[Turkmath:7270] Re: gidenlerin ardından.... İftira atmıyoruz, Osmanlıdan öğrendik: vakanuvistlik yapıyoruz!

Sun Sep 28 14:44:30 UTC 2025

(yazmak zorundayım) 

Öncelikle Okay Çelebi'nin sevenlerine, yakınlarına ve ögrencilerine başsaglığı ve sabırlar diliyorum. 

ODTÜ'den kovulup bir yıl kadar işsiz kalmam konusunda sevinenlerin başında düzene uyumlu Okay Çelebi vardı. Ona göre "çekirge iki kez zıplar, üçüncüde böyle burnu sürtülür, dersini alır" diye düşünüyordu. Bunun kanıtı vücut dili ve konuya "sessiz" kalmasıdır. Birbirimizi sevmezdik. 

Turgay'ın 2007 yılında 300 kişilik katılımlı olarak gerçekleşen ISAAC konferansını Çelebi'nin büyük bir başarısı olarak ifade etmesi hikaye! Bu tür konferanslar sahtekar Avcı paralı dergilerin pazarlık alanlarıydı. Bu konfreans ise başarılı bir öncüldü. Okay Çelebi bu tezgahın bir parçası olduğu için özür dilemeliydi. 

Düzen adamıydı... 

ZE 

Kimden: "yilmaz akyildiz" <yilmaz.akyildiz at listweb.bilkent.edu.tr> 
Kime: "turkmath" <turkmath at bilkent.edu.tr>, "tmd" <tmd-uye at listweb.bilkent.edu.tr>, "Zafer Ercan" <zafer1917 at gmail.com> 
Gönderilenler: 28 Eylül Pazar 2025 14:42:00 
Konu: [Turkmath:7269] gidenlerin ardından.... İftira atmıyoruz, Osmanlıdan öğrendik: vakanuvistlik yapıyoruz! 

Zafer yine etrafı karıştırıyorsun. 
İyi yapıyorsun. 
Ak koyun kara koyun belli olsun diyorsun. 
Betül tersini istiyor, sadece iyi şeyler yazılsın, gençler kötülükleri bilmesin diyor. 
Ben ise gençler kötülükleri de bilsinler ki derslerini tam alsınlar, kötü olanları yapmasınlar diyorum. 
Örneğin, Betül, aynen benim sabatikal hikayemde olduğu gibi, yaşanmış şöyle gerçeklerin de bilinmemesi taraftarı gözüküyor: dünya matematik tarihinde doçentlik tezi 5-0 la reddedilen tek kişi BEN im. Hasan Güral' a merhum OÇ ne dese iyi: "ylmzakyldz ın tezini Şuhubi reddettirdi biliniyor, halbuki gerçek o değil, o tezi ben reddettirdim". O tezin hikayesini de bir vakanuvistiniz olarak yazdım... okumak, eğlenmek isteyen bana direk yazsın. 

Cahit Arf ı savunmak Betül e düşmez! Mübeccel Kıray ı da. Uluğ Abi benim kulaktan duyduğum bir olayın benzerini bizzat yaşamış birisi olarak teyit etmiştir. Bilim insanları olarak hiçbir zaman büyüklerimize saygısızlık yapmayız! Atatürk ü de putlaştırmayız! Bilmiyorum ne demişler ama Kürt vatandaşların söylediği söylenen o söz Atatürk'ü sadece yüceltir. 

Betül ün mesajında tek katıldığım cümle "Körlerin badem gözlü olması taraftarı değilim". O zaman şunu da kayda geçelim: 
Faşist 12 Eylül Cunta sının ODTÜ Matematik Bölümüne dışarıdan atadığı Kayyumluk görevini OÇ kabul etmiş birisidir. (ameriga: "bizim çocuklar başardı"). 

Son sözüm Zafer Ercan a: 
Betül mesajında benden tek kelime etmezken ZE biz iki eski 
"sevgili dostlar" ın arasını bozmak için aramıza nifak sokmayı denemiştir. Başaramaz! 

Eski dost düşman olmaz! & Vice versa... 
Kalın sağlıcakla 
y.a 

NOT: 
1. Cahit Arf ın "gözbebeğim" dediği kızı Fatoş bir matematikçi idi. 
2. Betül mesajında 
tarihçilerden bahsetmiş. Cahit Hocanın eşi tarihçiydi. Küçük Bebek sırtlarındaki evin bahçesinde bir öğle sonrası hararetli bir şekilde matematik konuşuyorduk, (Arf İnvariant in Topoloji). Kızlarım küçüktü, köpek sıcaktan bir köşede bayılmıştı, bize Cahit Hocanın yaptığı vişne likörünü sunarken bayan Arf: "Ama Cahit, tarih de mühim" demiştir. 

Hayat ne garip.... 

"Baki kalan bu kubbede hoş bir seda imiş"... 

28 Eyl 2025 Paz 12:41 tarihinde Zafer ERCAN < [ mailto:zercan at ibu.edu.tr | zercan at ibu.edu.tr ] > şunu yazdı: 

Uluğ hocam, 

Betül hocama katılıyorum. Sizin de Yılmaz Akyıldız'ın da tekrarlayan anektodları kabak tadı verdi. Yeter artık, yani! 

Bu arada Betül hocamdan taze bir anektod yazmasını rica ediyorum. 

Ayrıca, yeni çıkan kitabınız için sizi haddim olmayarak tebrik ediyorum. 

ZE 

Kimden: "tanbay" < [ mailto:tanbay at bogazici.edu.tr | tanbay at bogazici.edu.tr ] > 
Kime: "Ulug Capar" < [ mailto:ulug.capar at connect.sabanciuniv.edu | ulug.capar at connect.sabanciuniv.edu ] > 
Kk: "tmd" < [ mailto:tmd-uye at listweb.bilkent.edu.tr | tmd-uye at listweb.bilkent.edu.tr ] >, "turkmath" < [ mailto:turkmath at bilkent.edu.tr | turkmath at bilkent.edu.tr ] > 
Gönderilenler: 28 Eylül Pazar 2025 12:12:45 
Konu: [Turkmath:7265] gidenlerin ardından.... 

Herşeyden evvel Okay Çelebi'nin ailesine, dostlarına, sevenlerine, tüm meslekdaşlarına, başsağlığı dilerim. Huzur içinde yatsın. uğurlamaya katılamayacağım için üzgünüm. 

Bir de eklemek isterim ki, aşağıda Uluğ Çapar'ın ve bu ortamda pek çok kere birçok bilim adamının tekrarladığı Mübeccel Kıray - Cahit Arf anekdotundan hiç hoşlanmıyorum. Genç bilim kadınlarının da rahatsız olduğuna eminim. Mesele neyin bilim neyin ilim neyin hiçbiri olduğunun tartışması değil. Mübeccel Kıray gibi bir sosyoloğa bu şekilde konuşulmuş ise sadece ayıp edilmiş. Geçenlerde de bol okunan bir internet gazetesinde kürtler hakkında Atatürk'e atfedilmiş rahatsız edici bir cümle okudum. Söylememiş olduğunu umdum. 

Körlerin badem gözlü olması taraftarı değilim. Tarihçilerin mümkün olduğu kadar gerçeği anlamak için hatıraları arşivleri didik didik etmelerine saygım var. Ama ulu orta ortamlarda isteyenin isteyeni yazması ciddi sorun. Hele hele kendini savunma hakkını sonsuza dek kaybetmiş olanlar hakkında yazılınca. Derinliği ciddiyeti olmayan yazışmalarda, gidenler hakkında, etraflarına, zamanlarına, geleceğe yaptıkları katıkıların öne çıkarılması taraftarıyım. 

Benim tanıdığım Cahit Arf son derece efendi, derin, düşünceli, kadınlar ve erkeklerden aynı matematik şevkini ve çalışkanlığını bekleyen, çok ama çok hoş özel bir insandı. Matematikle yaşamı bağlayan dolayısıyla insan ile ilgili araştırmaları küçümsemeyecek bir kişiydi. 

Belki Einstein'ın kızına mektubunu hatırlamakta fayda vardır... 

[ https://www.cumhuriyet.com.tr/yazarlar/adnan-binyazar/einstein-in-kizina-mektubu-2438345 | https://www.cumhuriyet.com.tr/yazarlar/adnan-binyazar/einstein-in-kizina-mektubu-2438345 ] 

herkese bu vesileyle verimli bir akademik yıl dilerim 

On 21-09-2025 15:33, Ulug Capar wrote: 
BQ_BEGIN

Yılmaz Akyıldız hocanın çok ilginç, keyif verici yazısına o devirleri yaşamış, 
Caht Arf'ın önce öğrencisi, son evrelerinde ise meslektaşı olmuş birisi olarak 
bir iki küçük katkıda da ben bulunayım dedim. 
-Evet Cahit Hoca sosyal bilimlerin bilim olduğuna inanmazdı. ODTÜ'de bir öğle yemeğinde 
benim de bulunduğum bir sofrada, güncel siyasi olayların sosyolojik yorumunu yapmaya 
çalışan zamanın tanınmış sosyoloğu Mübeccel Kıray' ı "Hocanım bırak bu palavraları" diyerek 
fena halde bozmuştu. 
-Yakında "pehlivanlık bilimleri de çıkacak" demişti gene bir yemekte. 
-Bir vesile ile zamanın şartlarına göre "ben de komünistim" demiş olabilir. 
Öğretimin durduğu Hasan Tan (kendini telefonda "Heyzın Ten speaking" diye tanıtırmış yurt dışında !) 
döneminde yeniden derslerin başlaması için yaptığımız bölüm toplantısında , bölüm odasının dışına Hasan Tan'ın 
ülkücü militanları ellerinde kovalar, tenekeler ile 
gürültü yaparak toplantıya engel olmaya çalışmışlar, üst katta Cahit Bey'in anısına tutulan ofisin 
kapısına da tebeşir ile "Türkiye'nin en büyük komünisti burada oturuyor" yazmışlardı.. 
Sağcılar onu solcu, solcular ise sağcı olarak tanımlarlardı.. 
Aslında hiç biri değildi. 
Herşeyi sıfırdan başlayarak sayılar kuramının Peano aksiyomları gibi yeniden kurmaya çalışırdı. 
Benzer şekilde ekonomik bir teori de kurmaya çalışmıştı .Marx'ınkinden farklı.. 
-Von Neumann bildiği 10 dilin büyük bir kısmını ana dili gibi konuşan, müthiş süratli bir zekaya sahip bir deha. 
Cahit Bey onunla bir matematik konusunda tartışmaya girişmiş , hatırasını şöyle anlatmıştı. 
"O kadar süratli düşünüyor ve konuşuyordu ki takip edemiyordum !". 
Düşünün Cahit Arf takip edemiyor. 
-Cahit Bey:i hiç duymamış eşe dosta "hani şu on liralık arkasındaki adam" tanıtmaya çalışıyordum. 
Şimdi onu diyemiyoruz !. Artık 10 lirayı bahşiş olarak bile vermek ayıp oluyor. Zaten de piyasada 
pek kalmadı.Paramız o kadar düştü ki.. 
İnşallah yakında 500 T.L.lik banknotlar basarlar, arkasına gene Cahit Bey'in resmini koyarlar. 
Selam ve Saygılar, 
Uluğ Çapar 

On Sun, Sep 21, 2025 at 9:04 AM yilmaz akyildiz < [ mailto:yilmaz.akyildiz at gmail.com | yilmaz.akyildiz at gmail.com ] > wrote: 

BQ_BEGIN

gelin bu bir pazar sohbeti olsun... 
yani fazla da ciddiye almayın! 
içeriğini bilmediğim böyle bir grupta bu tip yazılar yazmak kolay değildir.. 
ayrıca benim için " yazmak soyunmak demektir..." 
ama sizleri biraz eğlendirebilir ve biraz da bilgilendirebilirsem ne mutlu bana. 
işte o zaman bu zahmetime değecektir... 

bu ayın başında İzmir-Seferihisarda " [ https://www.hypatiabilimfestival.com/ | Hypatia Bilim ve  İletişimi Festivali" ] nde 
(a la Wigner) "matematikle fiziğin dansı" ismi altında popüler bir konuşma verdim: 

[ https://www.instagram.com/reel/DObqpw2CFwF/?utm_source=ig_web_copy_link | https://www.instagram.com/reel/DObqpw2CFwF/?utm_source=ig_web_copy_link ] 
Konuşmama " bilim nedir?" sorusuyla başlayınca aklıma 1968 ODTÜ günlerim geldi. Komer'in arabası yakılmış, kampus ateşten bir gömlek gibiydi. Cahit Arf " ben de komünistim, bırakın bu işleri, derslerinize çalışın" diyerek bizi odasından kovunca biz de gidip ofisini basıp sırtından hançerlediğimiz Feza Gürsey 'e "kuantum'un bu ülkeye faydası yok, siz bizi yanlış yönlendiriyorsunuz, biz önce memleketi kurtaracağız" dediğimizde Feza Gürsey hocamız az kalsın kalp krizi geçiriyordu. Dekan Erdal İnönü ' ye gidemezdik, çünkü o arda kalan son prensti... 
Aynı günlerde bir de duyduk Cahit Arf Öğretim Üyeleri Derneğinde "sosyal bilimler bilim değildir!" diyerek kampüste Marx, Engels, Lenin, Politzer in kitaplarının " bilimsel " olduğunu savunan ve öğrencileri bu yönde cesaretlendiren sosyal bilimler ve iktisat hocalarını çok fena kızdırmış, ama karşılarında koskoca ord. prof. Cahit Arf var, herkes suskun kalmış. Bugüne gelirsek, bence, bilim, öğrenme, anlama ve keşfetme arzusudur. Hangi konuda? derseniz, bu o kadar da mühim değil, derim... Bu kadar tarih yeter... 
Popüler konuşmama fizikle matematiğin şu benzerliği ile başladım: 
Hani Fizikçiler derler ya "boşluk boş değildir, kendi enerjisi vardır (casimir effect) ve her şey boşluktan oluşmuştur" . Bunun matematikteki benzeri boş kümedir. Bütün rakam sistemini boş kümeden üretebilirsiniz, (Peano). Bunu Ali Nesin şu şekilde dile getirmiştir: " boş kümeyi boşlamayın, arkadaşlar". 
Konuşmama devamla fizikle matematiğin ayrıştığı ilk nokta: " fizik sonluda iken matematik sonsuzdadır " sözlerime şu örnekleri verdim: 

0+0+0+........= 0 iken 

1+1+1+.... = sonsuz, ve 

1-1+1-1+.... = ya 0 ya 1, yani belirsiz iken 

nasssıl oluyor da matematikte ve fizikte şu garip eşitliğe de rastlıyoruz? 

1+2+3+.... = -1/12 

Konuşmamın (yazımın) sonunda bakalım sizi bu esrarengiz eşitliğe alıştıra bilecekmiyim? 

Hani şu meşhur söz vardır ya "alışırsınız alışırsınız" , aslında bu söz Turgut Özal dan önce (Cahit Arf a göre gelmiş geçmiş en hızlı matematik dehası) John von Neumann tarafından söylenmiştir: "Matematikte bir şeyleri anlamazsınız, sadece onlara alışırsınız" (İngilizce: "Young man, in mathematics you don't understand things. You just get used to them." 

Not: Cahit Arf von Neumann için " leb demeden leblebiyi anlayan ve problemi ayak üstü anında çözen acayip çok hızlı bir kafa" derken, aydın aytuna koridorda duymuş, Cahit Hoca Andre Weil ' i kastederek " biraz önce şeytan la telefonda konuştum" demiş. 
Şimdi tekrar gelelim konumuza: matematik ile fiziğin dansına, 
ve neden hala bu flörtün kalıcı bir izdivaçla sonuçlanamamasınaaa... 
Son 50 yılda teorik fizikte dişe dokunur bir ilerleme yapılamadı deniyor, (Sabine Hossenfelder). " her şeyin teorisi " projesi mikro dünya (kuantum) la makro dünya (gravitasyon) u tek bir matematiksel yapı altında birleştirmek ise bunun mümkün olamayacağını ben şu şekilde ön görebiliyorum: Her şeyden önce matematik sonsuz'da iken fizik sonlu'da dır..! Ayrıca, kuantum dünyası "discrete" yani sürekli değilken genel izafiyet teorisinin kullandığı matematik süreklidir. Bundan dolayıdır ki kimileri de yeni bir matematik gerekli diyor. Diğer taraftan teknoloji (deneysel fizik) önceden hayal edilemeyecek bir hızla son 50 yıl içinde gelişe gitmekte. Şimdi de Yapay Zeka ile ele ele... yarınlarımızı bu yönden çok merak ediyorum. Teorik açıdan ise yeni bir Einstein bekleniyor... ölme eşeğim ölme... 

Bilim Festivalindeki konuşmam iyi geçmedi, bence. Notlarımdaki her şeyi anlatamadım. Bir de o notlarımın başından geçenleri bir bilseniz.... [ https://docs.google.com/document/d/1SdEpHSjx7i3SiEWOld6a6E3iN8Oy9xp3w6bjMtU8FvQ/edit?usp=sharing | 2025 bilim festivalinde yaşananlar ] 
Onca da hazırlık yapmıştım, şimdi görüyorum ki bu konularda popüler bir konuşma vermek hiç de kolay değil. (Ali Nesin şunu derken haklı: " Yahu halkımız analytic continuation'dan ne anlar! Analytic nedir onu bile bilmiyorlardır"). Madem öyle, emeğim boşuna gitmesin, bari popüler konuşmamın metnini daha matematiksel bir şekilde fizik-matematik dünyası için yazayım istedim. Belki onlar beni anlar. Sonra da yazdıklarımı yapay zekaya "şunu bi derle topla " dedim. Ne dese iyi: 
"Makalenizin orjinal versiyonundaki kişisel notları profesyonel bir makale formatına daha uygun hale getirdim. Dilerseniz bu kısımları farklı bir şekilde ekleyebiliriz. Mesela, "Yazarın Notu" veya "Sonsöz" gibi bir başlık altında toplayabiliriz. Ne dersiniz?" 

İşte makalenizin daha akıcı, anlaşılır ve profesyonel bir hale getirilmiş hali: 

[ https://docs.google.com/document/d/e/2PACX-1vQvYZTYt-lhknTtnZQFhijhBkAhRJJMnzbhQrovJiBo5KXa0ozH27wh-bAz6fZwoqDColWT0fQ0ueQG/pub | https://docs.google.com/document/d/e/2PACX-1vQvYZTYt-lhknTtnZQFhijhBkAhRJJMnzbhQrovJiBo5KXa0ozH27wh-bAz6fZwoqDColWT0fQ0ueQG/pub ] 

yorumlarınızı beklerim. 
sağlıcakla kalın 
y.a. 

-- 
Bu iletiyi Google Grupları'ndaki "itu68ins" grubuna abone olduğunuz için aldınız. 
Bu grubun aboneliğinden çıkmak ve bu gruptan artık e-posta almamak için [ mailto:itu68ins+unsubscribe at googlegroups.com | itu68ins+unsubscribe at googlegroups.com ] adresine e-posta gönderin. 
Bu tartışmayı görüntülemek için [ https://groups.google.com/d/msgid/itu68ins/CAJg42Psa_iZA-7zE1RYaSjdfW9Wm%2BGt6az34kgYM_s76mjptmw%40mail.gmail.com?utm_medium=email&utm_source=footer | https://groups.google.com/d/msgid/itu68ins/CAJg42Psa_iZA-7zE1RYaSjdfW9Wm%2BGt6az34kgYM_s76mjptmw%40mail.gmail.com ] adresini ziyaret edin. 

_______________________________________________ 
Turkmath mailing list 
[ mailto:Turkmath at listweb.bilkent.edu.tr | Turkmath at listweb.bilkent.edu.tr ] 
[ http://yunus.listweb.bilkent.edu.tr/cgi-bin/mailman/listinfo/turkmath | http://yunus.listweb.bilkent.edu.tr/cgi-bin/mailman/listinfo/turkmath ] 

BQ_END

_______________________________________________ 
Turkmath mailing list 
[ mailto:Turkmath at listweb.bilkent.edu.tr | Turkmath at listweb.bilkent.edu.tr ] 
[ http://yunus.listweb.bilkent.edu.tr/cgi-bin/mailman/listinfo/turkmath | http://yunus.listweb.bilkent.edu.tr/cgi-bin/mailman/listinfo/turkmath ] 

BQ_END

-- 
Bu iletiyi Google Grupları'ndaki "itu68ins" grubuna abone olduğunuz için aldınız. 
Bu grubun aboneliğinden çıkmak ve bu gruptan artık e-posta almamak için [ mailto:itu68ins+unsubscribe at googlegroups.com | itu68ins+unsubscribe at googlegroups.com ] adresine e-posta gönderin. 
Bu tartışmayı görüntülemek için [ https://groups.google.com/d/msgid/itu68ins/CAJg42PuzozoHZiKjBmKqJDSbqxLiDFPf8HcmnAP1tLnFc_NfdA%40mail.gmail.com?utm_medium=email&utm_source=footer | https://groups.google.com/d/msgid/itu68ins/CAJg42PuzozoHZiKjBmKqJDSbqxLiDFPf8HcmnAP1tLnFc_NfdA%40mail.gmail.com ] adresini ziyaret edin. 

_______________________________________________ 
Turkmath mailing list 
Turkmath at listweb.bilkent.edu.tr 
http://yunus.listweb.bilkent.edu.tr/cgi-bin/mailman/listinfo/turkmath 

Bolu Abant İzzet Baysal Ünivrersitesi

-------------- next part --------------
An HTML attachment was scrubbed...
URL: <http://yunus.listweb.bilkent.edu.tr/pipermail/turkmath/attachments/20250928/04bc7fd4/attachment-0001.html>