[Turkmath:7269] gidenlerin ardından.... İftira atmıyoruz, Osmanlıdan öğrendik: vakanuvistlik yapıyoruz!

Sun Sep 28 11:42:00 UTC 2025

Zafer yine etrafı karıştırıyorsun.
İyi yapıyorsun.
Ak koyun kara koyun belli olsun diyorsun.
Betül tersini istiyor, sadece iyi şeyler yazılsın, gençler kötülükleri
bilmesin diyor.
Ben ise gençler kötülükleri de bilsinler ki derslerini tam alsınlar, kötü
olanları yapmasınlar  diyorum.
Örneğin, Betül, aynen benim sabatikal hikayemde olduğu  gibi,  yaşanmış
şöyle gerçeklerin de bilinmemesi taraftarı gözüküyor: dünya matematik
tarihinde doçentlik tezi 5-0 la reddedilen tek kişi BEN im. Hasan Güral' a
merhum OÇ ne dese iyi: "ylmzakyldz ın tezini Şuhubi reddettirdi biliniyor,
halbuki gerçek o değil, o tezi ben reddettirdim". O tezin hikayesini de bir
vakanuvistiniz olarak yazdım... okumak, eğlenmek isteyen bana direk yazsın.

Cahit Arf ı savunmak Betül e düşmez! Mübeccel Kıray ı da. Uluğ Abi benim
kulaktan duyduğum bir olayın benzerini bizzat yaşamış birisi olarak teyit
etmiştir. Bilim insanları olarak hiçbir zaman büyüklerimize saygısızlık
yapmayız! Atatürk ü de putlaştırmayız!  Bilmiyorum  ne demişler ama Kürt
vatandaşların söylediği söylenen o söz Atatürk'ü sadece yüceltir.

Betül ün mesajında tek katıldığım cümle "Körlerin badem gözlü olması
taraftarı değilim". O zaman şunu da kayda geçelim:
Faşist 12 Eylül Cunta sının ODTÜ Matematik Bölümüne dışarıdan atadığı
Kayyumluk görevini OÇ kabul etmiş birisidir. (ameriga: "bizim çocuklar
başardı").

Son sözüm Zafer Ercan a:
Betül mesajında benden tek kelime etmezken ZE biz iki eski
 "sevgili dostlar" ın arasını bozmak için aramıza nifak sokmayı denemiştir.
Başaramaz!

Eski dost düşman olmaz! & Vice versa...
Kalın sağlıcakla
y.a

NOT:
1. Cahit Arf ın "gözbebeğim"  dediği kızı Fatoş bir matematikçi idi.
2. Betül mesajında
tarihçilerden bahsetmiş. Cahit Hocanın eşi  tarihçiydi. Küçük Bebek
sırtlarındaki evin bahçesinde bir öğle sonrası hararetli bir şekilde
matematik konuşuyorduk, (Arf İnvariant in Topoloji). Kızlarım küçüktü,
köpek sıcaktan bir köşede bayılmıştı, bize Cahit Hocanın yaptığı vişne
likörünü sunarken bayan Arf: "Ama Cahit, tarih de mühim" demiştir.

Hayat ne garip....

"Baki kalan bu kubbede hoş bir seda imiş"...

28 Eyl 2025 Paz 12:41 tarihinde Zafer ERCAN <zercan at ibu.edu.tr> şunu yazdı:

>
> Uluğ hocam,
>
> Betül hocama katılıyorum. Sizin de Yılmaz Akyıldız'ın da tekrarlayan
> anektodları kabak tadı verdi. Yeter artık, yani!
>
> Bu arada Betül hocamdan taze bir anektod yazmasını rica ediyorum.
>
> Ayrıca, yeni çıkan kitabınız için sizi haddim olmayarak tebrik ediyorum.
>
>
>
> ZE
>
>
>
> ------------------------------
> *Kimden: *"tanbay" <tanbay at bogazici.edu.tr>
> *Kime: *"Ulug Capar" <ulug.capar at connect.sabanciuniv.edu>
> *Kk: *"tmd" <tmd-uye at listweb.bilkent.edu.tr>, "turkmath" <
> turkmath at bilkent.edu.tr>
> *Gönderilenler: *28 Eylül Pazar 2025 12:12:45
> *Konu: *[Turkmath:7265] gidenlerin ardından....
>
> Herşeyden evvel Okay Çelebi'nin ailesine,  dostlarına, sevenlerine, tüm
> meslekdaşlarına, başsağlığı dilerim. Huzur içinde yatsın. uğurlamaya
> katılamayacağım için üzgünüm.
>
> Bir de eklemek isterim ki, aşağıda Uluğ Çapar'ın ve bu ortamda pek çok
> kere birçok bilim adamının tekrarladığı Mübeccel Kıray - Cahit Arf
> anekdotundan hiç hoşlanmıyorum. Genç bilim kadınlarının da rahatsız
> olduğuna eminim. Mesele neyin bilim neyin ilim neyin hiçbiri olduğunun
> tartışması değil. Mübeccel Kıray gibi bir sosyoloğa bu şekilde konuşulmuş
> ise sadece ayıp edilmiş. Geçenlerde de bol okunan bir internet gazetesinde
> kürtler hakkında Atatürk'e atfedilmiş rahatsız edici bir cümle okudum.
> Söylememiş olduğunu umdum.
>
> Körlerin badem gözlü olması taraftarı değilim. Tarihçilerin mümkün olduğu
> kadar gerçeği anlamak için hatıraları arşivleri didik didik etmelerine
> saygım var. Ama ulu orta ortamlarda isteyenin isteyeni yazması ciddi sorun.
> Hele hele kendini savunma hakkını sonsuza dek kaybetmiş olanlar hakkında
> yazılınca. Derinliği ciddiyeti olmayan yazışmalarda, gidenler hakkında,
> etraflarına, zamanlarına, geleceğe yaptıkları katıkıların öne çıkarılması
> taraftarıyım.
>
> Benim tanıdığım Cahit Arf son derece efendi, derin, düşünceli, kadınlar ve
> erkeklerden aynı matematik şevkini ve çalışkanlığını bekleyen, çok ama çok
> hoş özel bir insandı. Matematikle yaşamı bağlayan dolayısıyla insan ile
> ilgili araştırmaları küçümsemeyecek bir kişiydi.
>
> Belki Einstein'ın kızına mektubunu hatırlamakta fayda vardır...
>
>
> https://www.cumhuriyet.com.tr/yazarlar/adnan-binyazar/einstein-in-kizina-mektubu-2438345
>
> herkese bu vesileyle verimli bir akademik yıl dilerim
>
> On 21-09-2025 15:33, Ulug Capar wrote:
>
> Yılmaz Akyıldız hocanın çok ilginç, keyif verici yazısına o devirleri
> yaşamış,
> Caht Arf'ın önce öğrencisi, son evrelerinde ise meslektaşı olmuş birisi
> olarak
> bir iki küçük katkıda da ben bulunayım dedim.
>
> -Evet Cahit Hoca sosyal bilimlerin bilim olduğuna inanmazdı. ODTÜ'de bir
> öğle yemeğinde
> benim de bulunduğum bir sofrada, güncel siyasi olayların sosyolojik
> yorumunu yapmaya
> çalışan zamanın tanınmış sosyoloğu Mübeccel Kıray' ı "Hocanım bırak bu
> palavraları" diyerek
> fena halde bozmuştu.
>
> -Yakında "pehlivanlık bilimleri de çıkacak" demişti gene bir yemekte.
>
> -Bir vesile ile zamanın şartlarına göre "ben de komünistim" demiş olabilir.
> Öğretimin durduğu Hasan Tan (kendini telefonda "Heyzın Ten speaking" diye
> tanıtırmış yurt dışında !)
> döneminde yeniden derslerin başlaması için  yaptığımız  bölüm
> toplantısında , bölüm odasının dışına Hasan Tan'ın
> ülkücü militanları ellerinde kovalar, tenekeler ile
> gürültü yaparak toplantıya engel olmaya çalışmışlar, üst katta Cahit
> Bey'in anısına tutulan ofisin
> kapısına da tebeşir ile "Türkiye'nin en büyük komünisti burada oturuyor"
> yazmışlardı..
> Sağcılar onu solcu, solcular ise sağcı olarak tanımlarlardı..
> Aslında hiç biri değildi.
>
> Herşeyi sıfırdan başlayarak sayılar kuramının Peano aksiyomları gibi
> yeniden kurmaya çalışırdı.
> Benzer şekilde  ekonomik bir teori de kurmaya
> çalışmıştı .Marx'ınkinden farklı..
>
> -Von Neumann bildiği 10 dilin büyük bir kısmını ana dili gibi konuşan,
> müthiş süratli bir zekaya sahip bir deha.
> Cahit Bey onunla bir matematik konusunda tartışmaya girişmiş , hatırasını
> şöyle anlatmıştı.
> "O kadar süratli düşünüyor ve konuşuyordu ki takip edemiyordum !".
> Düşünün Cahit Arf  takip edemiyor.
>
> -Cahit Bey:i hiç duymamış eşe dosta "hani şu on liralık arkasındaki adam"
> tanıtmaya çalışıyordum.
> Şimdi onu diyemiyoruz !. Artık 10 lirayı bahşiş olarak bile vermek  ayıp
> oluyor. Zaten de piyasada
> pek kalmadı.Paramız o kadar düştü ki..
> İnşallah yakında 500 T.L.lik banknotlar basarlar, arkasına gene Cahit
> Bey'in resmini koyarlar.
>
> Selam ve Saygılar,
>
> Uluğ Çapar
>
>
>
>
>
>
>
>
>
>
>
> On Sun, Sep 21, 2025 at 9:04 AM yilmaz akyildiz <yilmaz.akyildiz at gmail.com>
> wrote:
>
> gelin bu bir pazar sohbeti olsun... yani fazla da ciddiye almayın! içeriğini
> bilmediğim böyle bir grupta bu tip yazılar yazmak kolay değildir.. ayrıca
> benim için "yazmak soyunmak demektir..." ama sizleri biraz eğlendirebilir
> ve biraz da bilgilendirebilirsem ne mutlu bana.  işte o zaman  bu
> zahmetime değecektir...
> bu ayın başında İzmir-Seferihisarda "Hypatia Bilim ve  İletişimi Festivali
> " <https://www.hypatiabilimfestival.com/> nde (a la   Wigner)
> "matematikle fiziğin dansı" ismi altında popüler bir konuşma verdim:
> [image: WhatsApp Image 2025-09-07 at 13.53.35.jpeg]
> https://www.instagram.com/reel/DObqpw2CFwF/?utm_source=ig_web_copy_link Konuşmama
> "bilim nedir?" sorusuyla başlayınca aklıma 1968 ODTÜ günlerim geldi.
> Komer'in arabası yakılmış, kampus ateşten bir gömlek gibiydi. Cahit Arf "ben
> de komünistim, bırakın bu işleri, derslerinize çalışın" diyerek bizi
> odasından kovunca biz de gidip ofisini basıp sırtından hançerlediğimiz Feza
> Gürsey'e "kuantum'un bu ülkeye faydası yok, siz bizi yanlış
> yönlendiriyorsunuz, biz önce memleketi kurtaracağız" dediğimizde Feza
> Gürsey hocamız az kalsın kalp krizi geçiriyordu. Dekan Erdal İnönü'ye
> gidemezdik, çünkü o arda kalan son prensti... Aynı günlerde bir de duyduk Cahit
> Arf Öğretim Üyeleri Derneğinde "sosyal bilimler bilim değildir!" diyerek
> kampüste Marx, Engels, Lenin, Politzer in kitaplarının "bilimsel"
> olduğunu savunan ve öğrencileri bu yönde cesaretlendiren sosyal bilimler ve
> iktisat hocalarını çok fena kızdırmış, ama karşılarında koskoca ord. prof.
> Cahit Arf var, herkes suskun kalmış. Bugüne gelirsek, bence, bilim,
> öğrenme, anlama ve keşfetme arzusudur. Hangi konuda? derseniz, bu o kadar
> da mühim değil, derim... Bu kadar tarih yeter... Popüler konuşmama
> fizikle matematiğin şu benzerliği ile başladım: Hani Fizikçiler derler ya "boşluk
> boş değildir, kendi enerjisi vardır (casimir effect) ve her şey boşluktan
> oluşmuştur". Bunun matematikteki benzeri boş kümedir. Bütün rakam
> sistemini boş kümeden üretebilirsiniz, (Peano). Bunu Ali Nesin şu şekilde
> dile getirmiştir:  "boş kümeyi boşlamayın, arkadaşlar".  Konuşmama
> devamla fizikle matematiğin ayrıştığı ilk nokta: "fizik sonluda iken
> matematik sonsuzdadır" sözlerime şu örnekleri verdim:
>
> 0+0+0+........= 0 iken
>
> 1+1+1+....    = sonsuz, ve
>
> 1-1+1-1+....  = ya 0 ya 1, yani belirsiz iken
>
> nasssıl oluyor da matematikte ve fizikte şu garip eşitliğe de rastlıyoruz?
>
> 1+2+3+....    = -1/12
>
> Konuşmamın (yazımın) sonunda bakalım sizi bu esrarengiz eşitliğe alıştıra
> bilecekmiyim?
>
> Hani şu meşhur söz vardır ya *"alışırsınız alışırsınız"*,  aslında bu söz *Turgut
> Özal *dan önce (Cahit Arf a göre gelmiş geçmiş en hızlı matematik
> dehası)  John von Neumann tarafından söylenmiştir: "Matematikte bir
> şeyleri anlamazsınız, sadece onlara alışırsınız" (İngilizce: "Young man, in
> mathematics you don't understand things. You just get used to them."
>
> Not: Cahit Arf von Neumann için "leb demeden leblebiyi anlayan ve
> problemi ayak üstü anında çözen acayip çok hızlı bir kafa" derken, aydın
> aytuna koridorda duymuş,  Cahit Hoca *Andre Weil*' i kastederek "biraz
> önce şeytan la telefonda konuştum" demiş.
>
> Şimdi tekrar gelelim konumuza: matematik ile fiziğin dansına, ve neden
> hala bu flörtün kalıcı bir izdivaçla sonuçlanamamasınaaa... Son 50 yılda
> teorik fizikte dişe dokunur bir ilerleme yapılamadı deniyor, (Sabine
> Hossenfelder). "her şeyin teorisi" projesi mikro dünya (kuantum) la makro
> dünya (gravitasyon) u tek bir matematiksel yapı altında birleştirmek ise
> bunun mümkün olamayacağını ben şu şekilde ön görebiliyorum: Her şeyden önce matematik
> sonsuz'da iken fizik sonlu'da dır..! Ayrıca, kuantum dünyası "discrete"
> yani sürekli değilken genel izafiyet teorisinin kullandığı matematik
> süreklidir. Bundan dolayıdır ki kimileri de yeni bir matematik gerekli
> diyor. Diğer taraftan teknoloji (deneysel fizik) önceden hayal edilemeyecek
> bir hızla son 50 yıl içinde gelişe gitmekte. Şimdi de *Yapay Zeka* ile
> ele ele... yarınlarımızı bu yönden çok merak ediyorum. Teorik açıdan ise
> yeni bir Einstein bekleniyor... ölme eşeğim ölme...
> Bilim Festivalindeki konuşmam iyi geçmedi, bence. Notlarımdaki her şeyi
> anlatamadım. Bir de o notlarımın başından geçenleri bir bilseniz.... 2025
> bilim festivalinde yaşananlar
> <https://docs.google.com/document/d/1SdEpHSjx7i3SiEWOld6a6E3iN8Oy9xp3w6bjMtU8FvQ/edit?usp=sharing> Onca
> da hazırlık yapmıştım, şimdi görüyorum ki bu konularda popüler bir konuşma
> vermek hiç de kolay değil. (Ali Nesin şunu derken haklı: "*Yahu halkımız
> analytic continuation'dan ne anlar! Analytic nedir onu bile
> bilmiyorlardır").* Madem öyle, emeğim boşuna gitmesin, bari popüler
> konuşmamın metnini daha matematiksel bir şekilde fizik-matematik dünyası
> için yazayım istedim. Belki onlar beni anlar. Sonra da yazdıklarımı yapay
> zekaya "şunu bi derle topla" dedim. Ne dese iyi: "Makalenizin orjinal
> versiyonundaki kişisel notları profesyonel bir makale formatına daha uygun
> hale getirdim. Dilerseniz bu kısımları farklı bir şekilde ekleyebiliriz.
> Mesela, "Yazarın Notu" veya "Sonsöz"  gibi bir başlık altında
> toplayabiliriz. Ne dersiniz?"
> İşte makalenizin daha akıcı, anlaşılır ve profesyonel bir hale getirilmiş
> hali:
>
> https://docs.google.com/document/d/e/2PACX-1vQvYZTYt-lhknTtnZQFhijhBkAhRJJMnzbhQrovJiBo5KXa0ozH27wh-bAz6fZwoqDColWT0fQ0ueQG/pub
> yorumlarınızı beklerim. sağlıcakla kalın y.a.
>
>
> --
> Bu iletiyi Google Grupları'ndaki "itu68ins" grubuna abone olduğunuz için
> aldınız.
> Bu grubun aboneliğinden çıkmak ve bu gruptan artık e-posta almamak için
> itu68ins+unsubscribe at googlegroups.com adresine e-posta gönderin.
> Bu tartışmayı görüntülemek için
> https://groups.google.com/d/msgid/itu68ins/CAJg42Psa_iZA-7zE1RYaSjdfW9Wm%2BGt6az34kgYM_s76mjptmw%40mail.gmail.com
> <https://groups.google.com/d/msgid/itu68ins/CAJg42Psa_iZA-7zE1RYaSjdfW9Wm%2BGt6az34kgYM_s76mjptmw%40mail.gmail.com?utm_medium=email&utm_source=footer>
> adresini ziyaret edin.
>
>
> _______________________________________________
> Turkmath mailing list
> Turkmath at listweb.bilkent.edu.tr
> http://yunus.listweb.bilkent.edu.tr/cgi-bin/mailman/listinfo/turkmath
>
>
> _______________________________________________
> Turkmath mailing list
> Turkmath at listweb.bilkent.edu.tr
> http://yunus.listweb.bilkent.edu.tr/cgi-bin/mailman/listinfo/turkmath
>
-- 
Bu iletiyi Google Grupları'ndaki "itu68ins" grubuna abone olduğunuz için
aldınız.
Bu grubun aboneliğinden çıkmak ve bu gruptan artık e-posta almamak için
itu68ins+unsubscribe at googlegroups.com adresine e-posta gönderin.
Bu tartışmayı görüntülemek için
https://groups.google.com/d/msgid/itu68ins/CAJg42PuzozoHZiKjBmKqJDSbqxLiDFPf8HcmnAP1tLnFc_NfdA%40mail.gmail.com
<https://groups.google.com/d/msgid/itu68ins/CAJg42PuzozoHZiKjBmKqJDSbqxLiDFPf8HcmnAP1tLnFc_NfdA%40mail.gmail.com?utm_medium=email&utm_source=footer>
adresini ziyaret edin.
-------------- next part --------------
An HTML attachment was scrubbed...
URL: <http://yunus.listweb.bilkent.edu.tr/pipermail/turkmath/attachments/20250928/726b198e/attachment-0001.html>