[Turkmath:1980] Re: Fwd: Yoneylem arastirmasi

Wed Feb 15 14:59:57 UTC 2017

Sayın Uluğ Çapar bey . . .

Neden ve nasıl üyesi olduğunu bilemediğim. . . saygın  akademisyenlerin bu
onurlu ekranını,  yanlış hatırlamıyorsam beş sene ve belkide daha
eskilerden bu yana izlerim . . .

Geneli haberleşmede kullanılan saygın ekranın zaman zaman değişik konulara
da  pano edildi. . .

Kim  paylaşımlardan  zevk aldım . . .  kimi paylaşımları da hayret içinde
üzüntü duyarak  merak ile takip ettim  . . .

Paylaştığınız bu anılar . .   öğretici,  eğitici ( lütfen kimse yanlış
anlam çıkarmasın halisane duygular ile bilerek yazılmış bu kelimem den )
paylaşım değeri  gerçekten çok yüksek . . . ekrandaşların saygınlığına
layık . . . okuyana gerçek zevki tattıran . . .çok güzel paylaşım oldular .
. .

Anılarınızın paylaşımına katkıları olan zatların tarifiz iştirakleri
adeta ekranı şenlendir di . . .

Gençler ile bilim ile iç içe yaşayan akedemisyenlerin   bu nevi çok
anışları olmacağına eminim. . .

keşke kısa kısa her akademisyen . . .  ayıracağı küçük küçük zamanlar ile
böyle anıları paylaşarak bu ekranı şenlendirse . . .saygınlığına . .
.saygınlık. . . samimiyetine samimiyet kazandırsa . . .ne güzel olur . . .
 ne güzel paylaşımlar   çıkar diye düşünüyorum . . .

Muhabbet etmek . . .muhabbet ile  paylaşmak bence çok güzel bir şey . . .

Çok teşekkür ediyorum . . .

Size ve bütün akademisyenlere . . .sağlık . . .huzur . . ve . . .esenlikler
diliyorum . . ..

15 Şubat 2017 16:00 tarihinde Uluğ Çapar <ulcapar at gmail.com> yazdı:

> İyi görüşleriniz için çok teşekkürler Hüseyin Eğinç bey.. Dediğim gibi
> biraz çenemiz, biraz da klavyemiz
> düştü bu yaşlarda ! Eski olayları bugün yaşıyor gibi anlatabiliyoruz !
>
> turkmath ağı dolayısıyla tanışmış olduk ama inşallah gelecekte iki eski
> inşaat mühendisi olarak ta bir araya geliriz.
>
> Selam ve Saygılar,
>
> Uluğ Çapar
>
> 15 Şubat 2017 09:09 tarihinde Hüseyin Eğinç <huseyin.eginc at gmail.com>
> yazdı:
>
> Ne mutlu ki   size . ..bu anılarınızı  canlı tutuyor . . .yaşıyor gibi
>> anlatıyorsunuz   . . . Önemli olanı da bizlerle paylaşıyorsunuz
>>
>> Ne mutlu ki bize . . .biz de  bu güzel anıları dinler ken adeta yaşıyoruz
>> . . .
>>
>> Çok teşekkürler sayın Uluğ  Çapar bey . . .
>>
>> Anılar   ve  sohbet payalaşıldık ça çoğalır   datlanır   sözü  ne kadar
>> doğru bir sözmüş . . .
>>
>>
>>
>> 15 Şubat 2017 08:37 tarihinde Uluğ Çapar <Ulug.Capar at listweb.bilkent.ed
>> u.tr> yazdı:
>>
>> Sevgili Yılmaz,
>>>
>>> İyi görüşlerine çok teşekkürler.. Yazıyı gönderdikten sonra unuttuğum
>>> iki şeye
>>> hayıflandım biraz." Herkes şimdi ne yapıyor ?" sorusunu cevaplandırırken
>>> en başta Halim hocadan bahsetmem lazımdı. Belki de bir çok kişi biliyor
>>> diye
>>> mi düşündüm ?
>>>
>>> Halim Doğrusöz şu sıralarda 94 yaşında (1922 doğumludur) emeritus
>>> professor
>>> olarak O.D.T.Ü. Endüstri mühendisliğinde çalışmağa devam ediyor.
>>> Araştırma
>>> görevlilerine danışmanlik yapıyor, arada seminer hatta ders veriyor.
>>> Allah daha da uzun ömür versin. Sağlam Rumeli toprağı ! Annesi ileri
>>> yaşlarına
>>> kadar onunla birlikte Erciyes dağına gider, Halim Bey kayak yaparken o
>>> da kızakla kayardı !
>>>
>>> Bu bir, ikincisi sevgili Mustafa Akgül'ü de OR'ın genç jenerasyonu
>>> içinde mutlak saymam gerekirdi.
>>> Kanada'ya doktoraya gitmeden once  ODTÜ Yöneylem'in en parlak lisansüstü
>>> öğrencisi idi.
>>> Doktorası da sanırım mathematical programming üzerine idi, bir yerde OR
>>> ile ilintili sayılır.
>>> Daha sonraki yıllarında tamamen computer science'e yöneldi.
>>>
>>> Her iki konu için de özür dilerim.
>>>
>>> Evet ben ve Barış İTÜ İnşaat Bölümünden, Çelik Parkan ise makineden
>>> mezunduk.
>>> Ben İTÜ nün 5 ci son yılında yeni açılan teorik (mühendisliğe gore
>>> teorik) Uygulamalı Mekanik
>>> opsiyonunu seçmiştim. Herkes betonarme, su yapıları, yol gibi
>>> opsiyonları seçerken biz lise özlemi
>>> çeken 7 deli,
>>> arkadaşların "bu yaştan sonra kıvrık "d" ler ile uğraşılır mı ?!"
>>> ikazlarına kulak asmadan bu opsiyona
>>> gitmiştik. Bu opsiyonda 3 cü yıl matematiği de vardı. Dersin normal
>>> hocası Tevfik Okyay Kabakçıoğlu
>>> iken o yıl Almanya'da olduğundan derse ziyaretçi hoca olarak yakın
>>> arkadaşı Cahit Arf
>>> gelmişti ve benim matematik maceram öylece başladı sayılır.
>>> Cahit Bey bu derste hangi konuları kapsamamızı iistediğimizi biz
>>> öğrencilerden sormuş (allah allah  böyle
>>> Üniversite hocası olur mu ?!! Biz kürsülerden içeri adımımızı atamaz,
>>> asistanlarla bile  randevu alarak
>>> konuşurken!)
>>> sonra da 3 konuda karar kılmıştı : Analitik fonksiyonlar, Calculus of
>>> Variation ve Tensor Analysis.
>>> Derste biz 7 öğrenci dışında İ.Ü. ve başka yerlerden gelen 20-25 kadar
>>> da asistan, doçent vardı.
>>>
>>> Bu detaylar için kusura bakmayın. Bu yaşta insanın biraz çenesi düşüyor.
>>>
>>> Bütün liste üyelerine selam ve saygılar,
>>>
>>> Uluğ Çapar
>>>
>>>
>>>
>>>
>>>
>>>
>>>
>>>
>>>
>>> 14 Şubat 2017 23:33 tarihinde yilmaz akyildiz <yilmaz.akyildiz at gmail.com
>>> > yazdı:
>>>
>>>> böyle bir yazıya neden olduğum için kendimi mutlu hissederken Uluğ
>>>> ağbimize yeni yazmakta olduğu kitabında kolaylık, hatıralarını yazmakta
>>>> devam ve huzurlu sıhhatli uzun bir ömür diliyorum.
>>>> iyi ki varsınız..
>>>> y.a.
>>>> NOT:
>>>> 1. Barış Kendirli dostumdan özür dileyemiyorum çünkü ben bu hikayeyi
>>>> bilmiyordum.
>>>> 2. Hüseyin Eğinç de (yarı) ben, Barış Kendirli ve Uluğ ağbi gibi itü
>>>> inşaatlı dır, (1964-69), 2.5 sene Taşkışla da sınıf arkadaşım son 6 yıldır
>>>> da ege de yakındaşımdır. 50 sene sonra bile anamın hamsili pilavını
>>>> unutamamış birisidir... bu sitemize nasıl sızdı bilmiyorum. ben neden olmuş
>>>> olamam. bu arada bu sabah kendisine şener şen - teselli mükafatı olarak şu
>>>> kısa videoyu göndermiştim. (Cemal Koç Züğürt Ağa için gelmiş-geçmişin en
>>>> büyük filmi demiştir, ben de aynısını diyorum)
>>>> https://www.youtube.com/watch?v=zzkHYyJqh7w
>>>>
>>>> 2017-02-14 22:42 GMT+02:00 Uluğ Çapar <Ulug.Capar at listweb.bilkent.ed
>>>> u.tr>:
>>>>
>>>>> Sevgili Yılmaz,
>>>>>
>>>>> Ödüllü soruna şu ana kadar sadece tek bir esprili yanıt sayın Hüseyin
>>>>> Eğinç'ten geldi.
>>>>> Başka yanıt geleceğe de benzemiyor.
>>>>>
>>>>> Ben bu terimin türetiliş sürecine  şahit olmuş, hatta süreç içinde
>>>>> bulunmuş
>>>>> biri olarak değerli liste üyelerine bu konuda bilgi vermekle yükümlü
>>>>> hissettim
>>>>> kendimi. Benim tabii ödülü istemem çok garip olur, Hüseyin Eğinç'e ise
>>>>> "Şener Şen-Kemal Sunal" espri ödülü verilebilir !
>>>>>
>>>>> Bu terimi geliştiren kişi şu anda turkmath listesinin üyesidir, arada
>>>>> yazılar da yazar. fakat "bu terimi ben ürettim" demek tevazuu ile
>>>>> bağdaşmaz. Onun için bu sessizliğini doğal karşılamak lazım.
>>>>>
>>>>> Bu terimi üreten kişi sayın Prof.Dr. Barış Kendirli'dir !Yani
>>>>> 'Operations Research'
>>>>> = (OR) dalının Türkçe isim babası, Yöneylem kelimesinin mucidi Barış
>>>>> Kendirli'dir.
>>>>> Hikaye kabaca şöyle :
>>>>>
>>>>> Bundan yaklaşık yarım asır kadar once ! (daha doğrusu 51,5 yıl once)
>>>>> Turkiye'nin
>>>>> OR konusundaki ilk PhD si Halim Doğrusöz TÜBİTAK bünyesi içinde ilk OR
>>>>> ünitesini kurdu. Verdiği ilana başvuran 100 civarında adaydan 5 kişiyi
>>>>> kurucu kadroya dahil etti. Bu 5 genç bendeniz, Emin Gezen, Barış
>>>>> Kendirli,
>>>>> Muhittin Oral ve Çelik Parkan'dan oluşuyordu, (her yaşlı insan vakti
>>>>> ile gençtir !)
>>>>> Ben, Bariş ve Çelik İTÜ çıkışlı mühendislerdik. Emin Fransa'da
>>>>> tekstil mühendisliği tahsili yapmıştı ve OR konusunda biraz birikimi
>>>>> vardı. Muhittin ise O.D.T.Ü. de yönetim bilimleri okumuştu. Bu unite devlet
>>>>> kurumlarından ve  endüstriden uygulamalı projeler almağa başladı. En önemli
>>>>> ikisi Keban barajı inşaatı iş planlaması ve Sümerbank
>>>>> reorganizasyonu idi. Keban barajındaki 3000 e yakın proje kaleminin
>>>>> optimal
>>>>> bir zamanlama ve iş sırası  içinde yürütülmesi için CPM , PERT ve
>>>>> rassal
>>>>> CPM gibi teknikleri uygulamağa çalışmıştık. Ha keza Sümerbank'ta da
>>>>> benzer araştırmalar söz konusu idi.
>>>>>
>>>>> Her şey iyi fakat OR'ın Türkçe karşılığı olarak kullanılan "Harekat
>>>>> Araştırması"
>>>>> terimi biraz garipseniyordu. Gerçekte Genel Kurmay içinde böyle bir
>>>>> birim de vardı.
>>>>> "Harekat" çoğul eki dahil bütünü ile Arapça idi. Ordu ve savaşı
>>>>> çağrıştıryordu.
>>>>> Kullanılan diğer karşılıklar "operasyonel araştırma" ve "işlemler
>>>>> araştırması" idi.
>>>>> Bunların ilki konuyu ordudan alıp hastaneye sokuyordu (!), ikincide ise
>>>>> "işlem" lafı çok geneldi, hiç bir şey ifade etmiyordu. "Operations
>>>>> Research"in meta-mot tercümesi için de başka bir yol gözükmüyordu. Onun
>>>>> için dendi ki
>>>>> dalın adını tercüme etmeğe çalışmak yerine dalı yeniden tanımlayalım.
>>>>> Bunun için bizlerden ve ilgili kişilerden öneriler istendi. Öneriler
>>>>> toplandı
>>>>> ve karar için konu ile ilgili herkes (bizim ünite, Genel Kurmay'da
>>>>> harekat Araştırması şubesi başkanı Albay Mehmet Karavelioğlu , İTÜ ve
>>>>> İstanbul Üniversitesi 'nde konu ile biraz uzaktan da olsa ilgili Prof.lar
>>>>> Faruk Akün
>>>>> ve İlhami Karayalçın, ayrıca dil kousunda Türk Dil Kurumu'nda bir iki
>>>>> uzman bir konferansa davet edildi. Dil konularına da meraklı
>>>>> arkadaşımız Barış Kendirli bu konferansa
>>>>> iki öneri ile geldi : "Erek-izlem araştırması" ve "Yöneylem
>>>>> Araştırması".
>>>>> Ayıplı kelimeleri de çağrıştıran ilk öneri beğenilmedi, fakat
>>>>> ikincisini
>>>>> yani "Yöneylem Araştırması" nı herkes tuttu. Türk Dil Kurumcuları da
>>>>> kelimeyi
>>>>> çok fonetik ve telaffuzu kolay buldular. Böylece "Yöneylem
>>>>> Araştırması" adı
>>>>> resmileşmiş oldu. Dönemin aşırı sol dergisi YÖN ile bağlantılı
>>>>> gözüktüğü
>>>>> için dönemin siyasilerinden tepkiler geldi, fakat Halim Doğrusöz
>>>>> onları
>>>>> gayet güzel ikna etmesini bildi ve isim pekişti.
>>>>>
>>>>> Halim Bey'in doktora hocası OR dalının kurucularından Russel Ackoff
>>>>> idi.
>>>>> Halim Bey Yöneylem Araştırması kelimesinin macerasını kendisine
>>>>> naklettiğinde  Ackoff bunun İngilizce tercümesini sormuş. Halim Bey de
>>>>> "Research on Directed Actions" diye İngilizce'ye çevirince Ackoff
>>>>> "Oho, that is much better than English name" demiş ve eklemiş
>>>>> "that means research on purposeful actions" (Kaynak : Halim Doğrusöz
>>>>> : Yöneylem Araştırması serüvenim ; YAD yayınları, 2009).
>>>>>
>>>>> Peki sonra TÜBİTAK'ın Yöneylem Araştırması Ünitesine ne oldu ?
>>>>> Ben, Barış Kendirli ve Emin Gezen matematik sevgilerimize mağlup olarak
>>>>> bir sure sonra birimden ayrıldık, matematik doktoraları yaptık.
>>>>> Bizlerden sonra
>>>>> Merih Celasun, Ömer Saatçioğlu, Ünver Çınar ve daha genç jenerasyondan
>>>>> Çağlar-Sibel Güven , Osman Oğuz, Gündüz Ulusoy Halim Doğrusöz'ün
>>>>> meşalesini daha uzaklara taşıdılar.  Barış Kendirli yakın zamanlara kadar
>>>>> Fatih Üniversitesi Matematik Bölümü başkanı idi. Muhittin Oral endüstri
>>>>> mühendisliği doktorası yaptı, daha sonraları Sabancı Üniversitesi kurucu
>>>>> dekanlarından oldu. Emin Gezen Dünya Sağlık Teşkilatında görevde iken
>>>>> Afrika'da ciddi bir felç geçirdi.
>>>>> Halen Cenevre'de WHO  gözetiminde tedavisi sürüyor. Çelik Parkan da
>>>>> OR doktorası yaptı, Hong Kong dahil bir çok ülkede görev yaptı ama şu
>>>>> anda
>>>>> izini kaybetmiş durumdayız. Bendeniz O.DT:Ü de 15, Yarmouk Üniversitesi
>>>>> (Ürdün)'nde
>>>>> 5, Bilkent'te 3, Doğu Akdeniz Üniversitesi (K.K.T.C.) 'nde 12 ,
>>>>> Sabancı'da
>>>>> 7 yıl çalıştıktan sonra emekli oldum.  28 ci Ulusal  Matematik
>>>>> Sempozyumu
>>>>> (Antalya) 'nda üç konuşma ile özetini vermeğe çaliştığım
>>>>> "Genelleştirilmiş Fonksiyonların 4 yüzü : doğrusal, doğrusal olmayan,
>>>>> rassal ve sonsuz boyutlu distribüsyonlar"
>>>>> başlıklı kitabımı tamamlamağa çalışıyorum (yani Schwartz
>>>>> distribüsyonları (linear) ve ötesi). Bu konuda benimle yazışmak isteyen
>>>>> olursa mutlu olurum.
>>>>>
>>>>> Yöneylem Üniversityesi TÜBİTAK'ın biraz yanlış kararı ile 1973 te
>>>>> Gebze'deki
>>>>> Endüstriyel ve Uygulamalı Araştırmalar bölümüne taşındı ve çöküşe
>>>>> geçti.
>>>>> Daha sonra Muhittin Oral Ünitenin başına geçti ama çöküşe engel
>>>>> olamadı.
>>>>> Ona karsın O.D.T.Ü de gene Halim Hoca'nın girişimleri ile İstatistik
>>>>> ve Yöneylem Bölümü ve SİBAREN (Sistem Bilimleri Araştırma Enstitüsü)
>>>>> kuruldu.
>>>>>
>>>>> George Dantzig'e gelince Yöneylem Araştırmasının en önemli matematiksel
>>>>> silahlarından Linear Programming  (LP) e bulduğu Simplex algorithması
>>>>> ile (1947) en önemli katkıyı yapan araştırmacı.
>>>>>
>>>>> LP de genelde maximize veya minimize edilmesi (ya da optimize) istenen
>>>>> n değişkenli bir objective fonksiyonu var. Fakat Constrained
>>>>> Maxima-Minima nın
>>>>> daha genel bir hali olarak bu değişkenler eşitsizlikler ile verilen
>>>>> (diyelim ki
>>>>> m tane) kısıtı sağlamak zorunda. Bu kısıtlar zaman sınırlamalarını, ya
>>>>> da
>>>>> kıt para, enerji veya  endüstriyel girdileri temsil ediyor olabilir.
>>>>> Bu eşitsizlikler
>>>>> genelde n boyutlu uzayın konveks bir politopunu belirler. Choquet
>>>>> teorisi ile
>>>>> de bağıntılı olarak objective fonksiyonunun optimal değerlere bu
>>>>> konveks
>>>>> politopun "extreme" noktalarının birinde ulaştığı biliniyor. İşte
>>>>> Dantzig'in
>>>>> bulduğu algoritma bu konveks politopun bir extreme  noktasından diğer
>>>>> extreme noktasına giderek fonksiyonun max veya min. unun nispeten az
>>>>> adımda bulunma yöntemini veriyor. LP teorisi ve de simplex algoritması
>>>>> belki de bütün uygulamalı matematiğin en estetik buluşlarından biri..
>>>>> Fakat gel gör ki bilgisayar bilimlerinin gelişmesi ve de kompleks
>>>>> sistemlerde değişken sayısının çok fazla olması halinde LP nin simplex
>>>>> ile çözümü çok bilgisayar zamanı alıyor (üssel karmaşıklık). O zaman
>>>>> 1960 lı
>>>>> yıllardan sonra "inner point" algoritmaları geliştiriliyor.
>>>>>  Hadjiyan  ve Karmarkar tarafından geliştirilen bu algoritmalar üssel
>>>>> yerine polinomsal bilgisayar zamanı alıyor. İnner point , ellipsoid
>>>>> algoritmaları-nda konveks polinomun extreme noktalarında gezinmek yerine
>>>>> bölge içinde
>>>>> bir noktadan başlıyoruz ve sınıra doğru ilerleyip optimal değeri tam
>>>>> olarak bulamasak ta ona polinomsal bilgisayar zamanı içinde istenen hata
>>>>> payı içinde yaklaşabiliyoruz. Exact çözüm yerine istenen yaklaşıklıktaki bu
>>>>> çözüm uygulama açısından tamamen yeterli oluyor !
>>>>>
>>>>> Sıkıcı olmağa başlayan uzun yazımı noktalamadan once sayın Alp Eden
>>>>> başta olmak üzere yakın zamanlar Türk Matematik tarihi ile ilgilenen
>>>>> meslektaşlarıma
>>>>> ilginç bir hususu arzedeyim.
>>>>>
>>>>> Sayın hocam Cahit Arf sanırım hiç bir Üniversite ile bağlantılı
>>>>> olmadığı bir periyotta Genel Kurmay'daki Harekat Ünitesi başkanlğına, ya da
>>>>> tam emin
>>>>> değilim Eskişehir'deki Hava Kuvvetleri ARGE'sine danışmanlık yapmış ve
>>>>> bu arada LP problemi ile ilgilenmiş. Ona doğrusal proglamlama
>>>>> probleminin ne olduğunu anlatmışlar. O da bir çok problemde uyguladığı
>>>>> sıfırdan başlayarak kurgulamadaki üstün yaratacılığını kullanarak LP
>>>>> problemi için bir çözüm
>>>>> bulmuş. Bu çözüm kayıp. Belki Gn Kur. Bşk. lığı veya Hava Kuvvetleri
>>>>> arşivlerinde mevcuttur. Herhalde Simplexin bulunduğu 1947 den sonradır
>>>>> çalışması  ama İnner Point algortitmalrının geliştirilmesinden önce
>>>>> olabilir.
>>>>>
>>>>> Cahit Hoca simplex ile ilgili bir makale veya kitap okumuş olamaz.
>>>>> Hatırlarım
>>>>> şunu söylerdi : "Ben hiç bir kitabı baştan sona okumadım. Biraz
>>>>> başlarım,
>>>>> sonra kendim devam ederim. Bir sure sonra bakarım kitapta nereye
>>>>> gelmişim
>>>>> diye !"
>>>>>
>>>>> Saygılarımla,
>>>>>
>>>>> Uluğ Çapar
>>>>>
>>>>>
>>>>>
>>>>>
>>>>>
>>>>>
>>>>>
>>>>>
>>>>>
>>>>>
>>>>>
>>>>>
>>>>> _______________________________________________
>>>>> Turkmath mailing list
>>>>> Turkmath at listweb.bilkent.edu.tr
>>>>> http://yunus.listweb.bilkent.edu.tr/cgi-bin/mailman/listinfo/turkmath
>>>>>
>>>>>
>>>>
>>>
>>> _______________________________________________
>>> Turkmath mailing list
>>> Turkmath at listweb.bilkent.edu.tr
>>> http://yunus.listweb.bilkent.edu.tr/cgi-bin/mailman/listinfo/turkmath
>>>
>>>
>>
>
-------------- next part --------------
An HTML attachment was scrubbed...
URL: <http://yunus.listweb.bilkent.edu.tr/pipermail/turkmath/attachments/20170215/ee4b9258/attachment-0001.html>