[Turkmath:5106] Re: "sorgulanan uzay zaman" by m.arık & m.sancak

Wed Aug 25 10:18:54 UTC 2021

murat özer sormuş, biz cevaplayalım:

> *1) Embedding uzayının neden bir fazla boyutlu düz uzay olması gerekmiyor?*
>
whitney öyle demiyor!
bir fazla boyuta gömebilir sen ne ala, ama demek ki bunun genelde garantisi
yok!
fakat whitney ispatlıyor ki her zaman 2 katı uzaya gömebilirsin! Bu bir
teorem. yani her manifold için doğru. daha azına da gömebilir sen ne ala,
ama bu whitney i yanlışlamaz,elbette...kutu kutu içinde... matruşka
mısın be mübarek?

Bunu anlamadım. Mesela daıre S^1 ve iki boyutlu düz R^2 uzayında çiziliyor.
> Daire R^3 te nasıl cizilir?
>
dare değilde çember dememiz gerekiyor! bu bir.
ikincisi çemberin düzlemsel olması gerekmiyor topolojik olarak. dolayısı
ile knot teori var çemberi yüksek boyutlara gömme olayını inceleyen.
çemberi R^2 ye düğümlenecek şekilde embed edemezsin ama R^3 e edebilirsin.
biraz knot theory resimlerine bak ne demek istediğimi anlayacaksın.
bugünün çok derin konularıdır bunlar. fizikte de yeri var. bu konuda *selman
akbulut *üstattır.
bir de şu vardır: https://youtu.be/ONm0hDlPc7I
<https://youtu.be/ONm0hDlPc7I>
walla ben de bu hayatta "gülmedim doya doya"..

Mesela bir küpün karşılıklı çapraz düzlem üzerinde çizilebilmesi mi
> kasdediliyor? Yoksa ben dediğinizi anlamamış mıyım?
>

henüz anlamamışsınız ama internetde gezinir ve knot
teori resimlerina bakarsanız eminim ufkunuz açılacaktır.
benim yazılarım dinamiktir,
bir önceki yazımı dosyalaştırdım ve yeni bir cümle ekledim:
https://docs.google.com/document/d/1bY7undEGkmLe7r3tpJyj740YRoJEq8W9PebX38006rM/edit?usp=sharing

>
> 2) 1982 Türk ekibi resminde soldaki şahsı tanıyoruz ama diğerleri kim?
>
soldakini benim de gözüm ısırıyor.. onun yanındaki yusf avcı.
yusuf un yanındaki bir amerikalı veya kanadalı. en sağdaki  ali erhan özlük
<https://umaine.edu/mathematics/2012/03/20/ali_ozluk/> ün hikayesi çok acı.

> 3) Ben senelerdir LateX kullaniyorum ama bu dizin (bibliography)
> meselesini amatörce yapiyorum. Bunun profesyonel yapilisini anlatan bir
> referans biliyor musunuz?
>

> kitap yazmak için bir LaTeX şablonu olduğunu ve orada bunun mümkün
> olduğunu biliyorum fakat ben henüz kitabımı yazmadığımiçin kullanmadım.
>

>
> Teşekkurler,
>
> Murat
>
> On Wed, Aug 25, 2021 at 11:34 AM yilmaz akyildiz <
> yilmaz.akyildiz at gmail.com> wrote:
>
>> Sağ olsun mühendiz Mustafa Sancak bana TÜBİTAK ın bastığı 3 kitabını
>> gönderdi. Dördüncüsü fırında imiş.
>> Yukarıda ismi geçen kitabı herkese tavsiye ederim.
>> Şahin Koçak ın "50 soruda matematik"
>> <https://www.hepsiburada.com/50-soruda-matematik-sahin-kocak-pm-kbilimgelecek88206?gclsrc=aw.ds&&wt_gl=cpc.6808.dsa.nelk.kitap-egitim&isFashion=true&gclid=Cj0KCQjwsZKJBhC0ARIsAJ96n3Xp9BbP-5ka7rrsrbu8yLKfqk5JXC15SsorJCK5UR6142VsIA5V1WQaAg_-EALw_wcB>kitabına
>> benzer  soru cevap şeklinde yazılmış bu kitabı bu sabah doğan güneşe
>> karşı kahvemle elime aldım
>> [image: image.png]
>> ve (huyum kurusun) tersten okumaya başladım...
>> (öğrenciliğimde de kitaptaki problemleri tersten yani en sondan başa
>> doğru çözerdim.  demek ki *"17 sinde neyse 70 inde de aynı" *sözünde
>> gerçeklik payı var.. *can çıkar huy çıkmaz... *diyelim*).*
>> bu kitabın bir başka iyi tarafı her kısım sonunda bir özet olması.
>> tabi Dizin inin olması hala bazı türkçe kitaplarda olmayan önemli bir
>> katkı.  Doğu Avrupalı bir matematiksel f- izikçin in şu sözünü hiç unutmam:
>> *"TeX i bize bedava hediye eden  Donald Knuth asrın peygamberidir..!" *
>> Bildiğiniz gibi Tex dizini otomatikman oluşturuyor, ne büyük bir hizmet.
>> O meslektaşımızınn dediği sizce de gerçekten doğru ise Donald dan önce
>> gelmiş 2,500 peygamber için bence peygamber sıfatını
>> artık kullanmamalıyız...
>> tövbe tevbe.. nereden çıktı şimdi bu böyle..
>> gerçek şu ki siz bana Tex in öldürdüğü veya birilerinin Tex i bahane
>> ederek öldürdtüğü  tek bir canlı gösteremezsiniz! (artık ağaçtan gelme
>> kağıt kullanmıyoruz, elektriği ise güneşten alıyoruz..).
>>
>> gelelim esas konumuza:
>> bahsi geçen kitabın bir meselesi var,
>> Mustafa da bana telefonda anlattığına göre, soru(n) şu:
>> *Hawking* demiş ki *'3 boyutlu küre şeklindeki uzayımızın 4 boyutlu düz*
>> *(öklid) uzayı içinde olmasına gerek yok!'. *
>> Arkadaşımız mühendiz Mustafa nın, Hawking in bu cümlesine kafasının
>> basmamasını anlayışla karşılıyorum. Metin hocamızı epey meşgul etmiş olmalı
>> ki sonunda şu cümleyi kitabına eklemiş:
>> *"günlük deneylerimiz işe yaramıyorsa, bilimsel deneyler işe yaramıyorsa,
>> hayal gücümüz işe yaramıyorsa bize yüksek boyutlu uzay içinde olmayan
>> kürenin mümkün olduğunu söyleyen anladığım kadarıyla sadece matematik"... *Mustafa
>> nın '*anladığım kadarıyla' *sözüne dikkat.. yani tam da  emin değil...
>> Hemen ben bu noktada Dizin e gittim ve Whitney ismini aradım. Yok tu..!
>> İşte bu olmadı Metin Hoca...
>> Gerçi Whitney Embedding Teoremi
>> <https://www.wikiwand.com/en/Whitney_embedding_theorem#:~:text=The%20weak%20Whitney%20embedding%20theorem,provided%20m%20%3E%202n%20%E2%88%92%201.>nde
>> boyut 2 misli olmak zorunda ama şart da değil! Netekim S^2 yi R^3 de elle
>> tutabiliyoruz.
>> Benim adamım Vladimir Igorevich Arnold
>> <https://www.uni-muenster.de/Physik.TP/~munsteg/arnold.html> dur!
>> *Bu Linkteki yazısında "manifold?" *ile arama yapın ve okuyun Vladimir
>> ne diyor bu konuda: *"**There are no "more abstract" finite-dimensional
>> smooth manifolds in the world (Whitney's theorem). Why do we keep on
>> tormenting students with the abstract definition? " *
>> İşte kendi objektifimden geçen asrın iki dev matematiksel fizikçisi:
>> [image: image.png]            [image: arnold.jpg]
>> Mozer ve Arnold. Varşova,  ICM 1982, otobüste otantik bir Polonya köyü
>> ziyaretine gidiyoruz. Atiyah otobüste arka sıralarda bir yerlerde, bizler
>> öndeyiz.  Çok basit gibi duyulan elektro - mekanik bir örnek üzerinde
>> konuşuyorlardı.  Duyduklarım arasında: "Euler, Maxwell, Lagrangian,
>> Kolmogorov..".
>> Bu resmi Alan Weinstein e gönderdim ve sordum: *"resimde olmayan kişi
>> kim?".* Tabiki hemen cevap verdi: Kolmogorov
>> <https://www.wikiwand.com/en/Kolmogorov%E2%80%93Arnold%E2%80%93Moser_theorem>
>> Aynı günlerde bizim Türk takımı, Varşova 1982:
>> [image: icm82varşova.jpg]
>> Nur içinde uyusun Vladimir. Aniden kaybettik onu çok erken yaşta, Fransa
>> da basit bir ameliyatta masada kaldı. Alternatif tıp diye hindistana gidip
>> bilmediği tanımadığı "guru"larının ameliyat masasında kalan Peter Sellers e
>> Arnold a acıdığım kadar acımamıştım. Peter kendisi etti kendisi buldu. Ama
>> Vladimir in masada kalmasını hala kabullenemiyorum..!!
>> Bu kadar acı haberden sonra biraz da gülmek mi istiyorsunuz?
>> İşte size peter sellers den "being there, orada olmak"...
>> <https://www.filmmodu.org/being-there-turkce-dublaj-izle>
>> montanalı fizikçimiz recep avcı ile bu filmi arabistanda Aramco
>> sinemasında seyrederken gülmekten kendimizi alıkoyamayınca ihtar almıştık
>> etrafımızdakilerden.. heyyy gidi günler...
>> kalın sağlıcakla
>> y.a.
>>
>>
>> --
>> Bu iletiyi Google Grupları'ndaki "yarkty" grubuna abone olduğunuz için
>> aldınız.
>> Bu grubun aboneliğinden çıkmak ve bu gruptan artık e-posta almamak için
>> yarkty+unsubscribe at googlegroups.com adresine e-posta gönderin.
>> Bu tartışmayı web'de görüntülemek için
>> https://groups.google.com/d/msgid/yarkty/CAJg42Ps8BAxRjD%3DPhdRFUV%2ByUqxPn6-%2BBASTfoN9YvVA0svb_w%40mail.gmail.com
>> <https://groups.google.com/d/msgid/yarkty/CAJg42Ps8BAxRjD%3DPhdRFUV%2ByUqxPn6-%2BBASTfoN9YvVA0svb_w%40mail.gmail.com?utm_medium=email&utm_source=footer>
>> adresini ziyaret edin.
>>
>
-------------- next part --------------
An HTML attachment was scrubbed...
URL: <http://yunus.listweb.bilkent.edu.tr/pipermail/turkmath/attachments/20210825/a73dd78f/attachment-0001.html>
-------------- next part --------------
A non-text attachment was scrubbed...
Name: image.png
Type: image/png
Size: 992967 bytes
Desc: not available
URL: <http://yunus.listweb.bilkent.edu.tr/pipermail/turkmath/attachments/20210825/a73dd78f/attachment-0002.png>
-------------- next part --------------
A non-text attachment was scrubbed...
Name: arnold.jpg
Type: image/jpeg
Size: 134274 bytes
Desc: not available
URL: <http://yunus.listweb.bilkent.edu.tr/pipermail/turkmath/attachments/20210825/a73dd78f/attachment-0002.jpg>
-------------- next part --------------
A non-text attachment was scrubbed...
Name: image.png
Type: image/png
Size: 555252 bytes
Desc: not available
URL: <http://yunus.listweb.bilkent.edu.tr/pipermail/turkmath/attachments/20210825/a73dd78f/attachment-0003.png>
-------------- next part --------------
A non-text attachment was scrubbed...
Name: icm82var?ova.jpg
Type: image/jpeg
Size: 105994 bytes
Desc: not available
URL: <http://yunus.listweb.bilkent.edu.tr/pipermail/turkmath/attachments/20210825/a73dd78f/attachment-0003.jpg>