[Turkmath:2090] Re: Etkilerin yerelligi
Mehmet Can
mcan at ius.edu.ba
Fri Mar 10 15:16:10 UTC 2017
Sayin Akyildiz
ITU'de iken "population dynamics" calistigimiz siralarda basit 3 turlu av-avci problemlerinde bile baslangic kosullarina hassas bagliligi ve kaosu gozlemledik.
Meshur Lorenz sistemini tanidik. ITU Elekrik-Elektronik fakultesinde bu konuda verdigim konferans sirasinda elektronikci arkadaslarim bunlari elektronik laboratuarinda yasadiklarini anlattilar.
Ama henuz, baslangic kosullarina hassas bagliligin ve kaos'un "etkilerin yerelligi" ilkesini devirecek bir realizasyonunu gormedik.
Gorduk mu?
Mehmet Can
_____________________________________
Prof. Dr. Mehmet Can
The University Information Technology Center
INTERNATIONAL UNIVERSITY OF SARAJEVO
Hrasnicka cesta 15, 71000 Sarajevo, B&H
Phone: +387 33 957 150 ; Fax: +387 33 957 105
mcan at ius.edu.ba ius.edu.ba/mehmet-can
________________________________
From: yilmaz akyildiz <yilmaz.akyildiz at gmail.com>
Sent: Friday, March 10, 2017 3:31 PM
To: turkmath; tmd
Cc: Mehmet Can
Subject: Re: [Turkmath:2085] Etkilerin yerelligi
yazmayayım, yazmayacağım diyorum kendi kendime ama
saçmalıkları görünce kendimi tutamıyorum..
Sn Mehmt Can bey,
Özemre için sadece soy isim yetmez, tamamını
Ahmet Yüksel Özemre olarak söyleyin ki tereddüt de kalmayalım. Allah onu gani gani rahmet eylesin, enteresan birisi olduğu su götürmez. Bence de herkes onu tanımalı!
Ben sizin ne içip içmediğinizi tahmin edemem, belki içmiyorsunuz sudan başka bir şey, o durumda değişik bir mantık kullanıyor olmalısınız zira ben sizi anlamakta zorlanıyorum. Bana ithafen yazdığınız "Etkilerin Yerellliğ" yazınızı turkmath e de gönderdiğinize gör ben de sorumu o kanaldan aktarayım:
Siz hiç Henry Poincare isimli bir matematikçi duydunuzmu? hani şu "kelebek etkisi" (butterfly effect), filmi bile var:
http://www.vipfullhdfilmizle.org/kelebek-etkisi-turkce-dublaj-izle/
gelin aşağıdaki Poincare yazısını beraber okuyalım ve sizin meajınızda vermeye çalıştıklarınızla orada ispatlı söylenenleri karşılaştıralım, (bu arada sizin yerel diye baktığınız o Çernobil felaketinin memleketim Doğu Karadenizde yarattığı felaketlerden benim de en acı kayıplarımdan birisin Kazım Koyuncu dur, gelin önce ondan bir parça dinleyelim, sonra Poincare ye devam ederiz:
https://www.youtube.com/watch?v=hluVrTixQwI
Maths in a minute: Poincaré and the beginnings of chaos
[Image]
In 1887 King Oscar II of Sweden and Norway offered a prize for the solution of an important maths problem. Suppose you have a number of celestial bodies (for example several planets and the Sun), and you know their masses and the speed and direction they are moving in at some given point in time. Their future motion is described by Newton's laws of motion<http://plus.maths.org/content/maths-minute-newtons-laws-motion?nl=0> and, since the bodies exert a gravitational pull on each other, by his universal law of gravitation<http://plus.maths.org/content/how-does-gravity-work?nl=0>. Use those laws to calculate the trajectories of the bodies.
King Oscar's prize was won three years after it was launched, in 1890, by the French mathematician Henri Poincaré<http://www-history.mcs.st-andrews.ac.uk/Biographies/Poincare.html> (1854 - 1912), who restricted himself to the case in which there are just three bodies. After winning the prize Poincaré discovered a major flaw in his argument, putting him in a rather embarrassing situation since his manuscript was to be published for the King's birthday within a few weeks' time. Honourably, Poincaré admitted his mistake and a new manuscript was published a year later.
What Poincaré discovered in his feverish attempt to correct his work was that even this seemingly simple problem suffered from what is now called the butterfly effect, or, more technically,
sensitive dependence on initial conditions. The smallest variation in the initial values (that is, the mass, location, speed and direction of motion of the bodies) can build up over time into huge discrepancies. You therefore can't reliably predict the motion of the planets over time because you can't possibly know the initial values with an infinite degree of accuracy.
Poincaré later suggested that the phenomenon might be ubiquitous, arising in many other situations, including in meteorology. With the advent of computers, which enabled the many calculations that were necessary to make the effect apparent, it became clear that he was right. Unknowingly, Poincaré had laid the foundations of chaos theory.
2017-03-09 22:25 GMT+02:00 Mehmet Can <Mehmet.Can at listweb.bilkent.edu.tr<mailto:Mehmet.Can at listweb.bilkent.edu.tr>>:
Sayin Akyıldız
Bilmiyormuydun.com
Linkinizdeki patlamalar için derim ki:
Elastisitede Saint Venant (1797-1896) prensibi diye bir ilke vardır. Etkilerin yerelligi diye özetlenebilir.
Bizimkilerin diliyle "ateş düştüğü yeri yakar".
Askerlikte mesleğim topçu ve fuzeci idi. Ben bu silahların, nükleer basliklilar dahil etki alanlarini bildigimden tepemde ucustuklarini gorsem hiç telaş etmem.
Ukraynalılar da öyleydi. Cernobil kazasından birkaç yıl sonra Kiev'de bir matematik Konferansına gittik. Dinyeper'de motor gezisi yaptık. Bazı matematikciler Çernobil'den sadece 100 km uzakta, Dinyeper'de yuzduler. O sırada atom enerjisi Komisyonu Başkanı rahmetli Ozemre ekranlarda çay yudumluyor. Biz Karadenizin o yılki çay ürününü yakiyorduk.
Işte kahve sohbeti tadında bir yazı.
Hem içinde MATEMATİK ve matematikçi de geciyor. Hatta meraklisina Saint Venant ve elastisite bile var.:-))))
Mehmet Can
_____________________________________
Prof. Dr. Mehmet Can
The University Information Technology Center
INTERNATIONAL UNIVERSITY OF SARAJEVO
Hrasnicka cesta 15, 71000 Sarajevo, B&H
Phone: +387 33 957 150 ; Fax: +387 33 957 105
mcan at ius.edu.ba<mailto:mcan at ius.edu.ba> ius.edu.ba/mehmet-can<http://ius.edu.ba/mehmet-can>
________________________________
From: yilmaz akyildiz <yilmaz.akyildiz at gmail.com<mailto:yilmaz.akyildiz at gmail.com>>
Sent: Thursday, March 9, 2017 8:37:11 PM
To: Avci, Recep; Mehmet Can
Subject: Fyi
http://biliyomuydun.com/103926
_______________________________________________
Turkmath mailing list
Turkmath at listweb.bilkent.edu.tr<mailto:Turkmath at listweb.bilkent.edu.tr>
http://yunus.listweb.bilkent.edu.tr/cgi-bin/mailman/listinfo/turkmath
-------------- next part --------------
An HTML attachment was scrubbed...
URL: <http://yunus.listweb.bilkent.edu.tr/pipermail/turkmath/attachments/20170310/b5892d02/attachment.html>
More information about the Turkmath
mailing list