="auto">Betül ün mesajında tek katıldığım cümle "Körlerin badem gözlü olması taraftarı değilim". O zaman şunu da kayda geçelim:</div><div dir="auto">Faşist 12 Eylül Cunta sının ODTÜ Matematik Bölümüne dışarıdan atadığı Kayyumluk görevini OÇ kabul etmiş birisidir. (ameriga: "bizim çocuklar başardı"). </div><div dir="auto"><br></div><div dir="auto">Son sözüm Zafer Ercan a: </div><div dir="auto">Betül mesajında benden tek kelime etmezken ZE biz iki eski </div><div dir="auto"> "sevgili dostlar" ın arasını bozmak için aramıza nifak sokmayı denemiştir. Başaramaz! </div><div dir="auto"><br></div><div dir="auto">Eski dost düşman olmaz! & Vice versa...</div><div dir="auto">Kalın sağlıcakla</div><div dir="auto">y.a </div><div dir="auto"><br></div><div dir="auto">NOT: </div><div dir="auto">1. Cahit Arf ın "gözbebeğim" dediği kızı Fatoş bir matematikçi idi. </div><div dir="auto">2. Betül mesajında </div><div dir="auto">tarihçilerden bahsetmiş. Cahit Hocanın eşi tarihçiydi. Küçük Bebek sırtlarındaki evin bahçesinde bir öğle sonrası hararetli bir şekilde matematik konuşuyorduk, (Arf İnvariant in Topoloji). Kızlarım küçüktü, köpek sıcaktan bir köşede bayılmıştı, bize Cahit Hocanın yaptığı vişne likörünü sunarken bayan Arf: "Ama Cahit, tarih de mühim" demiştir. </div><div dir="auto"><br></div><div dir="auto">Hayat ne garip.... </div><div dir="auto"><br></div><div dir="auto">"Baki kalan bu kubbede hoş bir seda imiş"...</div><div dir="auto"><br></div></div><br><div class="gmail_quote"><div dir="ltr" class="gmail_attr">28 Eyl 2025 Paz 12:41 tarihinde Zafer ERCAN <<a href="mailto:zercan@ibu.edu.tr" rel="noreferrer noreferrer noreferrer noreferrer noreferrer nofollow noopener noreferrer" target="_blank">zercan@ibu.edu.tr</a>> şunu yazdı:<br></div><blockquote class="gmail_quote" style="margin:0 0 0 0.8ex;border-left:1px #ccc solid;padding-left:1ex"><div><div style="font-family:'arial' , 'helvetica' , sans-serif;font-size:12pt;color:#000000"><br><div><span style="font-size:12pt">Uluğ hocam,</span><br></div><div><span style="font-size:12pt"><br></span></div><div><span style="font-size:12pt">Betül hocama katılıyorum. Sizin de Yılmaz Akyıldız'ın da tekrarlayan anektodları kabak tadı verdi. Yeter artık, yani!</span></div><div><span style="font-size:12pt"><br></span></div><div><span style="font-size:12pt">Bu arada Betül hocamdan taze bir anektod yazmasını rica ediyorum.</span></div><div><span style="font-size:12pt"><br></span></div><div>Ayrıca, yeni çıkan kitabınız için sizi haddim olmayarak tebrik ediyorum.</div><div><span style="font-size:12pt"><br></span></div><br><div><span style="font-size:12pt"><br></span></div><div><span style="font-size:12pt">ZE</span></div><br><br><br><hr id="m_683431277174251680m_-7260673441383393531m_-7129703620307953911m_1095663820125455586m_-5765789275707776450m_6948865142248836486zwchr"><div><b>Kimden: </b>"tanbay" <<a href="mailto:tanbay@bogazici.edu.tr" rel="noreferrer noreferrer noreferrer noreferrer noreferrer noreferrer nofollow noopener noreferrer" target="_blank">tanbay@bogazici.edu.tr</a>><br><b>Kime: </b>"Ulug Capar" <<a href="mailto:ulug.capar@connect.sabanciuniv.edu" rel="noreferrer noreferrer noreferrer noreferrer noreferrer noreferrer nofollow noopener noreferrer" target="_blank">ulug.capar@connect.sabanciuniv.edu</a>><br><b>Kk: </b>"tmd" <<a href="mailto:tmd-uye@listweb.bilkent.edu.tr" rel="noreferrer noreferrer noreferrer noreferrer noreferrer noreferrer nofollow noopener noreferrer" target="_blank">tmd-uye@listweb.bilkent.edu.tr</a>>, "turkmath" <<a href="mailto:turkmath@bilkent.edu.tr" rel="noreferrer noreferrer noreferrer noreferrer noreferrer noreferrer nofollow noopener noreferrer" target="_blank">turkmath@bilkent.edu.tr</a>><br><b>Gönderilenler: </b>28 Eylül Pazar 2025 12:12:45<br><b>Konu: </b>[Turkmath:7265] gidenlerin ardından....<br></div><br><div>
<p>Herşeyden evvel Okay Çelebi'nin ailesine, dostlarına, sevenlerine, tüm meslekdaşlarına, başsağlığı dilerim. Huzur içinde yatsın. uğurlamaya katılamayacağım için üzgünüm.</p>
<p>Bir de eklemek isterim ki, aşağıda Uluğ Çapar'ın ve bu ortamda pek çok kere birçok bilim adamının tekrarladığı Mübeccel Kıray - Cahit Arf anekdotundan hiç hoşlanmıyorum. Genç bilim kadınlarının da rahatsız olduğuna eminim. Mesele neyin bilim neyin ilim neyin hiçbiri olduğunun tartışması değil. Mübeccel Kıray gibi bir sosyoloğa bu şekilde konuşulmuş ise sadece ayıp edilmiş. Geçenlerde de bol okunan bir internet gazetesinde kürtler hakkında Atatürk'e atfedilmiş rahatsız edici bir cümle okudum. Söylememiş olduğunu umdum.</p>
<p>Körlerin badem gözlü olması taraftarı değilim. Tarihçilerin mümkün olduğu kadar gerçeği anlamak için hatıraları arşivleri didik didik etmelerine saygım var. Ama ulu orta ortamlarda isteyenin isteyeni yazması ciddi sorun. Hele hele kendini savunma hakkını sonsuza dek kaybetmiş olanlar hakkında yazılınca. Derinliği ciddiyeti olmayan yazışmalarda, gidenler hakkında, etraflarına, zamanlarına, geleceğe yaptıkları katıkıların öne çıkarılması taraftarıyım. </p>
<p>Benim tanıdığım Cahit Arf son derece efendi, derin, düşünceli, kadınlar ve erkeklerden aynı matematik şevkini ve çalışkanlığını bekleyen, çok ama çok hoş özel bir insandı. Matematikle yaşamı bağlayan dolayısıyla insan ile ilgili araştırmaları küçümsemeyecek bir kişiydi.</p>
<p>Belki Einstein'ın kızına mektubunu hatırlamakta fayda vardır...</p>
<p><a href="https://www.cumhuriyet.com.tr/yazarlar/adnan-binyazar/einstein-in-kizina-mektubu-2438345" rel="noreferrer noreferrer noreferrer noreferrer noreferrer noreferrer nofollow noopener noreferrer" target="_blank">https://www.cumhuriyet.com.tr/yazarlar/adnan-binyazar/einstein-in-kizina-mektubu-2438345</a></p>
<p>herkese bu vesileyle verimli bir akademik yıl dilerim</p>
<p id="m_683431277174251680m_-7260673441383393531m_-7129703620307953911m_1095663820125455586m_-5765789275707776450m_6948865142248836486reply-intro">On 21-09-2025 15:33, Ulug Capar wrote:</p>
<blockquote style="padding:0 0.4em;border-left:#1010ff 2px solid;margin:0">
<div id="m_683431277174251680m_-7260673441383393531m_-7129703620307953911m_1095663820125455586m_-5765789275707776450m_6948865142248836486replybody1">
<div dir="ltr">Yılmaz Akyıldız hocanın çok ilginç, keyif verici yazısına o devirleri yaşamış,
<div>Caht Arf'ın önce öğrencisi, son evrelerinde ise meslektaşı olmuş birisi olarak</div>
<div>bir iki küçük katkıda da ben bulunayım dedim.</div>
<div> </div>
<div>-Evet Cahit Hoca sosyal bilimlerin bilim olduğuna inanmazdı. ODTÜ'de bir öğle yemeğinde</div>
<div>benim de bulunduğum bir sofrada, güncel siyasi olayların sosyolojik yorumunu yapmaya</div>
<div>çalışan zamanın tanınmış sosyoloğu Mübeccel Kıray' ı "Hocanım bırak bu palavraları" diyerek</div>
<div>fena halde bozmuştu.</div>
<div> </div>
<div>-Yakında "pehlivanlık bilimleri de çıkacak" demişti gene bir yemekte.</div>
<div> </div>
<div>-Bir vesile ile zamanın şartlarına göre "ben de komünistim" demiş olabilir.</div>
<div>Öğretimin durduğu Hasan Tan (kendini telefonda "Heyzın Ten speaking" diye tanıtırmış yurt dışında !)</div>
<div>döneminde yeniden derslerin başlaması için yaptığımız bölüm toplantısında , bölüm odasının dışına Hasan Tan'ın </div>
<div>ülkücü militanları ellerinde kovalar, tenekeler ile</div>
<div>gürültü yaparak toplantıya engel olmaya çalışmışlar, üst katta Cahit Bey'in anısına tutulan ofisin </div>
<div>kapısına da tebeşir ile "Türkiye'nin en büyük komünisti burada oturuyor" yazmışlardı..</div>
<div>Sağcılar onu solcu, solcular ise sağcı olarak tanımlarlardı..</div>
<div>Aslında hiç biri değildi.</div>
<div> </div>
<div>Herşeyi sıfırdan başlayarak sayılar kuramının Peano aksiyomları gibi yeniden kurmaya çalışırdı.</div>
<div>Benzer şekilde ekonomik bir teori de kurmaya çalışmıştı .Marx'ınkinden farklı..</div>
<div> </div>
<div>-Von Neumann bildiği 10 dilin büyük bir kısmını ana dili gibi konuşan, müthiş süratli bir zekaya sahip bir deha.</div>
<div>Cahit Bey onunla bir matematik konusunda tartışmaya girişmiş , hatırasını şöyle anlatmıştı.</div>
<div>"O kadar süratli düşünüyor ve konuşuyordu ki takip edemiyordum !".</div>
<div>Düşünün Cahit Arf takip edemiyor.</div>
<div> </div>
<div>-Cahit Bey:i hiç duymamış eşe dosta "hani şu on liralık arkasındaki adam" tanıtmaya çalışıyordum.</div>
<div>Şimdi onu diyemiyoruz !. Artık 10 lirayı bahşiş olarak bile vermek ayıp oluyor. Zaten de piyasada</div>
<div>pek kalmadı.Paramız o kadar düştü ki..</div>
<div>İnşallah yakında 500 T.L.lik banknotlar basarlar, arkasına gene Cahit Bey'in resmini koyarlar. </div>
<div> </div>
<div>Selam ve Saygılar,</div>
<div> </div>
<div>Uluğ Çapar</div>
<div> </div>
<div> </div>
<div> </div>
<div> </div>
<div> </div>
<div> </div>
<div> </div>
<div> </div>
<div> </div>
<div> </div>
</div>
<br>
<div>
<div dir="ltr">On Sun, Sep 21, 2025 at 9:04 AM yilmaz akyildiz <<a href="mailto:yilmaz.akyildiz@gmail.com" rel="noreferrer nofollow noopener noreferrer noreferrer noreferrer noreferrer noreferrer noreferrer noreferrer nofollow noopener noreferrer" target="_blank">yilmaz.akyildiz@gmail.com</a>> wrote:</div>
<blockquote style="margin:0px 0px 0px 0.8ex;border-left:1px solid #cccccc;padding-left:1ex">
<div dir="ltr">
<div dir="ltr">
<div style="font-family:'verdana' , sans-serif;font-size:small">
<div>
<h2 dir="ltr" style="line-height:1.38;text-align:justify;margin-top:0pt;margin-bottom:6pt"><span style="font-size:13pt;font-family:'verdana' , sans-serif;color:#1b1c1d;background-color:transparent;font-weight:400;vertical-align:baseline">gelin bu bir pazar sohbeti olsun...</span></h2>
<h2 dir="ltr" style="line-height:1.38;text-align:justify;margin-top:0pt;margin-bottom:6pt"><span style="font-size:13pt;font-family:'verdana' , sans-serif;color:#1b1c1d;background-color:transparent;font-weight:400;vertical-align:baseline">yani fazla da ciddiye almayın!</span></h2>
<h2 dir="ltr" style="line-height:1.38;text-align:justify;margin-top:0pt;margin-bottom:6pt"><span style="font-size:13pt;font-family:'verdana' , sans-serif;color:#1b1c1d;background-color:transparent;font-weight:400;vertical-align:baseline">içeriğini bilmediğim böyle bir grupta bu tip yazılar yazmak kolay değildir..</span></h2>
<h2 dir="ltr" style="line-height:1.38;text-align:justify;margin-top:0pt;margin-bottom:6pt"><span style="font-size:13pt;font-family:'verdana' , sans-serif;color:#1b1c1d;background-color:transparent;font-weight:400;vertical-align:baseline">ayrıca benim için "</span><span style="font-size:13pt;font-family:'verdana' , sans-serif;color:#1b1c1d;background-color:transparent;font-weight:400;font-style:italic;vertical-align:baseline">yazmak soyunmak demektir..."</span></h2>
<h2 dir="ltr" style="line-height:1.38;text-align:justify;margin-top:0pt;margin-bottom:6pt"><span style="font-size:13pt;font-family:'verdana' , sans-serif;color:#1b1c1d;background-color:transparent;font-weight:400;vertical-align:baseline">ama sizleri biraz eğlendirebilir ve biraz da bilgilendirebilirsem ne mutlu bana. </span></h2>
<h2 dir="ltr" style="line-height:1.38;text-align:justify;margin-top:0pt;margin-bottom:6pt"><span style="font-size:13pt;font-family:'verdana' , sans-serif;color:#1b1c1d;background-color:transparent;font-weight:400;vertical-align:baseline">işte o zaman bu zahmetime değecektir...</span></h2>
<br>
<h2 dir="ltr" style="line-height:1.38;text-align:justify;margin-top:0pt;margin-bottom:6pt"><span style="font-size:13pt;font-family:'verdana' , sans-serif;color:#1b1c1d;background-color:transparent;font-weight:400;vertical-align:baseline">bu ayın başında İzmir-Seferihisarda </span><span style="font-size:13pt;font-family:'verdana' , sans-serif;color:#1b1c1d;background-color:transparent;font-weight:400;font-style:italic;vertical-align:baseline">"</span><a href="https://www.hypatiabilimfestival.com/" rel="noopener noreferrer nofollow noopener noreferrer noreferrer noreferrer noreferrer noreferrer noreferrer noreferrer nofollow noopener noreferrer" target="_blank"><span style="font-size:13pt;font-family:'verdana' , sans-serif;background-color:transparent;font-weight:400;font-style:italic;vertical-align:baseline">Hypatia Bilim ve İletişimi Festivali</span><span style="font-size:13pt;font-family:'verdana' , sans-serif;background-color:transparent;font-weight:400;vertical-align:baseline">"</span></a><span style="font-size:13pt;font-family:'verdana' , sans-serif;color:#1b1c1d;background-color:transparent;font-weight:400;vertical-align:baseline"> nde</span></h2>
<h2 dir="ltr" style="line-height:1.38;text-align:justify;margin-top:0pt;margin-bottom:6pt"><span style="font-size:13pt;font-family:'verdana' , sans-serif;color:#1b1c1d;background-color:transparent;font-weight:400;vertical-align:baseline">(a la Wigner)</span><span style="font-size:13pt;font-family:'verdana' , sans-serif;color:#1b1c1d;background-color:transparent;font-weight:400;font-style:italic;vertical-align:baseline"> "matematikle fiziğin dansı" </span><span style="font-size:13pt;font-family:'verdana' , sans-serif;color:#1b1c1d;background-color:transparent;font-weight:400;vertical-align:baseline">ismi altında popüler bir konuşma verdim:</span></h2>
<div style="text-align:center"><span style="font-size:13pt;font-family:'verdana' , sans-serif;color:#1b1c1d;background-color:transparent;font-weight:400;vertical-align:baseline"><img alt="WhatsApp Image 2025-09-07 at 13.53.35.jpeg" width="218" height="472" src="https://mail.google.com/mail/?ui=2&ik=625c2c4a4e&attid=0.2&th=1998fceccdc11a82&view=fimg&fur=ip&rm=1998fceccdc11a82&sz=w1600-h1000&attbid=ANGjdJ8PGqnSNRGrBzUk8IwPREbD58MpjqR8Ok-2HlVFgsVtK4MSzpxCyRCVkAgXA1yL2aYss8_VauF3Wz_1WvZA4_CI88hHVNOKpY_CENX057BRSPa1blgXZte0inU&disp=emb&realattid&zw"><br></span></div>
<h2 dir="ltr" style="line-height:1.38;text-align:justify;margin-top:0pt;margin-bottom:6pt"><a href="https://www.instagram.com/reel/DObqpw2CFwF/?utm_source=ig_web_copy_link" rel="noopener noreferrer nofollow noopener noreferrer noreferrer noreferrer noreferrer noreferrer noreferrer noreferrer nofollow noopener noreferrer" target="_blank"><span style="font-size:13pt;font-family:'verdana' , sans-serif;background-color:transparent;font-weight:400;vertical-align:baseline">https://www.instagram.com/reel/DObqpw2CFwF/?utm_source=ig_web_copy_link</span></a></h2>
<h2 dir="ltr" style="line-height:1.38;text-align:justify;margin-top:0pt;margin-bottom:6pt"><span style="font-size:13pt;font-family:'verdana' , sans-serif;color:#1b1c1d;background-color:transparent;font-weight:400;vertical-align:baseline">Konuşmama "</span><span style="font-size:13pt;font-family:'verdana' , sans-serif;color:#1b1c1d;background-color:transparent;font-style:italic;vertical-align:baseline">bilim nedir?"</span><span style="font-size:13pt;font-family:'verdana' , sans-serif;color:#1b1c1d;background-color:transparent;font-weight:400;vertical-align:baseline"> sorusuyla başlayınca aklıma 1968 ODTÜ günlerim geldi. Komer'in arabası yakılmış, kampus ateşten bir gömlek gibiydi. </span><span style="background-color:transparent;font-size:13pt;font-family:'verdana' , sans-serif;color:#1b1c1d;vertical-align:baseline">Cahit Arf</span><span style="background-color:transparent;font-weight:normal;font-size:13pt;font-family:'verdana' , sans-serif;color:#1b1c1d;vertical-align:baseline"> </span><span style="background-color:transparent;font-size:13pt;font-family:'verdana' , sans-serif;color:#1b1c1d;font-weight:400;vertical-align:baseline">"</span><span style="background-color:transparent;font-size:13pt;font-family:'verdana' , sans-serif;color:#1b1c1d;font-weight:400;font-style:italic;vertical-align:baseline">ben de komünistim, bırakın bu işleri, derslerinize çalışın"</span><span style="background-color:transparent;font-size:13pt;font-family:'verdana' , sans-serif;color:#1b1c1d;font-weight:400;vertical-align:baseline"> diyerek bizi odasından kovunca biz de gidip ofisini basıp</span><span style="background-color:transparent;font-size:13pt;font-family:'verdana' , sans-serif;color:#1b1c1d;font-weight:400;font-style:italic;vertical-align:baseline"> </span><span style="background-color:transparent;font-size:13pt;font-family:'verdana' , sans-serif;color:#1b1c1d;font-weight:400;vertical-align:baseline">sırtından hançerlediğimiz </span><span style="background-color:transparent;font-size:13pt;font-family:'verdana' , sans-serif;color:#1b1c1d;vertical-align:baseline">Feza Gürsey</span><span style="background-color:transparent;font-size:13pt;font-family:'verdana' , sans-serif;color:#1b1c1d;font-weight:400;vertical-align:baseline">'e </span><span style="background-color:transparent;font-size:13pt;font-family:'verdana' , sans-serif;color:#1b1c1d;font-weight:400;font-style:italic;vertical-align:baseline">"kuantum'un bu ülkeye faydası yok, siz bizi yanlış yönlendiriyorsunuz, biz önce memleketi kurtaracağız"</span><span style="background-color:transparent;font-size:13pt;font-family:'verdana' , sans-serif;color:#1b1c1d;font-weight:400;vertical-align:baseline"> dediğimizde</span><span style="background-color:transparent;font-weight:normal;font-size:13pt;font-family:'verdana' , sans-serif;color:#1b1c1d;vertical-align:baseline"> </span><span style="background-color:transparent;font-size:13pt;font-family:'verdana' , sans-serif;color:#1b1c1d;font-weight:400;vertical-align:baseline">Feza Gürsey hocamız az kalsın kalp krizi geçiriyordu. Dekan </span><span style="background-color:transparent;font-size:13pt;font-family:'verdana' , sans-serif;color:#1b1c1d;vertical-align:baseline">Erdal İnönü</span><span style="background-color:transparent;font-weight:normal;font-size:13pt;font-family:'verdana' , sans-serif;color:#1b1c1d;vertical-align:baseline">'</span><span style="background-color:transparent;font-size:13pt;font-family:'verdana' , sans-serif;color:#1b1c1d;font-weight:400;vertical-align:baseline">ye gidemezdik, çünkü o arda kalan son prensti...</span></h2>
<h2 dir="ltr" style="line-height:1.38;text-align:justify;margin-top:0pt;margin-bottom:6pt"><span style="font-size:13pt;font-family:'verdana' , sans-serif;color:#1b1c1d;background-color:transparent;font-weight:400;vertical-align:baseline">Aynı günlerde bir de duyduk </span><span style="font-size:13pt;font-family:'verdana' , sans-serif;color:#1b1c1d;background-color:transparent;vertical-align:baseline">Cahit Arf </span><span style="font-size:13pt;font-family:'verdana' , sans-serif;color:#1b1c1d;background-color:transparent;font-weight:400;vertical-align:baseline">Öğretim Üyeleri Derneğinde </span><span style="font-size:13pt;font-family:'verdana' , sans-serif;color:#1b1c1d;background-color:transparent;font-weight:400;font-style:italic;vertical-align:baseline">"sosyal bilimler bilim değildir!"</span><span style="font-size:13pt;font-family:'verdana' , sans-serif;color:#1b1c1d;background-color:transparent;font-weight:400;vertical-align:baseline"> diyerek kampüste Marx, Engels, Lenin, Politzer in kitaplarının "</span><span style="font-size:13pt;font-family:'verdana' , sans-serif;color:#1b1c1d;background-color:transparent;font-weight:400;font-style:italic;vertical-align:baseline">bilimsel</span><span style="font-size:13pt;font-family:'verdana' , sans-serif;color:#1b1c1d;background-color:transparent;font-weight:400;vertical-align:baseline">" olduğunu savunan ve öğrencileri bu yönde cesaretlendiren sosyal bilimler ve iktisat hocalarını çok fena kızdırmış, ama karşılarında koskoca ord. prof. Cahit Arf var, herkes suskun kalmış. Bugüne gelirsek, bence,</span><span style="font-size:13pt;font-family:'verdana' , sans-serif;color:#1b1c1d;background-color:transparent;font-weight:400;font-style:italic;vertical-align:baseline"> bilim, öğrenme, anlama ve keşfetme arzusudur.</span><span style="font-size:13pt;font-family:'verdana' , sans-serif;color:#1b1c1d;background-color:transparent;font-weight:400;vertical-align:baseline"> Hangi konuda? derseniz, bu o kadar da mühim değil, derim... Bu kadar tarih yeter...</span></h2>
<h2 dir="ltr" style="line-height:1.38;text-align:justify;margin-top:0pt;margin-bottom:6pt"><span style="font-size:13pt;font-family:'verdana' , sans-serif;color:#1b1c1d;background-color:transparent;font-weight:400;vertical-align:baseline">Popüler konuşmama fizikle matematiğin şu benzerliği ile başladım:</span></h2>
<h2 dir="ltr" style="line-height:1.38;text-align:justify;margin-top:0pt;margin-bottom:6pt"><span style="font-size:13pt;font-family:'verdana' , sans-serif;color:#1b1c1d;background-color:transparent;font-weight:400;vertical-align:baseline">Hani Fizikçiler derler ya </span><span style="font-size:13pt;font-family:'verdana' , sans-serif;color:#1b1c1d;background-color:transparent;font-weight:400;font-style:italic;vertical-align:baseline">"boşluk boş değildir, kendi enerjisi vardır (casimir effect) ve her şey boşluktan oluşmuştur"</span><span style="font-size:13pt;font-family:'verdana' , sans-serif;color:#1b1c1d;background-color:transparent;font-weight:400;vertical-align:baseline">. Bunun matematikteki benzeri boş kümedir. Bütün rakam sistemini boş kümeden üretebilirsiniz, (Peano). Bunu </span><span style="font-size:13pt;font-family:'verdana' , sans-serif;color:#1b1c1d;background-color:transparent;vertical-align:baseline">Ali Nesin</span><span style="font-size:13pt;font-family:'verdana' , sans-serif;color:#1b1c1d;background-color:transparent;font-weight:400;vertical-align:baseline"> şu şekilde dile getirmiştir: "</span><span style="font-size:13pt;font-family:'verdana' , sans-serif;color:#1b1c1d;background-color:transparent;font-weight:400;font-style:italic;vertical-align:baseline">boş kümeyi boşlamayın, arkadaşlar". </span></h2>
<h2 dir="ltr" style="line-height:1.38;text-align:justify;margin-top:0pt;margin-bottom:6pt"><span style="font-size:13pt;font-family:'verdana' , sans-serif;color:#1b1c1d;background-color:transparent;font-weight:400;vertical-align:baseline">Konuşmama devamla fizikle matematiğin ayrıştığı ilk nokta: "</span><span style="font-size:13pt;font-family:'verdana' , sans-serif;color:#1b1c1d;background-color:transparent;font-weight:400;font-style:italic;vertical-align:baseline">fizik sonluda iken matematik sonsuzdadır</span><span style="font-size:13pt;font-family:'verdana' , sans-serif;color:#1b1c1d;background-color:transparent;font-weight:400;vertical-align:baseline">" sözlerime şu örnekleri verdim:</span></h2>
<p dir="ltr" style="line-height:1.2;margin-top:0pt;margin-bottom:0pt"><span style="font-size:13pt;font-family:'arial' , sans-serif;color:#000000;background-color:transparent;vertical-align:baseline">0+0+0+........= 0 iken </span></p>
<p dir="ltr" style="line-height:1.2;margin-top:0pt;margin-bottom:0pt"><span style="font-size:13pt;font-family:'arial' , sans-serif;color:#000000;background-color:transparent;vertical-align:baseline">1+1+1+.... = sonsuz, ve</span></p>
<p dir="ltr" style="line-height:1.2;margin-top:0pt;margin-bottom:0pt"><span style="font-size:13pt;font-family:'arial' , sans-serif;color:#000000;background-color:transparent;vertical-align:baseline">1-1+1-1+.... = ya 0 ya 1, yani belirsiz iken </span></p>
<p dir="ltr" style="line-height:1.2;margin-top:0pt;margin-bottom:0pt"><span style="font-size:13pt;font-family:'arial' , sans-serif;color:#000000;background-color:transparent;vertical-align:baseline">nasssıl oluyor da matematikte ve fizikte şu garip eşitliğe de rastlıyoruz?</span></p>
<p dir="ltr" style="line-height:1.2;margin-top:0pt;margin-bottom:0pt"><span style="font-size:13pt;font-family:'arial' , sans-serif;color:#000000;background-color:transparent;vertical-align:baseline">1+2+3+.... = -1/12 </span></p>
<p dir="ltr" style="line-height:1.2;margin-top:0pt;margin-bottom:0pt"><span style="font-size:13pt;font-family:'arial' , sans-serif;color:#000000;background-color:transparent;vertical-align:baseline">Konuşmamın (yazımın) sonunda bakalım sizi bu esrarengiz eşitliğe </span><span style="font-size:13pt;font-family:'arial' , sans-serif;color:#000000;background-color:transparent;font-weight:bold;font-style:italic;vertical-align:baseline">alıştıra bilecekmiyim?</span></p>
<p dir="ltr" style="line-height:1.2;margin-top:0pt;margin-bottom:0pt"><span style="font-size:13pt;font-family:'arial' , sans-serif;color:#000000;background-color:transparent;vertical-align:baseline">Hani şu meşhur söz vardır ya </span><span style="font-size:13pt;font-family:'arial' , sans-serif;color:#000000;background-color:transparent;font-style:italic;vertical-align:baseline"><strong>"alışırsınız alışırsınız"</strong>, </span><span style="font-size:13pt;font-family:'arial' , sans-serif;color:#000000;background-color:transparent;vertical-align:baseline"> aslında bu söz <strong>Turgut Özal </strong>dan önce (Cahit Arf a göre gelmiş geçmiş en hızlı matematik dehası) </span><span style="font-size:13pt;font-family:'arial' , sans-serif;color:#000000;background-color:transparent;font-weight:bold;vertical-align:baseline">John von Neumann</span><span style="font-size:13pt;font-family:'arial' , sans-serif;color:#000000;background-color:transparent;vertical-align:baseline"> tarafından söylenmiştir: </span><span style="font-size:13pt;font-family:'arial' , sans-serif;color:#000000;background-color:transparent;font-style:italic;vertical-align:baseline">"Matematikte bir şeyleri anlamazsınız, sadece onlara alışırsınız" (İngilizce: "Young man, in mathematics you don't understand things. You just get used to them."</span></p>
<p dir="ltr" style="line-height:1.2;margin-top:0pt;margin-bottom:0pt"><span style="font-size:13pt;font-family:'arial' , sans-serif;color:#000000;background-color:transparent;font-weight:bold;vertical-align:baseline">Not:</span><span style="font-size:13pt;font-family:'arial' , sans-serif;color:#000000;background-color:transparent;vertical-align:baseline"> Cahit Arf von Neumann için "</span><span style="font-size:13pt;font-family:'arial' , sans-serif;color:#000000;background-color:transparent;font-style:italic;vertical-align:baseline">leb demeden leblebiyi anlayan ve problemi ayak üstü anında çözen acayip çok hızlı bir kafa"</span><span style="font-size:13pt;font-family:'arial' , sans-serif;color:#000000;background-color:transparent;vertical-align:baseline"> derken, aydın aytuna koridorda duymuş, Cahit Hoca <strong>Andre Weil</strong>' i kastederek "</span><span style="font-size:13pt;font-family:'arial' , sans-serif;color:#000000;background-color:transparent;font-style:italic;vertical-align:baseline">biraz önce şeytan la telefonda konuştum"</span><span style="font-size:13pt;font-family:'arial' , sans-serif;color:#000000;background-color:transparent;vertical-align:baseline"> demiş. </span></p>
<br>
<h2 dir="ltr" style="line-height:1.38;text-align:justify;margin-top:0pt;margin-bottom:6pt"><span style="font-size:13pt;font-family:'verdana' , sans-serif;color:#1b1c1d;background-color:transparent;font-weight:400;vertical-align:baseline">Şimdi tekrar gelelim konumuza: matematik ile fiziğin dansına, </span></h2>
<h2 dir="ltr" style="line-height:1.38;text-align:justify;margin-top:0pt;margin-bottom:6pt"><span style="background-color:transparent;color:#1b1c1d;font-family:'verdana' , sans-serif;font-size:13pt;font-weight:400">ve neden hala bu flörtün kalıcı bir izdivaçla sonuçlanamamasınaaa...</span></h2>
<h2 dir="ltr" style="line-height:1.38;text-align:justify;margin-top:0pt;margin-bottom:6pt"><span style="font-size:13pt;font-family:'verdana' , sans-serif;color:#1b1c1d;background-color:transparent;font-weight:400;vertical-align:baseline">Son 50 yılda teorik fizikte dişe dokunur bir ilerleme yapılamadı deniyor, (Sabine Hossenfelder). </span><span style="background-color:transparent;font-size:13pt;font-family:'verdana' , sans-serif;color:#1b1c1d;font-weight:400;vertical-align:baseline">"</span><span style="background-color:transparent;font-size:13pt;font-family:'verdana' , sans-serif;color:#1b1c1d;font-weight:400;font-style:italic;vertical-align:baseline">her şeyin teorisi</span><span style="background-color:transparent;font-size:13pt;font-family:'verdana' , sans-serif;color:#1b1c1d;font-weight:400;vertical-align:baseline">" projesi mikro dünya (kuantum) la makro dünya (gravitasyon) u tek bir matematiksel yapı altında birleştirmek ise bunun mümkün olamayacağını ben şu şekilde ön görebiliyorum: Her şeyden önce </span><span style="background-color:transparent;font-size:13pt;font-family:'verdana' , sans-serif;color:#1b1c1d;font-weight:400;font-style:italic;vertical-align:baseline">matematik sonsuz'da iken fizik sonlu'da dır..! </span><span style="background-color:transparent;font-size:13pt;font-family:'verdana' , sans-serif;color:#1b1c1d;font-weight:400;vertical-align:baseline">Ayrıca, kuantum dünyası "discrete" yani sürekli değilken genel izafiyet teorisinin kullandığı matematik süreklidir. <span id="m_683431277174251680m_-7260673441383393531m_-7129703620307953911m_1095663820125455586m_-5765789275707776450m_6948865142248836486v1m_4354661211162367873gmail-docs-internal-guid-28dcf5d3-7fff-5807-13d2-9278d572a2f0"><span style="font-size:13pt;background-color:transparent;vertical-align:baseline">Bundan dolayıdır ki </span></span>kimileri de yeni bir matematik gerekli diyor. Diğer taraftan teknoloji (deneysel fizik) önceden hayal edilemeyecek bir hızla son 50 yıl içinde gelişe gitmekte. Şimdi de </span><span style="background-color:transparent;font-size:13pt;font-family:'verdana' , sans-serif;color:#1b1c1d;vertical-align:baseline"><em>Yapay Zeka</em></span><span style="background-color:transparent;font-size:13pt;font-family:'verdana' , sans-serif;color:#1b1c1d;font-weight:400;vertical-align:baseline"> ile ele ele... yarınlarımızı bu yönden çok merak ediyorum. Teorik açıdan ise yeni bir Einstein bekleniyor... ölme eşeğim ölme...</span></h2>
<br>
<h2 dir="ltr" style="line-height:1.38;text-align:justify;margin-top:0pt;margin-bottom:6pt"><span style="font-size:13pt;font-family:'verdana' , sans-serif;color:#1b1c1d;background-color:transparent;font-weight:400;vertical-align:baseline">Bilim Festivalindeki konuşmam iyi geçmedi, bence. Notlarımdaki her şeyi anlatamadım. Bir de o notlarımın başından geçenleri bir bilseniz.... </span><a href="https://docs.google.com/document/d/1SdEpHSjx7i3SiEWOld6a6E3iN8Oy9xp3w6bjMtU8FvQ/edit?usp=sharing" rel="noopener noreferrer nofollow noopener noreferrer noreferrer noreferrer noreferrer noreferrer noreferrer noreferrer nofollow noopener noreferrer" target="_blank"><span style="font-size:13pt;font-family:'verdana' , sans-serif;background-color:transparent;font-weight:400;vertical-align:baseline">2025 bilim festivalinde yaşananlar</span></a></h2>
<h2 dir="ltr" style="line-height:1.38;text-align:justify;margin-top:0pt;margin-bottom:6pt"><span style="font-size:13pt;font-family:'verdana' , sans-serif;color:#1b1c1d;background-color:transparent;font-weight:400;vertical-align:baseline">Onca da hazırlık yapmıştım, şimdi görüyorum ki bu konularda popüler bir konuşma vermek hiç de kolay değil. (Ali Nesin şunu derken haklı: "<em>Yahu halkımız analytic continuation'dan ne anlar! Analytic nedir onu bile bilmiyorlardır").</em> Madem öyle, emeğim boşuna gitmesin, bari popüler konuşmamın metnini daha matematiksel bir şekilde fizik-matematik dünyası için yazayım istedim. Belki onlar beni anlar. Sonra da yazdıklarımı yapay zekaya </span><span style="font-size:13pt;font-family:'verdana' , sans-serif;color:#1b1c1d;background-color:transparent;font-weight:400;font-style:italic;vertical-align:baseline">"şunu bi derle topla</span><span style="font-size:13pt;font-family:'verdana' , sans-serif;color:#1b1c1d;background-color:transparent;font-weight:400;vertical-align:baseline">" dedim. Ne dese iyi:</span></h2>
<h2 dir="ltr" style="line-height:1.38;text-align:justify;margin-top:0pt;margin-bottom:6pt"><span style="font-size:13pt;font-family:'verdana' , sans-serif;color:#1b1c1d;background-color:transparent;font-weight:400;font-style:italic;vertical-align:baseline">"Makalenizin orjinal versiyonundaki kişisel notları profesyonel bir makale formatına daha uygun hale getirdim. Dilerseniz bu kısımları farklı bir şekilde ekleyebiliriz. Mesela, "Yazarın Notu" veya "Sonsöz" </span><span style="background-color:transparent;color:#1b1c1d;font-family:'verdana' , sans-serif;font-size:13pt;font-style:italic;font-weight:400">gibi bir başlık altında toplayabiliriz. Ne dersiniz?"</span></h2>
<br>
<h2 dir="ltr" style="line-height:1.38;text-align:justify;margin-top:0pt;margin-bottom:6pt"><span style="font-size:13pt;font-family:'verdana' , sans-serif;color:#1b1c1d;background-color:transparent;font-weight:400;font-style:italic;vertical-align:baseline">İşte makalenizin daha akıcı, anlaşılır ve profesyonel bir hale getirilmiş hali:</span></h2>
<br>
<h2 dir="ltr" style="line-height:1.38;text-align:justify;margin-top:0pt;margin-bottom:6pt"><a href="https://docs.google.com/document/d/e/2PACX-1vQvYZTYt-lhknTtnZQFhijhBkAhRJJMnzbhQrovJiBo5KXa0ozH27wh-bAz6fZwoqDColWT0fQ0ueQG/pub" rel="noopener noreferrer nofollow noopener noreferrer noreferrer noreferrer noreferrer noreferrer noreferrer noreferrer nofollow noopener noreferrer" target="_blank"><span style="font-size:13pt;font-family:'verdana' , sans-serif;background-color:transparent;font-weight:400;vertical-align:baseline">https://docs.google.com/document/d/e/2PACX-1vQvYZTYt-lhknTtnZQFhijhBkAhRJJMnzbhQrovJiBo5KXa0ozH27wh-bAz6fZwoqDColWT0fQ0ueQG/pub</span></a></h2>
<br>
<h2 dir="ltr" style="line-height:1.38;text-align:justify;margin-top:0pt;margin-bottom:6pt"><span style="font-size:13pt;font-family:'verdana' , sans-serif;color:#1b1c1d;background-color:transparent;font-weight:400;vertical-align:baseline">yorumlarınızı beklerim.</span></h2>
<h2 dir="ltr" style="line-height:1.38;text-align:justify;margin-top:0pt;margin-bottom:6pt"><span style="background-color:transparent;color:#1b1c1d;font-family:'verdana' , sans-serif;font-size:13pt;font-weight:400">sağlıcakla kalın</span></h2>
<h2 dir="ltr" style="line-height:1.38;text-align:justify;margin-top:0pt;margin-bottom:6pt"><span style="font-size:13pt;font-family:'verdana' , sans-serif;color:#1b1c1d;background-color:transparent;font-weight:400;vertical-align:baseline">y.a.<br></span></h2>
<span id="m_683431277174251680m_-7260673441383393531m_-7129703620307953911m_1095663820125455586m_-5765789275707776450m_6948865142248836486v1m_4354661211162367873gmail-docs-internal-guid-1622c130-7fff-78b7-4cb1-83078a5f36ad"></span></div>
</div>
</div>
</div>
<p><br></p>
-- <br>Bu iletiyi Google Grupları'ndaki "itu68ins" grubuna abone olduğunuz için aldınız.<br>Bu grubun aboneliğinden çıkmak ve bu gruptan artık e-posta almamak için <a href="mailto:itu68ins+unsubscribe@googlegroups.com" rel="noreferrer nofollow noopener noreferrer noreferrer noreferrer noreferrer noreferrer noreferrer noreferrer nofollow noopener noreferrer" target="_blank">itu68ins+unsubscribe@googlegroups.com</a> adresine e-posta gönderin.<br>Bu tartışmayı görüntülemek için <a href="https://groups.google.com/d/msgid/itu68ins/CAJg42Psa_iZA-7zE1RYaSjdfW9Wm%2BGt6az34kgYM_s76mjptmw%40mail.gmail.com?utm_medium=email&utm_source=footer" rel="noopener noreferrer nofollow noopener noreferrer noreferrer noreferrer noreferrer noreferrer noreferrer noreferrer nofollow noopener noreferrer" target="_blank">https://groups.google.com/d/msgid/itu68ins/CAJg42Psa_iZA-7zE1RYaSjdfW9Wm%2BGt6az34kgYM_s76mjptmw%40mail.gmail.com</a> adresini ziyaret edin.</blockquote>
</div>
</div>
<br>
<div style="margin:0;padding:0;font-family:monospace">_______________________________________________<br>Turkmath mailing list<br><a href="mailto:Turkmath@listweb.bilkent.edu.tr" rel="nofollow noopener noreferrer noreferrer noreferrer noreferrer noreferrer noreferrer noreferrer nofollow noopener noreferrer" target="_blank">Turkmath@listweb.bilkent.edu.tr</a><br><a href="http://yunus.listweb.bilkent.edu.tr/cgi-bin/mailman/listinfo/turkmath" rel="noopener noreferrer nofollow noopener noreferrer noreferrer noreferrer noreferrer noreferrer noreferrer noreferrer nofollow noopener noreferrer" target="_blank">http://yunus.listweb.bilkent.edu.tr/cgi-bin/mailman/listinfo/turkmath</a></div>
</blockquote>
<br>_______________________________________________<br>Turkmath mailing list<br><a href="mailto:Turkmath@listweb.bilkent.edu.tr" rel="noreferrer noreferrer noreferrer noreferrer noreferrer noreferrer nofollow noopener noreferrer" target="_blank">Turkmath@listweb.bilkent.edu.tr</a><br><a href="http://yunus.listweb.bilkent.edu.tr/cgi-bin/mailman/listinfo/turkmath" rel="noreferrer noreferrer noreferrer noreferrer noreferrer noreferrer nofollow noopener noreferrer" target="_blank">http://yunus.listweb.bilkent.edu.tr/cgi-bin/mailman/listinfo/turkmath</a><br></div></div></div>
</blockquote></div></div>
<p></p>
-- <br>
Bu iletiyi Google Grupları'ndaki "itu68ins" grubuna abone olduğunuz için aldınız.<br>
Bu grubun aboneliğinden çıkmak ve bu gruptan artık e-posta almamak için <a href="mailto:itu68ins+unsubscribe@googlegroups.com" rel="noreferrer nofollow noopener noreferrer" target="_blank">itu68ins+unsubscribe@googlegroups.com</a> adresine e-posta gönderin.<br>
Bu tartışmayı görüntülemek için <a href="https://groups.google.com/d/msgid/itu68ins/CAJg42PuzozoHZiKjBmKqJDSbqxLiDFPf8HcmnAP1tLnFc_NfdA%40mail.gmail.com?utm_medium=email&utm_source=footer" rel="noreferrer nofollow noopener noreferrer" target="_blank">https://groups.google.com/d/msgid/itu68ins/CAJg42PuzozoHZiKjBmKqJDSbqxLiDFPf8HcmnAP1tLnFc_NfdA%40mail.gmail.com</a> adresini ziyaret edin.<br>
</div></div></div>
<br>_______________________________________________<br>Turkmath mailing list<br>Turkmath@listweb.bilkent.edu.tr<br>http://yunus.listweb.bilkent.edu.tr/cgi-bin/mailman/listinfo/turkmath<br></div></div></body></html>