[Turkmath:6075] çevir kzı yanmasın!... Re: 2000 den beri 'Alien Calculus' diye bir konu varmış da benim şimdi haberim olmuş...!
yilmaz akyildiz
yilmaz.akyildiz at gmail.com
Mon Apr 17 16:51:19 UTC 2023
walla doğru Turgay arkadaşın dedikleri.
heman düzeltiyoruz.
Farkındaysanız türkçe ile ingilizceyi aynı cümle içinde kullandım ki
kafalar karışsın..
*zaten ben bilerek yanlış yazmıştım...:-).. *
bakalım beni gerçekten okuyanlar var mı, test etmek istedim..:-)
çevir kazı yanmasın...!
en azından bir kişi var...
ramazan ayındayız, buna da şükredeceksin arkadaş..
1 kişi 1 kişidir.. non-empty set.
dikkat ettiniz mi? bu ramazan tv de bir teknik üniversitenin rektörü olan
nihat hatipoglu yok..
sakın üzülmeyin yenileri türedi
hele şu adam var
[image: image.png]
<goog_792653193>
https://www.youtube.com/live/q5WwKyHeXD8?feature=share
25-35 dakikalar arasında size kuantumun, uzay-zamanın -
kuantum dünyasında ölümün aslında olmadığını bir anlatsın
aklınız durur
adam diyor ki: Newton fiziği: "ya - ya" dünyası
ama kuantum fiziği: "hem - hem" dünyası
walla ben ikna oldum...
allah aşkına birazcık dinleyin
ama küfür etmek yok! ramazan ayındayız..
şu seriler hususunda bir nokta daha var ki bahsetmeden geçemeyeceğim:
oldum olası
yani hem öğrencilğimde ve hem de öğretmenliğimde ben bu seri işini pek
sevememiştim.
hele o convergence testleri listesi varya, sanırım 6 veya 9 tane.
öğrencilere demiştirim: o listeyi cebinizde sınava getirebilirsiniz
buna rağmen ben o konuyu öğrencilerime de sevdirememiştirim.
serileri seven bir kişi tanıdım o da Türk Math in direktöriçesi *Betül
Tanbay* dır...
bakın Turgay hocam, 2) numaralı iddia benim değildir!
git chatGPT ile konuş!
ben de biliyordum orada bir bit yeniği var..
ama chatGPT yi aynen kopyalamaktı maksadım
orijinalliğini bozmam telif haklarına tecavüz olurdu
yok walla, bu dediğim "çevir kaz yanmasın" durumu değil..!
chatGPT nin işine karışmadım, o kadar!
3) nolu kısımdaki Pi den de sorumlu değilim ben!
dedim ya sevmediğim bir konu bu benim
ama çok mühim olduğunu biliyorum.
fizikçilerin de baş belası
fizikçiler (reel) analiz sevmezler!
epsilon - delta ya ifrit olurlar..
ama gelin görün ki kompleks analize bayılırlar.
ne idi o kaybolan italyan fizikçinin ismi?
hani bir gemiye binmiş ve bir daha gözükmemiş
Ettore Majorana <https://www.wikiwand.com/en/Ettore_Majorana>
o bir dahi imiş ve kompleks analizdeki singularitelerle
fizikteki parçacıklar arasında bir ilişki kurmuş
kendisinden çok şeyler beklenirken adam aniden
*On 25 March 1938, he disappeared under mysterious circumstances *
*after purchasing a ticket to travel by ship from Palermo to Naples.*
korkarım burada da symplectic cohomology nin Floer hikayesine benzer bir
durum var..
beklenenin veremeyeceği veya daha iyisini yapamayacağını anladığı anda
intihar...
Floer <https://www.wikiwand.com/en/Andreas_Floer> gibi birisinin intiharını
ben köylü asla anlayamadı
bence Ettore de kendisini gemiden denize attı.
(wiki "*hala yaşıyor olabilir*" diyor.. umarım öyledir..)
Serre göre Grothendieck de benzerini yapmadı mı?
*Feza Beyi* çok heyecanlandıran bir konu:
Matematikteki yapıların Fizik de gözükmesi idi.
(matematiğin karakteri hakkında, Feza Beye ters yönde,
yani Fiziğin Matematikte gözükmesi hususunda
Grothendieck in de dedikleri var),
Amarcord (hatırlıyorum, by fellini) Majorana ismi geçince Feza Bey bir
tuhaf olurdu.
Sanki fizyolojisi değişirdi. Nereden mi biliyorum?
Bana öyle gelmiş olduysa öyledir der geçerim ben bu soruyu.
Edebiyat da bazen olayları olduğu gibi değil de olması gerektiği gibi
anlatır...
Benim de ağzım sulanmıştı Majorana' yı ilk duyduğumda.
Nede olsa Fizikle Matematik kucak kucağa durumu.
Cahit Arf Fizikçileri ciddiye almazdı...
elbette Feza ve Erdal Beyleri severdi,
onlara akademik açıdan öğrencileri gibi bakardı
o hep yukarılarda idi
fazla öğrenci yetiştirmemiş olmasında da bence kendi seviyesinde
beyin bulamamış olmasından dı...
Şu anı ben yaşadım:
*Ahmet Gökalp* Stanford dan doktorası ile yeni gelmiş.
Bahçeli Evler durağında Cahit Hocayla birlikte Otobüs bekliyoruz.
A. Gökalp i takdim ettim Hocaya
ilk sözü: "*sen de matematiğe gelecekmisin..?"* olmuştu.
Yahu Hoca adam fizikte dr a sını yeni almış,
sen adama diyorsun fiziği bırak matematiğe gel.
Çünkü ona göre Fizik basit ve o kadar da mühim değil.
Esas olan matematik.. Belki gerçekten öyledir...
Johny (von Neumann) ı tanımadım ama Cahit Hoca
benim hayatımda rastladığım emder hızlı kafalar lardandır!
Yeri gelmişken not edeyim:
Cahit Bey gibi Selaniklilerin Mustafa Kemal'e bir başka bağlılıkları vardır.
Biz anlayamayabiliriz.
"O" onların adamıdır.
"O" onlardan dır, aile efradından dır.
O derece yakın hissederler ve sahip çıkarlar "O" na.
Elbette Cahit Hoca nın da hataları oldu.
Yavuz Nutku nun demesi: gitti mühendizlerin kucağına oturdu
"*bir arabaya sattı bizleri*"
şu yavuz nutku gibi birisi bir daha gelmez geri:
sen tut *Erdal Beye*: "*sen babandan da korkakmışsın*" diyebil..
ne yani, İnönü bizi 2. savaşa mı soksaymış.
o durumda ben, zaten baba yok, dedesiz
<https://docs.google.com/document/d/1lWQ1LKZZ9Vv7LKKIY0uMOMLJZjd0Mx0jDPSp-vMHUbo/edit?usp=share_link>
kalırdım
bir yaz fındık toplama zamanı seferberlik ilan edilmiş
jenderme almış dedemi bahçeden götürüyor
geride bir hatun 5 çocuk
anam Nahide de onlardan birisi
biliyorlar tarihten: bu babalarını son görüşleri.
dedem anlattı bize neler yaşadıklarını:
gemiyle haydarpaşa ya gelmişler. hem gemide hem kışlada inssan yığınları
üst üste.
altta kalanın canı çıksın misali.
trakya sınırında siperlerde uzun süre kalmışlar.
ve bir gün hadi evimize gidebilirsiniz demişler
ne büyük bir piyango.
bir de yavuz nutku nun erdal beye dediğine bak: "*sen babandan da
korkakmışsın*"
yavuz bu, zırhlı dan gelir ismi.
yavuz için benim literatürde bulduğum bir deyim var
onun bilimine de sosyal hayatına da juk oturur:
"*Yavuz Nutku ya Elveda
<https://docs.google.com/document/d/1BLF8pheJXK91xlzZeOhw_LzoBCv00lcHo9MjW5pMO8g/edit?usp=sharing>*"
yazımdan kopya:
Bence, Brezilyalı yazar Jorge Amado nun “Tarçın Kokulu Kız” kitabından şu
cümle,
Yavuz un bilim adamı felsefesini ve öğrencilerine aşıladığı azmi
en güzel bir şekilde tercüme ediyor:
“dünyanın bütün kadınlarıyla sevişmek mümkün olmayabilir,
ama denemek lazım...”
Herkes "*Suyu Arayan Adam*" ı okumalı...!!!
[image: image.png]
bir de şunu: "*Büyük Oyun*"
[image: image.png]
Bu yazımı bitirirken, demeden geçemeyeceğim:
Riemann babanın şu teoremi beni hala hayretler içinde bırakır:
*"the Riemann rearrangement theorem, which*
*states that given any conditionally convergent series, we can
rearrangeits terms to converge to any desired real number, or to diverge
to positiveor negative infinity. "*
bunun ispatını görmek çok isterim!
*The Last Theore of this message:*
*There is at least one person who dares to read what I am saçmalıyor.*
*kalın sağlıcakla*
*y.a.*
On Mon, Apr 17, 2023 at 3:28 PM H. Turgay Kaptanoglu <
kaptan at fen.bilkent.edu.tr> wrote:
> Merhabalar,
>
> Su asagidaki yazida birkac matematiksel yanlis var.
>
> 1.
> > absolutely convergent ama kendisi divergent serilerde, (conditionally
> > convergent)
>
> "Kendisi yakinsak, ama mutlak yakinsak olmayan" olmali.
>
> 2.
> > **Now, let's rearrange the terms of this series by grouping the
> > positive
> > and negative terms separately:*
> >
> > *1 + 1/3 + 1/5 + 1/7 + ... - 1/2 - 1/4 - 1/6 - 1/8 - ...*
> >
> > *This rearrangement still converges to the same value as the original
> > series, which is ln(2), ...
>
> Bu yeniden duzenleme sonsuz eksi sonsuz verdigi icin bu toplam tanimsiz,
> dolayisiyla ln(2)'ye esit olamaz.
>
> 3.
> > *For instance, to get the value of Pi, we can rearrange the terms as
> > follows:*
> >
> > *1 - 1/3 + 1/5 - 1/7 + 1/9 - 1/11 + ...*
> >
> > *This rearranged series converges to Pi/4, ...
>
> Bu seri o noktaya kadar sozu edilen almasik harmonik serinin bir yeniden
> duzenlemesi degil, baska bir seri.
>
> =====
> H. Turgay Kaptanoğlu
> www.fen.bilkent.edu.tr/~kaptan/
>
>
> On 14.04.2023 12:58, yilmaz akyildiz wrote:
> > Dahası, '*Alien Calculus*' parçacık fiziğini sonsuzluklardan
> > kurtarabilecekmiş... !
> > Daha dahası, boynuz kulağı geçmiş ve bu konunun üstatları arasında genç
> > türk fizikçilerimiz de yerlerini almıııış...
> >
> > Öğrencilerimizde Fizikteki sonsuzların *Feynman* gibi "sihirbazlarca"
> > ad-hoc yani hokus-pokus metotlarla la bertaraf edilip deneylerle
> > 10^(-12)
> > mertebelerinde uyuşan rakamlar bulduklarını ve Nobel Ödülleri
> > aldıklarını
> > duymuştuk. Bendeniz işin sırrını öğrenmeden fiziği bırakıp biraz
> > matematik
> > öğreneyim istemiştim. Yine de Fizikten uzak durmamış örneğin (70 lerin
> > tabiki Dunford - Schwartz ın Jack Schwartz un dan sonra, en meşhur
> > fonksiyonel analizcilerinden, ...) arthur Jaffe ve james Glimm' in 2
> > boyutta rigorous (kesin) Constructive Quantum Field Theory ekolünü bir
> > süre takip etmiş ve hatta acaba bu konuda mı tez yazsam demiştim,
> > (Tengri
> > beni esirgemiş...).
> > Bu teori 4 boyuta çıkartılamadı ve geriye birkaç makale bırakarak
> > ortalıktan kaybolup gitti..[image: WhatsApp Image 2023-04-13 at
> > 14.56.23.jpeg]
> > Ardından duyduk ki bazi meşhur başka Fonksiyonel Analizciler (such as
> > Barry
> > Simon of Caltech) Feynman Path İntegralini regirous temellere oturtmaya
> > çalışıyorlar. Kolay mı sanıyorsunuz? Netekim o da başarılı olmadı.
> > Benim
> > bunlardan aldığım ders:
> > *Fizikte ki matematiğin regirous olmasını beklerseniz *
> > *bir süre sonra tıkanır kalır, fizik de yapamazsınız..!*
> > Az gittim uz gittim her ne kadar dere tepe düz gittim se de
> > sonunda döndüm dolaştım dün yine fizikteki bu sonsuzluklarla
> > karşılaştım:
> >
> https://www.quantamagazine.org/alien-calculus-could-save-particle-physics-from-infinities-20230406/?fbclid=IwAR1qsG3rffzDZ14nTBxAr6eG5uGLRuyPoV6K58aP9Gz9mG72kVEbVnSKNAc
> >
> > Fırından yeni çıkmış yukarıdakki linkteki yarı-bilimsel aydınlatıcı
> > makaleyi sizlerle paylaşmadan edemezdim... İki nedenden:
> > *1. *yeni bir calculus den bahsediliyor: *Alien Calculus,*
> > parçacık fiziğini sonsuzluklardan kurtarabilecekmiş... ! Bana biraz
> > fransız geldi, zaten de bulucusu da bir Fransız: *Jean Écalle *
> > *2. *boynuz kulağı geçmiş ve bu konunun üstatları arasında genç türk
> > fizikçilerimiz de yerlerini almış:
> >
> > https://youtu.be/Sq_tfbgHQlU
> >
> > linkteki yazıdan bir kaç not:
> > *Divergent series are the invention of the devil, *
> > *and it is a shame to base on them any demonstration whatsoever.. *
> > *Niels Henrik Abel (1828)*
> > Bu satırları okuyunca *ali ülger geldi aklıma. *bu konuda
> > yani divergent seriler konusunda epey bilgilidir kendisi,
> > o da susuverdi son zamanlarda,
> > susan bir kişi daha var aşağıda ona da geleceğim.
> >
> > Şu gerçek beni delirtmişti ilk farkına vardığımda:
> > absolutely convergent ama kendisi divergent serilerde, (conditionally
> > convergent)
> > örneğin alternating harmonic seri: 1-1/2+1/3-1/4... = Ln(2),
> > bu serilerde terimlerin yerleri değiştirilerek "*herhangi bir sayı*"
> > elde
> > edilebilir...
> > Ali Ülger e bir soru: "*herhangi bir sayı*" demek doğru mu?
> > bütün reel sayılar mı yoksa Ln(2 ) gibi onlarda mı transendental?.
> > Durun bu soruyu Ali den önce chatGPT ye soralım:
> > *heyyy chatGPT, here is a question for you: *
> > *consider an absolutely divergent , but conditionally convergent
> > series.
> > e.g. alternating harmonic series. by rearranging its terms, what type
> > of
> > numbers can you get?*
> > ChatGPT:
> >
> > *When we rearrange the terms of a conditionally convergent series, we
> > can
> > get any real number, including irrational numbers and even infinity.
> > **One
> > way to see this is to consider the Riemann rearrangement theorem, which
> > states that given any conditionally convergent series, we can rearrange
> > its
> > terms to converge to any desired real number, or to diverge to positive
> > or
> > negative infinity. **For example, let's consider the alternating
> > harmonic
> > series: **1 - 1/2 + 1/3 - 1/4 + 1/5 - 1/6 + ...**This series is
> > conditionally convergent, which means that the series converges, but
> > not
> > absolutely (i.e., the series of the absolute values of its terms
> > diverges).
> > **Now, let's rearrange the terms of this series by grouping the
> > positive
> > and negative terms separately:*
> >
> > *1 + 1/3 + 1/5 + 1/7 + ... - 1/2 - 1/4 - 1/6 - 1/8 - ...*
> >
> > *This rearrangement still converges to the same value as the original
> > series, which is ln(2), but the rearrangement can now be used to obtain
> > any
> > real number.*
> >
> > *For instance, to get the value of Pi, we can rearrange the terms as
> > follows:*
> >
> > *1 - 1/3 + 1/5 - 1/7 + 1/9 - 1/11 + ...*
> >
> > *This rearranged series converges to Pi/4, so by multiplying it by 4,
> > we
> > obtain Pi.*
> >
> > *Therefore, by rearranging the terms of a conditionally convergent
> > series, **we
> > can get any real number, including irrational numbers and even
> > infinity.*
> >
> > Geri Abel' e gidelim tekrar, ne anladım şimdi ben şunlardan:
> >
> > *Ramanujan Toplamı: 1+2+3+4+5+6+…= -1/12*
> > *To most physicists, the inevitable divergence of even the simplest
> > quantum
> > field theory remains an abstract problem, like the death of our sun in
> > a
> > billion or so years. At a time when calculating — much less testing —
> > even
> > the 10th term of the series seems like science fiction, why fret about
> > dangers lurking far beyond the 100th? But to a select few, the fact
> > that
> > the best-understood theory in modern physics technically yields
> > infinite
> > answers to any question you might care to ask remains deeply
> > disturbing.
> > “We do not know how to simulate the world, even in principle, even with
> > unlimited computational resources,” said Emanuel Katz
> > <https://www.bu.edu/physics/profile/emanuel-katz/>, a physicist at
> > Boston
> > University who studies new methods for going beyond Feynman diagrams.*
> >
> > Ali Ülger yanında sesi artık çıkmayan 2. kişiden bahsedecektim:
> > *Nihat Berker*
> > son günlerde okuduğum feynman graphs, infinite series, perturbation vbg
> > konularına yakın veya belkide aynısı değil mi Berker in
> > "*renormalization*"
> > konusu?
> > Bu soruyu da Cihan a sormuş olayım!
> > kalın sağlıcakla,
> > y.a.
> >
> > _______________________________________________
> > Turkmath mailing list
> > Turkmath at listweb.bilkent.edu.tr
> > http://yunus.listweb.bilkent.edu.tr/cgi-bin/mailman/listinfo/turkmath
>
-------------- next part --------------
An HTML attachment was scrubbed...
URL: <http://yunus.listweb.bilkent.edu.tr/pipermail/turkmath/attachments/20230417/89579eba/attachment-0001.html>
-------------- next part --------------
A non-text attachment was scrubbed...
Name: image.png
Type: image/png
Size: 1119260 bytes
Desc: not available
URL: <http://yunus.listweb.bilkent.edu.tr/pipermail/turkmath/attachments/20230417/89579eba/attachment-0003.png>
-------------- next part --------------
A non-text attachment was scrubbed...
Name: image.png
Type: image/png
Size: 89869 bytes
Desc: not available
URL: <http://yunus.listweb.bilkent.edu.tr/pipermail/turkmath/attachments/20230417/89579eba/attachment-0004.png>
-------------- next part --------------
A non-text attachment was scrubbed...
Name: image.png
Type: image/png
Size: 124406 bytes
Desc: not available
URL: <http://yunus.listweb.bilkent.edu.tr/pipermail/turkmath/attachments/20230417/89579eba/attachment-0005.png>
More information about the Turkmath
mailing list