[Turkmath:4026] Re: Langlands - Öklid - Einstein

[Can Ozan Oğuz]

          Sevgili y.a.,
   Gerçekten arada güzel paylaşımlarınız oluyor. Bir endişem belki bazen bu
kişisel paylaşımlarınızın gruptaki üyelerin ortak ilgi alanına girmediği
yönünde. Benim hala cevabını bulamadığım bir soru, grubun amacı. Ben Türk
matematik camiası ile temas halinde olmak, gelişmelerden haberdar olmak
için girdim gruba. Ve sizin de sitem ettiğiniz gibi, bir kaç kişi dışında
paylaşım yapan olmuyor.

      Nasıl ki kalabalık bir ortamda üç beş kişi bütün muhabbeti domine
edip geri kalanların ilgisinin dağılmasına, sıkılmasına, sürekli bir
tartışma varsa buna dahil olmak istememesine yol açarsa, benim kanaatim de
bu grupta sürekli paylaşım yapan üç beş kişinin buna benzer bir rolü olduğu
yönünde. İlk başta çok hevesle her gelen mailı okuyordum, artık 'yine .....
yazmış, kim bilir nasıl bir şey' tavrıyla yaklaşıyorum. Çünkü genelde
paylaşımda bulunanlar, grubu kendi kişisel blogları ya da facebook
sayfaları gibi kullanıyorlar, burasının ortak bir platform olduğunu göz
ardı edip, kişisel alanlarıymış gibi kullanıyorlar gibi geliyor bana. Siz
de kişisel anılarınızı paylaşıyorsunuz, ancak bildiğim kadarı ile
paylaşımlar bu grupta kalıyor. Böyle anılarınızı, düşüncelerinizi
paylaştığınız kişisel bir site kullanmayı düşünmez misiniz? Hem
yazdıklarınız daha büyük bir kesime açık olur, hem sonradan ulaşması daha
kolay olur, hem de ortak alanımız olan grup belki diğer üyelerin de
kullanmaya yanaşacakları bir platforma dönüşür.

      AMS'in Bulletin'leriyle bir karşılaştırmaya gitmişsiniz. Böyle bir
iletişim platformu ile, yazılıp çizilenlerin güzel bir dille, bir editörün
elinden geçip, uygunluğu kontrol edilip, uygun bulunmayanların elendiği bir
yayın organı karşılaştırılamaz diye düşünüyorum. Ve tabi içeriği belli olan
bir dergiyi okumak isteyen alıp okuyabiliyor, oysa bu gruba yollanan her
mesaj, direk kişilerin posta kutularına giriyor.

      Matematik derneğimizin değil belki ama, Özkan Değer hocamınızın
yürüttüğü http://www.turkmath.org/beta/index.php sitesinin, bahsettiğiniz
açıkların bir kısmını kapatma konusunda çok önemli ve başarılı bir çalışma
olduğunu düşünüyorum. Ben artık duyuruların çoğunu oradan takip ediyorum.
Ama özellikle kitaplar konusunda şikayetçiyim. Pek çok öğrenci soruyor,
Türkçe kaynak olarak ne önerirsiniz diye. Bu bilgiye ulaşmak benim için de
kolay olmuyor. Türk Matematik Derneği'nin, ülkemizdeki Türkçe matematik
yayınları hakkında bilgilendirici bir çalışmada bulunması çok iyi olur diye
düşünüyorum. Turkmath sitesinde bu konuda da bir girişim var, ancak
kullanım olarak pratik değil, daha çok bir veri tabanı vazifesi görüyor.
Akademik değil ama, daha popüler matematik yayınları için bir grup
arkadaşım ile kendimiz yakında böyle bir siteyi devreye sokmayı planlıyoruz.

       Biraz uzun bir mesaj oldu, ben de Sinan Sertöz hocamızı çalışması
için tebrik ediyorum. Bu güne kadar böylesine temel bir eserin Türkçe'ye
kazandırılmamış olmasını da şaşkınlıkla karşılıyorum. Belki bu çalışma,
daha büyük bir Türkçe tercüme seferberliği için bir başlangıç noktası
olabilir. Dilimize kazandırmanın önemli olacağını düşündüğümüz eserleri
seçip, gönüllüler aracılığı ile tercümelere başlayabiliriz.

      Selamlar,
    Can Ozan Oğuz

yilmaz akyildiz <yilmaz.akyildiz at listweb.bilkent.edu.tr>, 11 Tem 2019 Per,
19:50 tarihinde şunu yazdı:

>
> Zafer Ercan'a kızamıyoruym çünkü o da yazmasa hiçbirinizden bu sayfalarda
> semniner - konferans duyurusu dışında tek kelime edeniniz yok...
> Açın bakın başka neler neler yazılıyor AMS'in Bulletin lerinde.
> Kitap tanıtımlarından tutun da öğrenci faaliyetlerine, gençler için yaz
> okullarına kadar.
> Bu arada Zafer Ercan'ın Sinan Sertöz hakkındaki sorularına en güzel cevap
> şu yazıda:
> http://sertoz.bilkent.edu.tr/depo/Dacka/sinan.htm
>
> Madem ki Öklid le gittik eski Yunan'a
> Robert Langlands'ın  Türkiye'de Öklid üzerine de türkçe konferanslar
> verdiğini de unutmayalım!
> Langlands dan öğreniyoruz ki:
> *'...Öğeler’i yazdığı zaman ¨Öklid’in on iki yaşında olduğunu
> inanamıyoruz..'*
>
> https://publications.ias.edu/sites/default/files/dizi-ps.pdf
>
> y.a.
>
> ........................
> Sedat Örsel
> <https://www.facebook.com/sorsel?__tn__=%2CdlC-R-R&eid=ARB9MUOotBfp0QJv_MF4z5jlla7UBQNpA7cHUfVsJLXD-npUXmNHwa1L0Jrvv2u3X4tD4jOUNvthXCup&hc_ref=ARQOJuj_TAdPXNdCGXm-l0dvAGwY48mReAP1rROTZ8OwqKgAZRBFkg76b40kA-e9Aq4>
> <https://www.facebook.com/sorsel?__tn__=%2CdlC-R-R&eid=ARB9MUOotBfp0QJv_MF4z5jlla7UBQNpA7cHUfVsJLXD-npUXmNHwa1L0Jrvv2u3X4tD4jOUNvthXCup&hc_ref=ARQOJuj_TAdPXNdCGXm-l0dvAGwY48mReAP1rROTZ8OwqKgAZRBFkg76b40kA-e9Aq4>
> ,“MAMAK ELEMANLARI”...VE “ÖKLİD’İN ELEMANLARI”... “A.Sinan SERTÖZ”
>
> 50’lilerde,
> Samsun Yolu Mamak’tan geçerdi.
> Yazın tozlu, çukurlu, kışın karlı, çamurluydu.
> Beş-altı yaşlarımda, o yoldan,
> uzun bir Deve Kervanı geçtiğinde yüreğim ağzıma gelmişti.
> en az 25-30 Deve...
> Boyunlarında kocaman çanlar; sırtları tepeleme yüklü.
> Ayağı çarıklı, yün çoraplı, elleri sopalı, yağız yörükler,
> öne arkaya seğirtip, bozulan kervanı düzüyorlardı...
>
> Çok güzeldi, çok yeşildi, çok uygardı Mamak...
> Açık, kapalı sinemaları, tiyatro sahneleri vardı.
>
> Üst düzey bürokratların, yazarların uğrak yeriydi.
>
> Akla gelecek her türlü “Esnaf”ın “Has”ı vardı Mamak’ta...
> Terzi, kunduracı, marangoz, kepekçi, kalaycı, yorgancı,saâtçi,
> tuzcu, demirci, bakkal, pastacı, dondurmacı, kitapçı, eczâcı vs.
>
> Prof.Dr.Ali Sinan SERTÖZ de Mamak’lıydı.
>
> Benim Atam-Dedem, Babam gibi Demirci,
> Onun Dedesi “KUNDURACI” idi, hem de en “Has”ından.
> Doğduğum odanın tam karşısındaydı camekânlı dükkânı.
> “SÂLİM USTA!...”ydı; çok muhteremdi.
>
> Küçücük Mamak’ta tam dört tâne Kundura Ustası vardı.
> Ustam-Atam ona ısmarlardı “Zımbalı, Lord” kunduralarını.
> O da tüm kunduracı aksatalarını
> bizim Demirci dükkânına tâmire getirir, Babamla sohbet ederlerdi.
> O kadar sessiz-sâkin ve Efendi idi ki...
>
> Ben, yaz aylarının sıcağında Mamak Camiînin arkasındaki,
> Romalı’ların kilometrelerce büzlerle getirdiği,
> buz gibi “Elmadağ” suyunu testiyle,
> dükkânımıza taşırken önce ona uğrar,
> iki bardak içtiği zaman
> yüzünün aldığı müteşekkir ifâdeye çok sevindirik olurdum...
> Göğsüne bastırdığı manda gönü köseleyi dikkatlice
> yağ gibi kestiği falçatasına hayranlıkla bakardım.
> Atölyemde hâlâ vardır bir falçata...
>
> Çok güzel bir kızı vardı; Halamlarla yaşıt...
> Evlendi dediler; çok duygulandı konu-komşu...
> Bundan 60 yıl mukaddem...
> Sinan’ın annesi.
>
> Heyhâaat!... Ve "Eyvah!..."
> “Ne yer ne yâr kaldı,
> Gönlüm dolu âh ü zâr kaldı...”
>
> Ne o eski Mamak kaldı, ne de o eski Mamaklılar...
> Anılar kaldı; “HOCAM YAZ LÜTFEN” dedikleri...
> Yazamam gibime geliyor; duygusalım.
> Abdullah'ın Nefes'i de ensemde...
>
> Ve işte
> geçenlerde bir kitap çıktı kargodan;
> içinde beni çok duygulandıran bir ithaf yazısı:
>
> “KUNDURACI TORUNUNDAN,
> DEMİRCİ TORUNUNA,
> SOKAKLARINDA ÇOCUKLUĞUMUZU
> KOŞTURDUĞUMUZ MAMAK ÖZLEMİYLE...
> İmza: Ali Sinan SERTÖZ
> 21.06.2019-BİLKENT” yazıyordu...
>
> 692 sayfa, köşetaşı gibi kalın bir kitap...
> Adı:
> “ÖKLİD’İN ELEMANLARI”
> “Türkçesi ve Notlar: Ali Sinan SERTÖZ”
>
> Hiçbir yerinde
> “PROFESÖR DOKTOR” yazmıyor.
> Mamak zagonu diye gülümsedim;
> Atalarımız bize hep,
> ADAM OLUNNN,
> ÖNEMLİ BİRİ DEĞİL,
> DEĞERLİ BİRİ OLUN...” diye verdiler temel zagonu...
>
> Sinan, benden en az 10 yaş küçük olmalı,
> ama işte bugünün diliyle “racon” yâni
> Mamak’lılk zagonunu yaşatıyor bencileyin
>
> Umurunda olmasa da;
> Sinan çok önemli “ADAM” oldu...
> Yabanellerinde, büyük okullarda okudu; dersler verdi...
>
> Başka kimler var bilmiyorum ama, benden sonra
> “SEDAT SİMÂVİ ÖDÜLÜ” verilen bir Mamaklı oldu.
> Hem de benimki gibi “TV” programı için değil
> “FEN ÖDÜLÜ”,
> “Bilim Adamı Ödülü”; çok gururlandım.
> Şimdilerde
> Bilkent’te öğrenciler yetiştiriyor o artık “Matematik Yıldızımız”
>
> Bana göre Sinan’ın büyük Ödüllerinden biri de Karısı Tülin!...
> Ben görevdeyken iyi “BELGESEL”ler yapan bir Yönetmen oldu.
> Onun, Sinan’la yaptığı “BİLİM” belgeselini keşke yeniden yayınlasalar.
>
> Gelelim “ÖKLİD’İN ELEMANLARI”na...
> Bu kitabı daha lisedeyken bana
> özel ders vererek, “Uzay Geometrisi”ni öğreten,
> Matematik Hocam’dan duydum.
> Müthiş bir adamdı;
> Uzay Mühendisi olmayı kafaya takmış, öğrenme delisi,
> bir Demirci Çırağına büyük hevesle öğretti,
> kalın kafasının alabildiği, öğrenebildiği kadarını.
>
> Çok yaşlıydı; çok terliyordu ve hiç sinirlenmiyordu.
> Mamak İlkokulu kurs için ona bir oda tahsis etmişti.
>
> -“Bunlar Matematiğin müte’ârifesidir Sedat, Öklid’in eseridir,
> behemehâl öğrenmeli ve asla unutmamalısın!...”
>
> “Müte’ârife”ye sözlükten baktım
> “ Temel Önerme, Oksiyom” yazıyordu; bir aksiyom diyorduk hep.
> Sinan’gillerin kuşağı
> artık “BELİT” diyormuş; dilime pek oturmadı; kız ismi gibi...
>
> Kaç gündür elimden düşmedi...
> Kitabı okumak denemez; mâziyi temâşâydı benimkisi.
> Sanki 50-60 yıl önceki bilgileri, Belit!..leri..
> Hayâl-meyâl hatırlar gibi oldum; hemen de uçtu gittiler zâten.
>
> Sinan Hoca muhteşem bir iş yapmış...
> “ÖKLİD’İN ELEMANLARI”nı hem çevirmiş
> hem de benim gibiler anlasın diye notlar döşenmiş.
>
> İMDİİİ...
> Bu kitap “GEOMETRİ” ve “MATEMATİK”le uğraşanlar başta olmak üzere,
> özellikle FELSEFE’ye meraklılar tarafından derhal edinilmelidir.
> Ufuk açmanın Bible’ı gibi...
> Ben başucuma koydum; sık sık bakarım artık.
>
> Şöyle yazıyor arka kapakta:
>
> “Öklid, M.Ö.300 yılları civarında
> İskenderiye'de yaşadığı düşünülen Antik Çağ matematikçisidir.
> Elemanlar adlı bu kitabında
> zamanının bilinen tüm matematiğini
> yalnızca beş belit ve beş genel kavramdan başlayarak
> sistematik bir şekilde yeniden kurgulamıştır.
> Öklid,
> on üç cilt olarak yazdığı bu temel geometri ve sayılar kuramı kitabında
> her yeni önermeyi yalnızca başta verdiği belitleri, genel kavramları
> ve daha önce kanıtlamış olduğu diğer önermeleri kullanarak kanıtlar.
> Bu yönüyle Elemanlar,
> yazıldığı günden itibaren Doğu ve Batı dünyasının düşünce yapısını
> derinden etkilemiş ve bugünkü bilim paradigmasının doğuşuna öncülük
> etmiştir.
> İki bin yıl boyunca
> her düşünen insanın baş ucu kitabı olmasının yanı sıra
> ders kitabı olarak da kullanılan Elemanlar'ın on üç cildinin tamamı
> ilk kez Türkçeye çevrildi.”
>
> Ellerin, yüreğin, beynin dert görmesin Mamaklı Sinan...
> Sen bize büyük bir Ödülsün,
> Nâmın yürüsün,
> Vesselâm...
> [image: Görüntünün olası içeriği: Ali Sinan Sertöz, yazı]
>
> <https://www.facebook.com/photo.php?fbid=10156323839273091&set=a.41831113090&type=3&eid=ARDfPq-niDST97sU3n8VaDXdsLTeSqzwp6w5PMjcAqs9MZdTOiKEcIbNBCZdrfUtSmmQoEAiy9FMDtvt>
>
>
> <https://www.facebook.com/ufi/reaction/profile/browser/?ft_ent_identifier=ZmVlZGJhY2s6MTAxNTYzMjM4NDA0ODgwOTE%3D&av=567734034>
> _______________________________________________
> Turkmath mailing list
> Turkmath at listweb.bilkent.edu.tr
> http://yunus.listweb.bilkent.edu.tr/cgi-bin/mailman/listinfo/turkmath
>
-------------- next part --------------
An HTML attachment was scrubbed...
URL: <http://yunus.listweb.bilkent.edu.tr/pipermail/turkmath/attachments/20190712/8eb79645/attachment-0001.html>