[Turkmath:5535] acm turing odulu linpacki gelisitirenlerden jack dongarra ya

[Turker Biyikoglu]

acm turing odulu bu yil jack dongarra ya verilmis.

turing odulu bilgisayar bilimi ve bilgisayar muhendisligi alaninda
verilen en onemli odul olarak kabul edilir (kabaca matematikde
abel odulune tekamul eder genelde hayat boyu yaptiklarinin
oneminin degerlendirilmesinden diye kabaca pek oyle elli yas alti kisilere
verilmediginden diye ozetliyelim)

dongarra ismini hic duymamis olabilirsiniz (bende duymamistim ve okuyunca
merak ettim)
ama numerik dersi almissaniz ogrenciliginizde
linpacki duymamis olmaniz pek mumkun degil yada o ders teorik numerik
dersidir...

dongarra numerik lineer cebirin altin standardi ve acik kaynak yazilimi
linpack i gelistirdiginden  (aslinda dort kisi gelistirmis yetmislerin sonu
ve
seksenlerin basinda amerika argonne  ulusal labaratuarinda)
ve tabii bu linpack in zaman icerisinde lanpack, magma, slate ve diger
ihticaclara gore gelistirlmesine verilmis ve muhtelif diger yazilmlarina
verilmis.

linpack yeni onemi anlasilmis bir yazilim degil. ilk gunden beri bir altin
standart ve bir cok yazilimda
direk veya dolayli kullanilan bir yazilim. bilgisayara fiili olarak lineer
cebir yaptirmak istiyorsaniz
linpacksiz yaptirmaniz zordur  yada yapmaya kalkarsaniz muhtemelen elinize
yuzunuze bulastirirsiz.

ilk kullanilgi yerler malum: sivil ve sivilceli buyuk sistem cozumleri,
hava tahmini ve superbilgisayari arpalik olarak degilde gercek ihtiyac icin
calistirdiniz problemlerde.

hatta superbilgisayar verimliligini olcmek icin linpack i esik degeri
olarak onermis ve kabul gormus.
ilkbesyuz superbilgisayar siralamasi linpack ile kac operasyon yapildigina
gore siralaniyormus

gunumuzde ekstra onemi buyuk veri, makina ogrenmesi  ve muhtelif buyuk
beklentili
uygulama algorithmalari kacinilmaz bir sekilde numerik lineer cebir
algoritmalarini kullanma zorunlullugu
tabiiki linpack in onemini gunumuzde ultra artirmis durumda.

mevcut bilgisayar ve hardware formasyonlarinin bu alg gore/linpack a gore
ozel dizayn edilmesi yada kullanilmasi
ekstra gozler onune seriyor...

kendisi dun ny times verdigi  bir demecde ilerisinin cloud uzerinden
olacagina dikkat cekmesi ilginc...

turker
-------------- next part --------------
An HTML attachment was scrubbed...
URL: <http://yunus.listweb.bilkent.edu.tr/pipermail/turkmath/attachments/20220401/6e3e6179/attachment.html>