[Turkmath:7226] Re: "Reele Giden En Kısa Yol Kompleksten Geçer": Ramanujan'dan Riemann'a Bir Yolculuk.. biraz tarih az biraz da Kuantum

Sun Sep 21 11:04:42 UTC 2025

50 li . . 60 lı yıllarda bul karayı al parayı . . .
satan kaldırım bitirimleri vardı . . .
Şebeke halinde çalışırlar dı . . .
El çabukluğu ile garibin  parasından ev geçimlerini çıkarırlardı . . .

Yılmaz hocanın bu özet bilgisini okurken
Aklıma ergenliğimin o kaldırım bitirimleri geldı . . .

Acaba neden . . .
Elbet te ilk aklıma gelen cevap aklım şimdiki matematiğe pek
yatkın olmadığı için olabilir . .
Ama öyle olursa böyle olur şöyle olursa şu olur   gibi imalar ile
elbette n(n+1)/2 sonsuz verir n sonsuza giderken.
Bu 1+2+3+... = - 1/12 absürt ifade tabiki yanlış.
Euler ile Riemann zeta fonksiyonları karıştırılınca  bu garabet ortaya
çıkıyor.
Euler ile Riemann sadece ve sadece Real(s)=  x  > 1 için birbirlerine eşit.
Halbuki biz s= -1 koyuyoruz . Bunu Riemann zeta da yapabiliriz ve
hesaplafığım gibi -1/12 çıkıyor.
s = -1 i Euler zeta da koyunca (ki koyamayız!) 1+2,+3+..  çıkıyor.
sonra da sanki Euler le Riemann aynıymış gibi utanmadan sıkılmadan
1+2+3+... = - 1/12  yazıyoruz...
Yılmaz hoçanın anlaşırlarını okuyunca aklıma başka bir şey de gelmemiş
olabilir diyorum . . .

İddia sahibi benim / bizim yaptığımız dışardan "" bul karayı al parayı
görünür "" diyorsa
Ben de kalkıp . . ."" Yok be hocam bunun adı matematik tir "" deyemem ya

yilmaz akyildiz <yilmaz.akyildiz at gmail.com>, 21 Eyl 2025 Paz, 12:07
tarihinde şunu yazdı:

> Hayır, hata yapmıyorsunuz!
> elbette n(n+1)/2 sonsuz verir n sonsuza giderken.
> Bu 1+2+3+... = - 1/12 absürt ifade tabiki yanlış.
> Euler ile Riemann zeta fonksiyonları karıştırılınca  bu garabet ortaya
> çıkıyor.
> Euler ile Riemann sadece ve sadece Real(s)=  x  > 1 için birbirlerine
> eşit.
> Halbuki biz s= -1 koyuyoruz . Bunu Riemann zeta da yapabiliriz ve
> hesaplafığım gibi -1/12 çıkıyor.
> s = -1 i Euler zeta da koyunca (ki koyamayız!) 1+2,+3+..  çıkıyor.
> sonra da sanki Euler le Riemann aynıymış gibi utanmadan sıkılmadan
> 1+2+3+... = - 1/12  yazıyoruz...
> Bunu biz bile bile yapıyoruz ki ilgi uyandıralım, insanlar meraklansın,
> "nolamaz böyle bir saçmalık., nolamaz böyle matematik" desinler..
> ve yazdıklarımızı biraz daha dikkatli okusunlar..
> Olayın esrarengiz yanı bu manyaklığın fizikte de ortaya çıkması.
> Fizikçiler işlerini bilirler,
> matematikçilerin bütün sorunları sonsuzlukla iken fizikçiler  sonsuzla
> sonsuzu götürüp Nobel bile alırlar, (Feynman).
> Onlar desinler "size ihtiyacımız yok",  yine de işin sırrı bizde dir.. !
> allahu ekber...
>
> 21 Eyl 2025 Paz 10:12 tarihinde Tolga Yarman <tolgayarman at gmail.com> şunu
> yazdı:
>
>> Zevkle okudum, Yilmazcim...
>>
>> Ellerine saglik...
>>
>> Su ki, 1'den sonsuza kadar sayilarin toplamini, i) 1'den n'ye kadar olan
>> sayilarin toplamini hesap edip, ii) n'yi sonsuza tasiyarak da, hesap
>> edebiliriz, gibi duruyor.
>>
>> 1'den n'ye kadar olan sayilarin toplami T,
>>
>> T=n(n+1)/2,
>>
>> şeklinde yazilabiliyor olunca, n sonsuza giderken, T, n^2'ye, yani
>> sonsuz^2'ye gider, olarak gorunuyor...
>>
>> Bir yerde hata mi yapiyorum, dersin :)) ...
>>
>> Her hal-u karda soruyu Gauss'a çocuklugunda da sorsak, her halde
>> yukarıdaki sonucu işaret ederdi, ki, gayet makul duruyor :)) ...
>>
>> Abes sonucun nereden gelebilecegini, esasen isaret etmissin...
>>
>> **
>>
>> Ozlemle...
>>
>> T. Yarman
>>
>>
>>
>> yilmaz akyildiz <yilmaz.akyildiz at gmail.com>, 21 Eyl 2025 Paz, 09:04
>> tarihinde şunu yazdı:
>>
>>> gelin bu bir pazar sohbeti olsun...yani fazla da ciddiye almayın!içeriğini
>>> bilmediğim böyle bir grupta bu tip yazılar yazmak kolay değildir..ayrıca
>>> benim için "yazmak soyunmak demektir..."ama sizleri biraz
>>> eğlendirebilir ve biraz da bilgilendirebilirsem ne mutlu bana. işte o
>>> zaman  bu zahmetime değecektir...
>>> bu ayın başında İzmir-Seferihisarda "Hypatia Bilim ve  İletişimi
>>> Festivali” <https://www.hypatiabilimfestival.com/> nde(a la   Wigner)
>>> "matematikle fiziğin dansı" ismi altında popüler bir konuşma verdim:
>>> [image: WhatsApp Image 2025-09-07 at 13.53.35.jpeg]
>>> https://www.instagram.com/reel/DObqpw2CFwF/?utm_source=ig_web_copy_linkKonuşmama
>>> "bilim nedir?" sorusuyla başlayınca aklıma 1968 ODTÜ günlerim geldi.
>>> Komer'in arabası yakılmış, kampus ateşten bir gömlek gibiydi. Cahit Arf
>>> "ben de komünistim, bırakın bu işleri, derslerinize çalışın" diyerek
>>> bizi odasından kovunca biz de gidip ofisini basıp sırtından
>>> hançerlediğimiz Feza Gürsey'e "kuantum'un bu ülkeye faydası yok, siz
>>> bizi yanlış yönlendiriyorsunuz, biz önce memleketi kurtaracağız"
>>> dediğimizde Feza Gürsey hocamız az kalsın kalp krizi geçiriyordu. Dekan Erdal
>>> İnönü'ye gidemezdik, çünkü o arda kalan son prensti...Aynı günlerde bir
>>> de duyduk Cahit Arf Öğretim Üyeleri Derneğinde "sosyal bilimler bilim
>>> değildir!" diyerek kampüste Marx, Engels, Lenin, Politzer in
>>> kitaplarının "bilimsel" olduğunu savunan ve öğrencileri bu yönde
>>> cesaretlendiren sosyal bilimler ve iktisat hocalarını çok fena kızdırmış,
>>> ama karşılarında koskoca ord. prof. Cahit Arf var, herkes suskun kalmış.
>>> Bugüne gelirsek, bence, bilim, öğrenme, anlama ve keşfetme arzusudur.
>>> Hangi konuda? derseniz, bu o kadar da mühim değil, derim… Bu kadar tarih
>>> yeter...Popüler konuşmama fizikle matematiğin şu benzerliği ile
>>> başladım:Hani Fizikçiler derler ya “boşluk boş değildir, kendi enerjisi
>>> vardır (casimir effect) ve her şey boşluktan oluşmuştur". Bunun
>>> matematikteki benzeri boş kümedir. Bütün rakam sistemini boş kümeden
>>> üretebilirsiniz, (Peano). Bunu Ali Nesin şu şekilde dile getirmiştir:  "boş
>>> kümeyi boşlamayın, arkadaşlar”. Konuşmama devamla fizikle matematiğin
>>> ayrıştığı ilk nokta: “fizik sonluda iken matematik sonsuzdadır”
>>> sözlerime şu örnekleri verdim:
>>>
>>> 0+0+0+........= 0 iken
>>>
>>> 1+1+1+....    = sonsuz, ve
>>>
>>> 1-1+1-1+....  = ya 0 ya 1, yani belirsiz iken
>>>
>>> nasssıl oluyor da matematikte ve fizikte şu garip eşitliğe de
>>> rastlıyoruz?
>>>
>>> 1+2+3+....    = -1/12
>>>
>>> Konuşmamın (yazımın) sonunda bakalım sizi bu esrarengiz eşitliğe alıştıra
>>> bilecekmiyim?
>>>
>>> Hani şu meşhur söz vardır ya *“alışırsınız alışırsınız”*,  aslında bu
>>> söz *Turgut Özal *dan önce (Cahit Arf a göre gelmiş geçmiş en hızlı
>>> matematik dehası)  John von Neumann tarafından söylenmiştir: "Matematikte
>>> bir şeyleri anlamazsınız, sadece onlara alışırsınız" (İngilizce: "Young
>>> man, in mathematics you don't understand things. You just get used to them."
>>>
>>> Not: Cahit Arf von Neumann için “leb demeden leblebiyi anlayan ve
>>> problemi ayak üstü anında çözen acayip çok hızlı bir kafa” derken,
>>> aydın aytuna koridorda duymuş,  Cahit Hoca *Andre Weil*’ i kastederek “biraz
>>> önce şeytan la telefonda konuştum” demiş.
>>>
>>> Şimdi tekrar gelelim konumuza: matematik ile fiziğin dansına, ve neden
>>> hala bu flörtün kalıcı bir izdivaçla sonuçlanamamasınaaa...Son 50 yılda
>>> teorik fizikte dişe dokunur bir ilerleme yapılamadı deniyor, (Sabine
>>> Hossenfelder). "her şeyin teorisi" projesi mikro dünya (kuantum) la
>>> makro dünya (gravitasyon) u tek bir matematiksel yapı altında birleştirmek
>>> ise bunun mümkün olamayacağını ben şu şekilde ön görebiliyorum: Her şeyden
>>> önce matematik sonsuz'da iken fizik sonlu'da dır..! Ayrıca, kuantum
>>> dünyası "discrete" yani sürekli değilken genel izafiyet teorisinin
>>> kullandığı matematik süreklidir. Bundan dolayıdır ki kimileri de yeni
>>> bir matematik gerekli diyor. Diğer taraftan teknoloji (deneysel fizik)
>>> önceden hayal edilemeyecek bir hızla son 50 yıl içinde gelişe gitmekte.
>>> Şimdi de *Yapay Zeka* ile ele ele... yarınlarımızı bu yönden çok merak
>>> ediyorum. Teorik açıdan ise yeni bir Einstein bekleniyor... ölme eşeğim
>>> ölme...
>>> Bilim Festivalindeki konuşmam iyi geçmedi, bence. Notlarımdaki her şeyi
>>> anlatamadım. Bir de o notlarımın başından geçenleri bir bilseniz.... 2025
>>> bilim festivalinde yaşananlar
>>> <https://docs.google.com/document/d/1SdEpHSjx7i3SiEWOld6a6E3iN8Oy9xp3w6bjMtU8FvQ/edit?usp=sharing>Onca
>>> da hazırlık yapmıştım, şimdi görüyorum ki bu konularda popüler bir konuşma
>>> vermek hiç de kolay değil. (Ali Nesin şunu derken haklı: "*Yahu
>>> halkımız analytic continuation'dan ne anlar! Analytic nedir onu bile
>>> bilmiyorlardır").* Madem öyle, emeğim boşuna gitmesin, bari popüler
>>> konuşmamın metnini daha matematiksel bir şekilde fizik-matematik dünyası
>>> için yazayım istedim. Belki onlar beni anlar. Sonra da yazdıklarımı yapay
>>> zekaya "şunu bi derle topla" dedim. Ne dese iyi:"Makalenizin orjinal
>>> versiyonundaki kişisel notları profesyonel bir makale formatına daha uygun
>>> hale getirdim. Dilerseniz bu kısımları farklı bir şekilde ekleyebiliriz.
>>> Mesela, "Yazarın Notu" veya "Sonsöz"  gibi bir başlık altında
>>> toplayabiliriz. Ne dersiniz?"
>>> İşte makalenizin daha akıcı, anlaşılır ve profesyonel bir hale
>>> getirilmiş hali:
>>>
>>> https://docs.google.com/document/d/e/2PACX-1vQvYZTYt-lhknTtnZQFhijhBkAhRJJMnzbhQrovJiBo5KXa0ozH27wh-bAz6fZwoqDColWT0fQ0ueQG/pub
>>> yorumlarınızı beklerim.sağlıcakla kalıny.a.
>>>
>>> --
>>> Bu iletiyi Google Grupları'ndaki "yarkty" grubuna abone olduğunuz için
>>> aldınız.
>>> Bu grubun aboneliğinden çıkmak ve bu gruptan artık e-posta almamak için
>>> yarkty+unsubscribe at googlegroups.com adresine e-posta gönderin.
>>> Bu tartışmayı görüntülemek için
>>> https://groups.google.com/d/msgid/yarkty/CAJg42Psa_iZA-7zE1RYaSjdfW9Wm%2BGt6az34kgYM_s76mjptmw%40mail.gmail.com
>>> <https://groups.google.com/d/msgid/yarkty/CAJg42Psa_iZA-7zE1RYaSjdfW9Wm%2BGt6az34kgYM_s76mjptmw%40mail.gmail.com?utm_medium=email&utm_source=footer>
>>> adresini ziyaret edin.
>>>
>> --
> Bu iletiyi Google Grupları'ndaki "yarkty" grubuna abone olduğunuz için
> aldınız.
> Bu grubun aboneliğinden çıkmak ve bu gruptan artık e-posta almamak için
> yarkty+unsubscribe at googlegroups.com adresine e-posta gönderin.
> Bu tartışmayı görüntülemek için
> https://groups.google.com/d/msgid/yarkty/CAJg42PsKgrZvSvyrYYn958dco_6O_hVwsfvqKY7a1vvkUN7M1Q%40mail.gmail.com
> <https://groups.google.com/d/msgid/yarkty/CAJg42PsKgrZvSvyrYYn958dco_6O_hVwsfvqKY7a1vvkUN7M1Q%40mail.gmail.com?utm_medium=email&utm_source=footer>
> adresini ziyaret edin.
>
-------------- next part --------------
An HTML attachment was scrubbed...
URL: <http://yunus.listweb.bilkent.edu.tr/pipermail/turkmath/attachments/20250921/9c139f0b/attachment-0001.html>
-------------- next part --------------
A non-text attachment was scrubbed...
Name: WhatsApp Image 2025-09-07 at 13.53.35.jpeg
Type: image/jpeg
Size: 74622 bytes
Desc: not available
URL: <http://yunus.listweb.bilkent.edu.tr/pipermail/turkmath/attachments/20250921/9c139f0b/attachment-0001.jpeg>