[Turkmath:4022] Langlands - Öklid - Einstein

[yilmaz akyildiz]

Zafer Ercan'a kızamıyoruym çünkü o da yazmasa hiçbirinizden bu sayfalarda
semniner - konferans duyurusu dışında tek kelime edeniniz yok...
Açın bakın başka neler neler yazılıyor AMS'in Bulletin lerinde.
Kitap tanıtımlarından tutun da öğrenci faaliyetlerine, gençler için yaz
okullarına kadar.
Bu arada Zafer Ercan'ın Sinan Sertöz hakkındaki sorularına en güzel cevap
şu yazıda:
http://sertoz.bilkent.edu.tr/depo/Dacka/sinan.htm

Madem ki Öklid le gittik eski Yunan'a
Robert Langlands'ın  Türkiye'de Öklid üzerine de türkçe konferanslar
verdiğini de unutmayalım!
Langlands dan öğreniyoruz ki:
*'...Öğeler’i yazdığı zaman ¨Öklid’in on iki yaşında olduğunu
inanamıyoruz..'*

https://publications.ias.edu/sites/default/files/dizi-ps.pdf

y.a.

........................
Sedat Örsel
<https://www.facebook.com/sorsel?__tn__=%2CdlC-R-R&eid=ARB9MUOotBfp0QJv_MF4z5jlla7UBQNpA7cHUfVsJLXD-npUXmNHwa1L0Jrvv2u3X4tD4jOUNvthXCup&hc_ref=ARQOJuj_TAdPXNdCGXm-l0dvAGwY48mReAP1rROTZ8OwqKgAZRBFkg76b40kA-e9Aq4>
<https://www.facebook.com/sorsel?__tn__=%2CdlC-R-R&eid=ARB9MUOotBfp0QJv_MF4z5jlla7UBQNpA7cHUfVsJLXD-npUXmNHwa1L0Jrvv2u3X4tD4jOUNvthXCup&hc_ref=ARQOJuj_TAdPXNdCGXm-l0dvAGwY48mReAP1rROTZ8OwqKgAZRBFkg76b40kA-e9Aq4>
,“MAMAK ELEMANLARI”...VE “ÖKLİD’İN ELEMANLARI”... “A.Sinan SERTÖZ”

50’lilerde,
Samsun Yolu Mamak’tan geçerdi.
Yazın tozlu, çukurlu, kışın karlı, çamurluydu.
Beş-altı yaşlarımda, o yoldan,
uzun bir Deve Kervanı geçtiğinde yüreğim ağzıma gelmişti.
en az 25-30 Deve...
Boyunlarında kocaman çanlar; sırtları tepeleme yüklü.
Ayağı çarıklı, yün çoraplı, elleri sopalı, yağız yörükler,
öne arkaya seğirtip, bozulan kervanı düzüyorlardı...

Çok güzeldi, çok yeşildi, çok uygardı Mamak...
Açık, kapalı sinemaları, tiyatro sahneleri vardı.

Üst düzey bürokratların, yazarların uğrak yeriydi.

Akla gelecek her türlü “Esnaf”ın “Has”ı vardı Mamak’ta...
Terzi, kunduracı, marangoz, kepekçi, kalaycı, yorgancı,saâtçi,
tuzcu, demirci, bakkal, pastacı, dondurmacı, kitapçı, eczâcı vs.

Prof.Dr.Ali Sinan SERTÖZ de Mamak’lıydı.

Benim Atam-Dedem, Babam gibi Demirci,
Onun Dedesi “KUNDURACI” idi, hem de en “Has”ından.
Doğduğum odanın tam karşısındaydı camekânlı dükkânı.
“SÂLİM USTA!...”ydı; çok muhteremdi.

Küçücük Mamak’ta tam dört tâne Kundura Ustası vardı.
Ustam-Atam ona ısmarlardı “Zımbalı, Lord” kunduralarını.
O da tüm kunduracı aksatalarını
bizim Demirci dükkânına tâmire getirir, Babamla sohbet ederlerdi.
O kadar sessiz-sâkin ve Efendi idi ki...

Ben, yaz aylarının sıcağında Mamak Camiînin arkasındaki,
Romalı’ların kilometrelerce büzlerle getirdiği,
buz gibi “Elmadağ” suyunu testiyle,
dükkânımıza taşırken önce ona uğrar,
iki bardak içtiği zaman
yüzünün aldığı müteşekkir ifâdeye çok sevindirik olurdum...
Göğsüne bastırdığı manda gönü köseleyi dikkatlice
yağ gibi kestiği falçatasına hayranlıkla bakardım.
Atölyemde hâlâ vardır bir falçata...

Çok güzel bir kızı vardı; Halamlarla yaşıt...
Evlendi dediler; çok duygulandı konu-komşu...
Bundan 60 yıl mukaddem...
Sinan’ın annesi.

Heyhâaat!... Ve "Eyvah!..."
“Ne yer ne yâr kaldı,
Gönlüm dolu âh ü zâr kaldı...”

Ne o eski Mamak kaldı, ne de o eski Mamaklılar...
Anılar kaldı; “HOCAM YAZ LÜTFEN” dedikleri...
Yazamam gibime geliyor; duygusalım.
Abdullah'ın Nefes'i de ensemde...

Ve işte
geçenlerde bir kitap çıktı kargodan;
içinde beni çok duygulandıran bir ithaf yazısı:

“KUNDURACI TORUNUNDAN,
DEMİRCİ TORUNUNA,
SOKAKLARINDA ÇOCUKLUĞUMUZU
KOŞTURDUĞUMUZ MAMAK ÖZLEMİYLE...
İmza: Ali Sinan SERTÖZ
21.06.2019-BİLKENT” yazıyordu...

692 sayfa, köşetaşı gibi kalın bir kitap...
Adı:
“ÖKLİD’İN ELEMANLARI”
“Türkçesi ve Notlar: Ali Sinan SERTÖZ”

Hiçbir yerinde
“PROFESÖR DOKTOR” yazmıyor.
Mamak zagonu diye gülümsedim;
Atalarımız bize hep,
ADAM OLUNNN,
ÖNEMLİ BİRİ DEĞİL,
DEĞERLİ BİRİ OLUN...” diye verdiler temel zagonu...

Sinan, benden en az 10 yaş küçük olmalı,
ama işte bugünün diliyle “racon” yâni
Mamak’lılk zagonunu yaşatıyor bencileyin

Umurunda olmasa da;
Sinan çok önemli “ADAM” oldu...
Yabanellerinde, büyük okullarda okudu; dersler verdi...

Başka kimler var bilmiyorum ama, benden sonra
“SEDAT SİMÂVİ ÖDÜLÜ” verilen bir Mamaklı oldu.
Hem de benimki gibi “TV” programı için değil
“FEN ÖDÜLÜ”,
“Bilim Adamı Ödülü”; çok gururlandım.
Şimdilerde
Bilkent’te öğrenciler yetiştiriyor o artık “Matematik Yıldızımız”

Bana göre Sinan’ın büyük Ödüllerinden biri de Karısı Tülin!...
Ben görevdeyken iyi “BELGESEL”ler yapan bir Yönetmen oldu.
Onun, Sinan’la yaptığı “BİLİM” belgeselini keşke yeniden yayınlasalar.

Gelelim “ÖKLİD’İN ELEMANLARI”na...
Bu kitabı daha lisedeyken bana
özel ders vererek, “Uzay Geometrisi”ni öğreten,
Matematik Hocam’dan duydum.
Müthiş bir adamdı;
Uzay Mühendisi olmayı kafaya takmış, öğrenme delisi,
bir Demirci Çırağına büyük hevesle öğretti,
kalın kafasının alabildiği, öğrenebildiği kadarını.

Çok yaşlıydı; çok terliyordu ve hiç sinirlenmiyordu.
Mamak İlkokulu kurs için ona bir oda tahsis etmişti.

-“Bunlar Matematiğin müte’ârifesidir Sedat, Öklid’in eseridir,
behemehâl öğrenmeli ve asla unutmamalısın!...”

“Müte’ârife”ye sözlükten baktım
“ Temel Önerme, Oksiyom” yazıyordu; bir aksiyom diyorduk hep.
Sinan’gillerin kuşağı
artık “BELİT” diyormuş; dilime pek oturmadı; kız ismi gibi...

Kaç gündür elimden düşmedi...
Kitabı okumak denemez; mâziyi temâşâydı benimkisi.
Sanki 50-60 yıl önceki bilgileri, Belit!..leri..
Hayâl-meyâl hatırlar gibi oldum; hemen de uçtu gittiler zâten.

Sinan Hoca muhteşem bir iş yapmış...
“ÖKLİD’İN ELEMANLARI”nı hem çevirmiş
hem de benim gibiler anlasın diye notlar döşenmiş.

İMDİİİ...
Bu kitap “GEOMETRİ” ve “MATEMATİK”le uğraşanlar başta olmak üzere,
özellikle FELSEFE’ye meraklılar tarafından derhal edinilmelidir.
Ufuk açmanın Bible’ı gibi...
Ben başucuma koydum; sık sık bakarım artık.

Şöyle yazıyor arka kapakta:

“Öklid, M.Ö.300 yılları civarında
İskenderiye'de yaşadığı düşünülen Antik Çağ matematikçisidir.
Elemanlar adlı bu kitabında
zamanının bilinen tüm matematiğini
yalnızca beş belit ve beş genel kavramdan başlayarak
sistematik bir şekilde yeniden kurgulamıştır.
Öklid,
on üç cilt olarak yazdığı bu temel geometri ve sayılar kuramı kitabında
her yeni önermeyi yalnızca başta verdiği belitleri, genel kavramları
ve daha önce kanıtlamış olduğu diğer önermeleri kullanarak kanıtlar.
Bu yönüyle Elemanlar,
yazıldığı günden itibaren Doğu ve Batı dünyasının düşünce yapısını
derinden etkilemiş ve bugünkü bilim paradigmasının doğuşuna öncülük
etmiştir.
İki bin yıl boyunca
her düşünen insanın baş ucu kitabı olmasının yanı sıra
ders kitabı olarak da kullanılan Elemanlar'ın on üç cildinin tamamı
ilk kez Türkçeye çevrildi.”

Ellerin, yüreğin, beynin dert görmesin Mamaklı Sinan...
Sen bize büyük bir Ödülsün,
Nâmın yürüsün,
Vesselâm...
[image: Görüntünün olası içeriği: Ali Sinan Sertöz, yazı]
<https://www.facebook.com/photo.php?fbid=10156323839273091&set=a.41831113090&type=3&eid=ARDfPq-niDST97sU3n8VaDXdsLTeSqzwp6w5PMjcAqs9MZdTOiKEcIbNBCZdrfUtSmmQoEAiy9FMDtvt>

<https://www.facebook.com/ufi/reaction/profile/browser/?ft_ent_identifier=ZmVlZGJhY2s6MTAxNTYzMjM4NDA0ODgwOTE%3D&av=567734034>
-------------- next part --------------
An HTML attachment was scrubbed...
URL: <http://yunus.listweb.bilkent.edu.tr/pipermail/turkmath/attachments/20190711/782b4759/attachment-0001.html>
-------------- next part --------------
A non-text attachment was scrubbed...
Name: sinan ?klid.jpg
Type: image/jpeg
Size: 97548 bytes
Desc: not available
URL: <http://yunus.listweb.bilkent.edu.tr/pipermail/turkmath/attachments/20190711/782b4759/attachment-0001.jpg>