[Turkmath:7253] Re: AG ve AG

14 Eki 2010 Per 20:10:00 EEST

Grothendieck bu kadar guzel ancak Yilmaz yazabilir

Iyi varsin ve aramizdasin

Bulent Karasozen
> *A*lgebraic *G*eometry   ve   *Al*exander *G*rothendieck
>
> Ne g?zel ve yerinde bir tesad?f, (g?zleyen: Mesut ?ahin)
>
> Bilhassa s?rfi matematikde kariyer yap?yor veya yapacak genc arkadaslara
> ?u yaziyi okumlarini candan ?neririm:
>
> "Reminiscences of Grothendieck and His School"
> AMS Notices October 2010, sayfa:1106 - 1115
>
> Ki?isel notlarim:
>
> *(i? bu k?s?m, Timur Kara?ay ?n te?vik edici bir c?mlesinden **esinlenerek
> kaleme al?nm??t?r)**
> *
> Kendimi, ya?ad???m 60 l? (?stanbul ?TU - Ankara ODT?) ve 70 li (Caltech -
> Stanford - Berkeley)
> y?llar?ndan dolay? ?ok ?ansl? say?yorum.
> Bug?nlerdeki moda (ertu?rul ?zk?k) e uyarak: ?ok ??krediyorum...
> Grothendieck le ilgili o sat?rlarda kendi hayatimdan da o kadar seyler
> buluyorum ki:
> Chairman Mao Tse Tung dan tutun da Fizik?i Richard Feynman a (After May
> 1968)
> IHES in seminer odalarindan tutun da arkas?ndaki ormanlarina,
> Deligne den Hartshorn a,
> Alexander i sevmedigi gibi
> ben den de hi? hoslanmamis Bel?ikali Nicholas Kuiper e
> Cartier den Quillen e, Kleiman a kadar,
> Chern den Atiyah a...
> bunlar 70 lerin ilk yarisinda
> tam da benim berkeley - ogrencilik yillarimda
> matematigi muthis bir ivme ile u?uran insanlar.
> Atiyah - Singer Index Theorem
> Pontryagin ve Chern Classes
> Hirzebruch,  Serre
> paris - boston - berkeley
> Hirzebruch Bonn dan
> elbet Atiyah Oxford dan,
> ama o zamanlar Singer in yakininda Harvard dalar.
> Sayfa 1113 de bahsedilen Grothendieck - Langlands baglantisina ilk
> 1972 de Corvalis/Oregonda bizim de bulundugumuz konferans da
> i?aret edilmisti.
> O kadar cok hatiralar akla getiriyor ki bu yazi bende
> sanki 1970 ler matematik film ?eridi ge?iyor g?zlerimin ?n?nden.
>
> Ama bu yaziyi okurken aklima takilan hep O,
> B?y?k Iskender Grothendieck in bug?nk? hikayesi...
> Adam hala kayip... kimse nerde bilmiyor...
> Pirene da?lar?nda oldu?u san?l?yor.
>
> Kilyos koyunde evimin etrafinda pek ?ok kedi ve k?pek ya?ar,
> bazilari yaslaninca ortadan kaybolurlar,
> ?l?lerini bize g?stermezler.
> Ya?lanip zayiflayinca d?smani k?pekler ona bogazindan saldirmislar olmali,
> karli bir g?nde sokak kopegim Foks u
> kanlar icinde ormana dogru giderken gormus,
> ardindan yalvarircasina seslenmistim geri d?nmesi i?in,
> donup bakmamisti bile geri bana.
> Halbuki onceleri benim kokumu bir km den alir ve ko?ar beni  karsilardi.
> Asil hayvanlar ?l?lerini sahiplerine g?stermezlermis.
> Komsunun bir kedisi de benzer sekilde kaybolmustu ihtiyarladiginda.
> O kediye filozof ismini takmistik.
> Sanki dusunen bir insan gibiydi,
> ag?r, vakur ve aristokrat birisiydi.
> Sonunu g?rmedigim i?in
> an?s? bende hep ?yle kald?.
>
> Bu arada, Grothendieck zeytin agacini ?ok severmis,
> m?tevazi oldugu, uzun yasadigi, dayanikli oldugu ve
> i?inde ?ok g?nes ve hayat sakladigi i?in.
> Benim de bah?emde var bir tane, 5 yasinda,
> matematikcilerin yolu birmis misali,
> ilhan Ikeda da kendi bah?esine dikmis bir tane.
> Ge?en sene benim aga? bir kilo zeytin verdi.
> Google dan bakip bilimsel bir sekilde salamuraya yatirdik
> ama ne hikmet ki tutturamadik.
> Demek ki ta? yerinde a??rd?r misali,
> zeytini de Ege de dikmeli.
>
> Kitap okumaya vakti olmazmis Grothendieck'in,
> (bir g?nde var sadece 24 saat),
> ama Bach ve Bethowen'in son quartetlerini dinlemeyi severmis.
>
> Grothendieck in 1300 sayfal?k "R?coltes et Semailles" yazisi icin
> bazi matematik?iler:
> "i?de AG nin delirdiginin kendi agzindan ispati" derlerken
> okuyan baz? non-matemtickciler icin bu yazilar hayatin damar?na parmak
> basan
> bir an?tm??...
> Bizde ruscas?ndan okumu? birisi var ve bu kitap i?in ?unu s?yliyor:
> "Hayat?n nas?l ya?anmas?n?n gereklti?ini en g?zel bir ?ekilde anlatan
> b?y?k
> bir emsalsiz an?t.
> Ben hi? bir yaz?dan daha ?nce bu kadar g?? almad?m.
> ?nsan?, tabiat?, Tanr? y? bu kadar ??plak g?rebilmi? ba?ka birisini ben
> bilmiyorum.
> Dostoyevski Lermontov, Chekov, Tolstoy, Pushkin, Mayakowski,...
> hi? birisi AG nin yazd?klar? kadar benim kafam? ?evirememi?tir."
>
> Ayr?ca, bu 1300 sayfada AG kendi i? d?nyas?n?, ya?ad??? ac?lar? ve
> ba?klar?yla ya?ad??? deneyimleri,
> ?ok ac? bir ?ekilde anlat?yormu?.
> ??indeki ?ocukla Tanr?y? konu?turuyormu?.
>
> Kitapdan baz? b?l?m ba?l?klar? ve baz? temalar:
>
> Galois n?n geride b?rakt??? zenginlik.
> (AG ?l?mden korkmuyor ve
> yaz?s?nda Galois ile kader birli?i i?inde oldu?unu hissettiriyormu?).
> Yaln?zl?k benim i?in d??man de?il bilakis en iyi dost.
> Yaln?zl?ktan ayr?ld???m anda b?t?n ruhumla ona geri d?nmek istiyorum.
> Korku nun nas?l matemati?e girdi?i,
> Chevalley ile bulu?malar ve O na olan hayranl?k.
> Yanl??lar?m, i?imdeki korkular,
> Do?umdan gelen korkular, hayatta edinilen korkular.
> Tanr? n?n yanl??l?klar?
> Ekilen tohumlardan ne ??kaca??n?n bilinmemesi,
> iki y?zl? insanlar,
> ?amur g?l?nde batan insanlar
> Kirliliklere bulanm?? ?sttekiler
> Bu d?nyaya gelmi? olman?n pi?manl???,
> sevgi d?nyas?
> sava?s?z d?nya
> Bourbaki kar??tl???
> (elveda diyecek dost yok,  megerse hepsi yabanc? imi?),
> Elveda Yabanc?lar
> Toplanmam?? (bu?day) ekinlerleri
> ??retmen ve ??renciler
> (??rencilere verilen onca ?eylerden geri gelen hi? bir ?ey yok)
> D?r?stl?k
> Sava? kar??tl???
> Matematik de Etik
> Su ?st?ne ??kan kirler
> Tutkularar?m
> Tutku ve Sanat
> Meditasyon
> Hayata hayranl?k
> ?ocuklar
> Geri d?n?? ve yenilenmek
> Yasak Elma (Adem-Havva)
> Tek oyuncu
> Spor olarak Matematik
> ??imdeki Tanr?
> ??imdeki S?r
> Sonsuzluk
>
> Bu belgenin orijinal frans?zcas?, rusca ve ispanyolca terc?mleri
> internetde
> var ama ingilizcesi yok,
> (?ok fakir oldu?unu ve mezarl?klarda ya?ad???n? iddia eden) garip birisi,
> Dr. Roy Lisker, kendi terc?mesini para ile sat?yor...
>
> Benim anlad???m, rusca dilinin derinlik ve zenginli?i de kat?l?nca,
> bu 1300 sayfan?n rusca terc?mesi acaip bir belge haline gelmi?.
> "Bu yaz?lar? ruscas?ndan  okurken insan?n sars?lmamas? ve g?z ya?lar?na
> bo?ulmamas? imkans?z"  deniliyor...
> Bu nedenden olsa gerek, rusca tercumesinde 50 paragrafl?k,
> AG in kendi ?l?m? ve cenazesini anlatt??? k?s?m, yay?nlanmam??...
>
> AG nin kendisini en ?ok sorgulad??? husus da,
> kendi sorular?n?n ba?kalar? i?in bir mana ifade edip etmedi?i imi?.
> Zaten a?latan k?s?mlar da bu gibi kendi kendisine ac?mas?zca sordu?u
> sorular?n samimili?i, ?ocuksulu?u ve a??rl??? imi?....
>
> Gelin, Ahmet Kaya nin bir t?rk?s?n? AG ye uyarlayarak bitirelim bu
> yazimizi:
>
> Dalyan gibi bir ?ocuktu
> Benim g?z?mde k???kt?
> K?st?de da?lara c?kt?
> ?ner mi inmez mi bilmem
>
> ?imdi da?lar?n tozudur
> Belki isyan?n saz?d?r
> Halen kalbimde s?z?d?r
> Diner mi dinmez mi bilmem
>
> Ad? ?skender kendi B?y?k
> Makam? yok dem tutulmaz
> Da?lara soru sorulmaz
> D?ner mi d?mez mi bilmem
>
> Mavi g?zleri boncuktur
> ?l?m korkusu ?uncuktur
> Azrail at? kanc?kt?r
> Biner mi binmez mi bilmem
>
> Parkas?na kar ya?m??t?r
> Bir kenarda a?lam??t?r
> Belki elleri yanm??t?r
> S?ner mi s?nmez mi bilmem
>
> Ad? ?skender kendi B?y?k
> Makam? yok dem tutulmaz
> Da?lara soru sorulmaz
> D?ner mi d?mez mi bilmem.
>
> S?z: Yusuf Hayalo?lu
> M?zik: Ahmet Kaya
>
> --
> y. a.
> _______________________________________________
> Turkmath mailing list
> Turkmath at listweb.bilkent.edu.tr
> http://yunus.listweb.bilkent.edu.tr/cgi-bin/mailman/listinfo/turkmath
>


Prof. Dr. Bulent Karasozen
Middle East Technical University
Department of Mathematics & Institute of Applied Mathematics
06531 Ankara, Turkey
tel: + 90 312 2105653
fax: + 90 312 2102987